Nhằm giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ, các cơ quan chức năng tại Việt Nam đang tích cực triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế để đẩy nhanh tiến độ giám định ADN.

Theo thống kê, hiện cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ, và có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập. Điều này không chỉ gây khó khăn cho công tác quản lý, mà còn khiến nhiều gia đình liệt sĩ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và xác định danh tính của người thân.

Trước tình hình đó, các cơ quan chức năng đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030, ngành sẽ phấn đấu xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN. Để đạt được mục tiêu này, việc ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế được coi là bước tiến mới, mang lại hy vọng sớm giải quyết được những tồn tại lâu năm, góp phần an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ.

Quá trình triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế trong giám định ADN đã cho thấy những kết quả tích cực. Việc sử dụng công nghệ ADN trong xác định danh tính liệt sĩ đã trở thành một công cụ quan trọng, giúp các cơ quan chức năng tìm kiếm và xác định danh tính của các liệt sĩ một cách chính xác và nhanh chóng hơn.

Song song với việc ứng dụng công nghệ, việc mở rộng hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình giám định ADN. Việc hợp tác với các tổ chức, cơ quan chức năng của các nước khác đã giúp Việt Nam tiếp cận với những công nghệ hiện đại và kinh nghiệm của họ, từ đó tăng cường năng lực giám định ADN và đẩy nhanh tiến độ xác định danh tính liệt sĩ.

Với những nỗ lực đang được triển khai, hy vọng rằng mục tiêu xác định danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN vào năm 2030 sẽ được thực hiện. Điều này không chỉ giúp giải quyết những tồn tại lâu năm trong công tác xác minh danh tính liệt sĩ, mà còn góp phần tri ân và tôn vinh những cống hiến của các anh hùng liệt sĩ dành cho Tổ quốc.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ.

Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy. GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân.

Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.