Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Lý do đằng sau quyết định này là UNESCO được cho là đang theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông Trump đang đề cao.

Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ rút khỏi UNESCO. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Mỹ cũng đã rút khỏi tổ chức này vào năm 2018. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã quay trở lại UNESCO. Với tuyên bố mới nhất của ông Trump, việc rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết, Tổng thống Trump đã quyết định rút khỏi UNESCO do tổ chức này ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Theo bà Kelly, những giá trị này không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia, vì cơ quan này được cho là thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.

Ngay sau tuyên bố của ông Trump, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định này. Tuy nhiên, bà Azoulay cũng cho biết rằng UNESCO đã lường trước và chuẩn bị cho tình huống này. Bà nhấn mạnh rằng Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của tổ chức, và UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ.

Về phần mình, tổ chức văn hóa Liên Hợp Quốc cho biết việc Mỹ rút khỏi UNESCO sẽ ảnh hưởng nhất định tới một số chương trình do Washington tài trợ. Tuy nhiên, tổ chức này cũng tin rằng họ sẽ tiếp tục hoạt động và hoàn thành sứ mệnh của mình.

Lãnh đạo các nước khác đã lên tiếng về quyết định của ông Trump. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.

Tổng thể, quyết định rút khỏi UNESCO của Tổng thống Trump đã gây ra nhiều phản ứng từ cộng đồng quốc tế. Trong khi một số người ủng hộ quyết định này, nhiều người khác đã bày tỏ sự tiếc nuối và lo ngại về tác động của nó đối với hoạt động của tổ chức này trong tương lai.

UNESCO là một tổ chức chuyên ngành của Liên Hợp Quốc, được thành lập với mục đích thúc đẩy hòa bình và an ninh thông qua hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông. Tổ chức này có 193 quốc gia thành viên và có trụ sở tại Paris, Pháp.

Tỉnh An Giang đã hoàn thành giai đoạn 1 trong quá trình xây dựng hồ sơ đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê trình UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Để đánh giá và xác định các giá trị nổi bật toàn cầu của khu di tích này, tỉnh An Giang sẽ tổ chức ‘Hội thảo Khoa học Quốc tế tham vấn Giá trị Nổi bật Toàn cầu và tiêu chí đề cử Di sản Thế giới cho Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê’ vào ngày 30/7.

Hội thảo này là một phần quan trọng trong quá trình xây dựng hồ sơ đề cử Di sản Thế giới, nhằm thu thập ý kiến và đánh giá từ các chuyên gia quốc tế và trong nước. Ban Quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo đã phối hợp với các đơn vị có chuyên môn tiến hành khảo cổ, xây dựng cơ sở vật chất, bảo quản các hiện vật và xây dựng hồ sơ đề cử.

Đến thời điểm này, tỉnh An Giang đã hoàn thành nhiệm vụ của giai đoạn 1 và đang chuẩn bị cho hội thảo. Ông Nguyễn Khắc Nguyên, Phó Giám đốc Ban Quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo, cho biết công tác chuẩn bị hội thảo đã được triển khai chu đáo, với sự hỗ trợ của các sở, ngành liên quan.

Hội thảo sẽ tập trung vào việc làm sáng tỏ hơn giá trị lịch sử, văn hóa và mối quan hệ của đô thị cổ Óc Eo trong giao lưu kinh tế, văn hóa với khu vực và thế giới. Các chuyên gia quốc tế và trong nước sẽ trình bày 15 bài tham luận, trong đó có 4 bài từ các chuyên gia quốc tế.

Ông Lê Trung Hồ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, nhấn mạnh việc tổ chức hội thảo khoa học quốc tế lần này là một bước quan trọng để khẳng định giá trị của Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê. Nếu thực hiện tốt, hội thảo sẽ giúp Óc Eo – Ba Thê có cơ hội trở thành Di sản Văn hóa Thế giới, mở ra tiềm năng phát triển du lịch và trở thành trung tâm nghiên cứu tầm quốc tế của khu vực Tây Nam Bộ.

Việc đề cử Khu di tích khảo cổ Óc Eo – Ba Thê là Di sản văn hóa thế giới sẽ giúp quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa, lịch sử và nghệ thuật của khu di tích này đến với công chúng quốc tế. Đồng thời, cũng sẽ giúp tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị của khu di tích, cũng như đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh An Giang và khu vực Tây Nam Bộ.

Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 11 tháng 10, với điểm nhấn là chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’. Sự kiện này ứng dụng công nghệ thực tế ảo và ánh sáng để mang lại một trải nghiệm mới mẻ cho người tham dự. Lễ hội gắn liền với các hoạt động tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và 583 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi.

Đặc biệt, lễ hội năm nay cũng là dịp để công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Với việc công nhận này, Quần thể di tích và danh thắng trên sẽ trở thành một trong những Di sản thế giới tại Việt Nam, khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của khu vực này.

Lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như lễ tưởng niệm, khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025, công bố Di sản thế giới và Lễ khai ấn Đức Thánh Trần. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, cũng như vinh dự được đón tiếp đại diện UNESCO, các đại sứ quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành Trung ương và địa phương.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trải rộng trên 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với 12 điểm di tích. Trong đó, 5 điểm di tích tại thành phố Hải Phòng là những di tích lịch sử, danh thắng tiêu biểu, đang bảo lưu những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc sắc không chỉ của Việt Nam mà còn mang giá trị nổi bật toàn cầu.

Chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’ sẽ là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với việc ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo, không gian lễ hội sẽ được mở rộng đến sông Lục Đầu. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại một trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho người tham dự, đồng thời quảng bá những giá trị văn hóa và lịch sử của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đến với công chúng quốc tế.

Với những hoạt động và chương trình đặc sắc, Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ là một sự kiện văn hóa quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch và quảng bá văn hóa Việt Nam đến với thế giới.

Chính quyền Mỹ thông báo sẽ rút khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) do những định hướng văn hóa và xã hội bị cho là chia rẽ, cùng với sự tập trung quá mức vào các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Tammy Bruce, xác nhận quyết định này là kết quả của việc UNESCO không còn phù hợp với chính sách đối ngoại ‘Nước Mỹ trên hết’ mà Washington đang theo đuổi.

Trước đó, Phó phát ngôn viên Nhà Trắng, Anna Kelly, cũng nhấn mạnh rằng UNESCO đã ủng hộ các mục tiêu văn hóa và xã hội quá cấp tiến, gây chia rẽ và đi ngược lại với chính sách mà người Mỹ đã bỏ phiếu. Quyết định rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 12/2026, theo quy định trong điều lệ của tổ chức này.

Động thái này dự kiến sẽ gây ảnh hưởng lớn đến UNESCO, một cơ quan có trụ sở tại Paris, được thành lập sau Thế chiến II để thúc đẩy hòa bình thông qua hợp tác quốc tế trong giáo dục, khoa học và văn hóa. Tổng giám đốc UNESCO, Audrey Azoulay, bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định của Tổng thống Donald Trump khi rút Mỹ khỏi tổ chức. Tuy nhiên, bà cũng cho biết rằng quyết định này không có gì đáng ngạc nhiên và UNESCO đã chuẩn bị cho điều đó.

Tổng thống Trump trước đó đã rút Mỹ khỏi nhiều tổ chức quốc tế, bao gồm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, thỏa thuận khí hậu toàn cầu và thỏa thuận hạt nhân Iran. Tổng thống Joe Biden sau đó đã đảo ngược các quyết định này và đưa Mỹ trở lại UNESCO, WHO và thỏa thuận khí hậu.

UNESCO nổi tiếng với việc công nhận các Di sản Thế giới. Mỹ đã từng gia nhập UNESCO vào năm 1945, nhưng rút lui vào năm 1984 do cáo buộc về quản lý tài chính yếu kém và tư tưởng thiên vị chống Mỹ. Mỹ quay trở lại UNESCO vào năm 2003 dưới thời Tổng thống George W. Bush, sau khi tổ chức thực hiện các cải cách cần thiết.

Hiện tại, Washington đóng góp khoảng 8% tổng ngân sách của UNESCO, giảm từ mức khoảng 20% vào thời điểm ông Trump lần đầu tiên rút Mỹ khỏi cơ quan này. Mặc dù vậy, Mỹ vẫn là một trong những quốc gia đóng góp lớn nhất cho tổ chức.

Quyết định rút khỏi UNESCO một lần nữa đặt ra câu hỏi về vị thế của Mỹ trong cộng đồng quốc tế, cũng như cam kết của nước này đối với các tổ chức đa phương. Trong khi đó, UNESCO tiếp tục hoạt động với mục tiêu thúc đẩy hòa bình và hợp tác quốc tế thông qua giáo dục, khoa học và văn hóa.

