Phạm Công Thắng – Một Nhà Đa Tài Với Đam Mê Không Giới Hạn

Trong suốt hơn 40 năm qua, Phạm Công Thắng đã không ngừng theo đuổi đam mê của mình, một hành trình đầy màu sắc và đa dạng. Sinh năm 1954, ông đã gắn bó với ngành báo chí và nhiếp ảnh từ lâu, và được biết đến với biệt danh ‘lãng du’ bởi sự nghiệp của mình gắn liền với việc đi lại, khám phá và sáng tạo.

Với vai trò là một phóng viên ảnh, ông đã có cơ hội lặn lội khắp mọi nơi, bắt gặp những khoảnh khắc sự kiện quan trọng và phục vụ tòa báo. Sự đam mê với nhiếp ảnh đã thôi thúc ông bước vào con đường nhiếp ảnh nghệ thuật, một hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và sáng tạo. Không chỉ gắn bó với ngành hàng không, ông còn có cơ hội khám phá nhiều quốc gia khác, và thành quả của ông là 3 cuộc triển lãm ảnh và 2 tập sách ảnh cá nhân.

Triển lãm ảnh đầu tiên của ông có tên ‘Quê hương’, được tổ chức vào năm 1999 tại Thanh Hóa, với những tác phẩm ảnh đậm chất xứ Thanh. Tiếp theo là triển lãm ‘Khoảnh khắc’ vào năm 2011, ghi lại những mặt của đời sống xã hội. Và gần đây nhất là triển lãm ảnh ‘Những lát cắt cuộc sống’ vào năm 2024, tiếp tục khẳng định vị thế của ông trong lĩnh vực nhiếp ảnh nghệ thuật.

Không dừng lại ở đó, ông tiếp tục ‘lãng du’ với một không gian mới – văn học. Trong vòng 5 năm từ 2021-2025, ông đã cho ra đời 4 tập truyện ngắn, nhận được nhiều đánh giá tích cực từ các nhà văn và nhà phê bình văn học. Phong cách của ông có thể được tóm tắt bằng những từ ‘sống động, nhân văn’, thể hiện sự sâu sắc và tinh tế trong từng tác phẩm.

Song song với sự nghiệp văn học, ông cũng xây dựng một bảo tàng mini ‘Không gian lưu giữ và trưng bày ký ức Nhiếp ảnh’. Vào ngày 7/6/2025, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã công nhận và trao bằng xác lập kỷ lục Việt Nam cho công trình lưu giữ này, một minh chứng cho sự đóng góp và tận tâm của ông đối với lĩnh vực nhiếp ảnh và văn hóa.

Phạm Công Thắng đã chứng minh rằng ‘gừng càng già càng cay’, vẫn tiếp tục tích cực hoạt động và sáng tạo ở tuổi ‘thất thập’. Với một sự nghiệp đa dạng và phong phú, ông đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng công chúng và tiếp tục là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ sĩ và nhà văn trẻ.

Trong thế giới văn chương, sự hiện diện của tính phổ quát và tính đặc thù là hai yếu tố không thể tách rời. Việc khám phá và tìm kiếm những giá trị phổ quát trong văn học không chỉ giúp người đọc nhận ra sự tương đồng và mối liên kết giữa các cá nhân và cộng đồng, mà còn mang lại cho văn chương sức sống và khả năng tiếp cận sâu sắc vào trái tim con người. Tuy nhiên, nếu văn chương chỉ tập trung vào tính phổ quát mà bỏ qua tính đặc thù, giá trị của nó sẽ trở nên chung chung và thiếu tính chân thực.

Ngược lại, nếu văn chương quá tập trung vào tính đặc thù, nó có thể trở nên khép kín và tự trị, khó có thể kết nối với cộng đồng nhân loại. Văn chương cần tìm được sự cân bằng tinh tế giữa tính phổ quát và tính đặc thù. Cái phổ quát cần phải được thể hiện thông qua cái riêng, cái đặc thù của mỗi cá nhân và cộng đồng. Chỉ khi có sự kết hợp hài hòa giữa hai yếu tố này, văn chương mới có thể đạt đến giá trị chân thực và sâu sắc, chạm đến trái tim của người đọc và để lại dấu ấn lâu dài.

Nhiều nhà văn Việt Nam đã thể hiện xuất sắc mối quan hệ này trong tác phẩm của mình. Ví dụ, trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, nhân vật cụ Mết đã nói lên một chân lý về việc cần phải tiến hành bạo lực cách mạng: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo”. Đó là một sự lựa chọn dựa trên điều kiện cụ thể của dân tộc, nhằm bảo vệ hòa bình và tự do. Qua đó, tác giả thể hiện một cách sâu sắc về bản chất của con người và giá trị của cuộc đấu tranh.

Tương tự, trong tiểu thuyết của Nguyễn Bình Phương, cái ác được xem xét trong bối cảnh cụ thể của cuộc chiến tranh, của những xung đột văn hóa – xã hội Việt Nam. Qua đó, tác giả thể hiện một cách đa chiều về bản chất của con người, giúp người đọc nhận ra những giá trị phổ quát gắn với nhân loại.

Trong thơ Trương Đăng Dung, người đọc cũng nhận ra nhiều phạm trù phổ quát gắn với nhân loại nói chung. Nhưng, nỗi bất an của tồn tại người trong nhiều tác phẩm của ông phải được kích hoạt từ chính cuộc đời, thân phận một người Việt Nam, sinh ra ở một vùng trũng về văn minh, trong một thời đại đầy khắc nghiệt của chiến tranh, bệnh tật, đói nghèo… Từ “sự tồn sinh cá nhân” ấy, qua những ưu tư nghiêm khắc, cái phổ quát mới có da thịt và linh hồn để không trở nên mơ hồ, rỗng nghĩa.

Nhìn chung, tính phổ quát và tính đặc thù là hai mặt không thể thiếu trong văn chương. Khi văn chương biết kết hợp và hài hòa hai yếu tố này, nó sẽ tạo ra những tác phẩm có giá trị sâu sắc, có thể chạm đến trái tim của người đọc và để lại dấu ấn lâu dài trong lòng họ.