Việt Nam đang đẩy mạnh các giải pháp tiết kiệm năng lượng nhằm giảm chi phí cho doanh nghiệp, người dân và bảo vệ môi trường. Theo khảo sát của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3), tiềm năng tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam còn rất lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp.

Nếu chỉ tính riêng hơn 3.000 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm trên cả nước, với mức tiêu thụ điện hơn 80 tỷ kWh/năm, chỉ cần thực hiện tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng mỗi năm, sẽ giúp tiết kiệm khoảng 1,6 tỷ kWh, tương đương hơn 3.200 tỷ đồng chi phí tiền điện hàng năm. Ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương nhấn mạnh: ‘Tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm điện là những giải pháp cấp thiết, hiệu quả trong cả ngắn hạn và dài hạn, giúp giảm áp lực cung ứng năng lượng, bảo vệ môi trường và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung năng lượng toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất ổn.’

Ngày 18/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ 1/1/2026. Luật sửa đổi bổ sung nhiều quy định mới, khẳng định vai trò quan trọng của tiết kiệm năng lượng trong phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, cho biết một trong những điểm mới quan trọng nhất là tăng cường trách nhiệm của địa phương, các bộ ngành, tăng cường chế tài xử phạt. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trở thành một chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội quốc gia, tỉnh, thành phố và cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm.

Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trường Đại học Điện lực đã chia sẻ về một số giải pháp đã triển khai thành công, đóng góp đáng kể vào kết quả tiết kiệm điện trong những năm gần đây. Thời gian tới, Chính phủ cũng sẽ xây dựng cơ chế khuyến khích và hỗ trợ thúc đẩy ứng dụng quá trình chuyển đổi phù hợp với cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến công nghiệp, đặc biệt là đổi mới sáng tạo trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tại buổi tập huấn, các phóng viên, nhà báo cũng được trao đổi kỹ năng tác nghiệp báo chí trong lĩnh vực năng lượng, bao gồm cách khai thác, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, xây dựng câu chuyện và góc nhìn mới để tiếp cận bạn đọc. Từ đó, góp phần thay đổi nhận thức, hình thành thói quen tiết kiệm năng lượng, góp phần giảm phát thải khí nhà kính, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Ấn Độ đang xem xét việc áp dụng mức nhiệt độ tối thiểu cho máy điều hòa là 20°C, nhằm mục đích giảm tiêu thụ điện năng trong bối cảnh nhu cầu năng lượng đang tăng cao. Ông Manohar Lal Khattar, Bộ trưởng Năng lượng Ấn Độ, cho biết rằng quy định về giới hạn nhiệt độ cài đặt thấp nhất cho các máy điều hòa mới đang được xem xét và có thể sẽ sớm được ban hành. Hiện tại, mức nhiệt độ tối thiểu cho các máy lạnh ở Ấn Độ thường được đặt ở 17°C.

Các quan chức cho biết, cứ mỗi độ tăng thêm của nhiệt độ cài đặt, sẽ giúp tiết kiệm khoảng 6% năng lượng tiêu thụ. Ước tính, mỗi năm có từ 10 đến 15 triệu máy điều hòa được bán ra tại Ấn Độ, trong bối cảnh dân số hơn 1,4 tỷ người đang ngày càng bị đô thị hóa và có thu nhập cao hơn. Máy điều hòa phòng chiếm gần 1/4 lượng điện tiêu thụ trong các đợt cao điểm năm 2024.

Trong giai đoạn 2019-2024, số lượng máy điều hòa tăng thêm đã khiến mức tiêu thụ điện tối đa tăng tương đương với lượng điện cần để vận hành thủ đô New Delhi trong một năm. Chuyên gia Nikit Abhyankar từ Trung tâm Năng lượng và Khí hậu Ấn Độ cho biết, các thành phố lớn như New Delhi đang ghi nhận hai đỉnh tiêu thụ điện mỗi ngày: buổi chiều và nửa đêm, phần lớn do máy lạnh.

Trong khi năng lượng mặt trời có thể hỗ trợ vào ban ngày, việc làm mát vào ban đêm vẫn phụ thuộc chủ yếu vào nhiên liệu hóa thạch như than. Dù ủng hộ quy định mới, ông Abhyankar cho rằng điều quan trọng hơn là nâng chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu của thiết bị. Nhiều máy lạnh đang bán ở Ấn Độ có hiệu suất thấp đến mức không đủ tiêu chuẩn để bán ở nhiều nước khác.

Ngoài ra, theo một số chuyên gia, kết hợp với các biện pháp khác như tăng cường thông gió trong công trình mới, sử dụng quạt trần song song với máy lạnh, hay tích hợp công nghệ thông minh… cũng có thể giúp giảm tiêu thụ điện. Việc thực hiện các biện pháp này sẽ giúp giảm áp lực lên lưới điện và giảm thiểu tác động môi trường của việc tiêu thụ năng lượng.

Ấn Độ đang đẩy mạnh các nỗ lực để giảm tiêu thụ điện năng và tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo. Quy định về mức nhiệt độ tối thiểu cho máy điều hòa là một phần trong các nỗ lực này. Tuy nhiên, việc thực hiện và hiệu quả của quy định này sẽ cần được theo dõi và đánh giá trong thời gian tới.