Nhạc sĩ Hoàng Vân – một tên tuổi lớn của âm nhạc Việt Nam, đã để lại một di sản nghệ thuật phong phú và sâu sắc. Con gái của ông, Tiến sĩ Lê Y Linh, vừa chia sẻ về chương trình hòa nhạc ‘Cho muôn đời sau’, một sự kiện âm nhạc đặc biệt nhằm vinh danh nhạc sĩ Hoàng Vân và bộ sưu tập các tác phẩm của ông đã được UNESCO ghi danh là Di sản tư liệu thế giới. Chương trình sẽ diễn ra trong hai đêm 24 và 25/7 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội.

Tiến sĩ Lê Y Linh cho biết, chương trình hòa nhạc ‘Cho muôn đời sau’ là một hành trình âm nhạc xuyên suốt di sản nghệ thuật của nhạc sĩ Hoàng Vân, người nhạc sĩ của lịch sử và tâm hồn Việt Nam. Với hơn 700 tác phẩm để lại, nhạc sĩ Hoàng Vân là một trong những tên tuổi lớn của âm nhạc Việt Nam, gắn bó sâu sắc với tâm thức dân tộc và có những tác phẩm then chốt, có ảnh hưởng lớn đến âm nhạc Việt Nam đương đại.

Tên gọi của chương trình ‘Cho muôn đời sau’ được lấy từ câu hát ‘Cho ngày nay, cho ngày mai, cho muôn đời sau’ trong tổ khúc ‘Bài ca xây dựng’ của nhạc sĩ Hoàng Vân sáng tác năm 1973. Câu hát này dường như vận vào tầm vóc âm nhạc và sự sống lâu bền của các tác phẩm mà nhạc sĩ Hoàng Vân sáng tác, từ ký ức đến tương lai.

Chương trình hòa nhạc được chia thành hai phần rõ ràng, tương ứng với hai thời kỳ lớn trong sáng tác của Hoàng Vân và dẫn dắt theo dòng chảy cảm xúc – từ trang nghiêm, hào hùng, đến lắng đọng, chiêm nghiệm, để kết thúc bằng sự hân hoan hướng về tương lai. Phần I có chủ đề ‘Hồi tưởng’, mở ra bức tranh âm nhạc của thời kỳ kháng chiến và chiến tranh, với các bản trường ca, hợp xướng, ca khúc đã ghi dấu ấn một thời và làm nên tên tuổi nhạc sĩ như ‘Tôi là người thợ lò’, ‘Quảng Bình quê ta ơi!’, ‘Người chiến sĩ ấy’…

Phần II ‘Cho muôn đời sau’ được bắt đầu từ lúc đất nước bước vào kỷ nguyên hòa bình, với những tác phẩm trữ tình, những suy tưởng mang tính nhân văn và dân tộc sâu sắc như ‘Hát ru trong đêm pháo hoa’, ‘Tổ khúc Bốn mùa ở quê hương’… Tiến sĩ Lê Y Linh hy vọng, thông qua chương trình hòa nhạc này, công chúng sẽ có cơ hội được trải nghiệm và cảm nhận sâu sắc hơn về di sản âm nhạc của nhạc sĩ Hoàng Vân, cũng như thấy được sự đa dạng và phong phú trong biên chế biểu diễn của từng tiết mục.

Thông qua chương trình này, công chúng sẽ có cơ hội thưởng thức những tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Hoàng Vân, đồng thời hiểu rõ hơn về giá trị và ý nghĩa của di sản âm nhạc mà ông đã để lại. Chương trình hòa nhạc ‘Cho muôn đời sau’ là một dịp để người yêu âm nhạc Việt Nam tôn vinh và tri ân nhạc sĩ Hoàng Vân, một người đã có công lớn trong việc xây dựng và phát triển nền âm nhạc Việt Nam.

Để tìm hiểu thêm về chương trình hòa nhạc ‘Cho muôn đời sau’, người hâm mộ có thể truy cập vào trang thông tin của VnExpress hoặc trang web chính thức của Nhà hát Hồ Gươm để có thông tin chi tiết về lịch trình và danh sách các tiết mục biểu diễn.