Ngày 20 tháng 7 năm 2023, một thảm kịch đau đớn đã xảy ra trên vịnh Hạ Long khi tàu du lịch Vịnh Xanh 58 bị lật úp trong cơn giông lốc khủng khiếp, cướp đi sinh mạng của 35 người và khiến 4 người khác mất tích. Nhiều người khác đã được cứu sống và đang trong tình trạng sốc sau khi chứng kiến những khoảnh khắc sinh tử kinh hoàng trên tàu.

Những người sống sót đã kể lại những trải nghiệm kinh hoàng của họ khi tàu bị lật úp trong cơn giông lốc. Anh Vũ Anh Tú, thuyền viên duy nhất sống sót, vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại buổi chiều định mệnh. Anh kể, khi tàu bắt đầu hành trình, mọi người đều vui vẻ, nhưng chỉ sau ít phút, cơn giông khủng khiếp kéo đến đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người, trong đó có thuyền trưởng Đoàn Văn Trình, người đã đồng hành với anh nhiều năm qua.

Theo anh Tú, thuyền trưởng Đoàn Văn Trình là người cùng quê, có nhiều kinh nghiệm lái tàu trên vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, cơn giông với cường độ lớn ập đến bất ngờ đã khiến mọi người không ai kịp trở tay. “Tàu đi được khoảng nửa hành trình thì giông lốc bất ngờ nổi lên. Trong vòng chỉ vài giây, sóng lớn đánh mạnh khiến tàu lật úp. Mọi người bị nhấn chìm, không kịp trở tay”, anh Tú nghẹn giọng.

Anh Đinh Đức Hiệp, một trong những người sống sót, đã cứu sống mẹ và nhiều hành khách trên cùng chuyến tàu. Anh kể, khi tàu bị sóng đánh lật, anh đang ở trong khoang. Nước tràn vào, bóng tối phủ kín, mẹ anh thì thều thào: “Con tìm cách thoát đi, mẹ sắp không thở được nữa rồi”. Nhưng anh không đi. Anh dìu mẹ, hướng dẫn bà giữ hơi thở, rồi lặn xuống, kéo thêm một hành khách nữ ra ngoài.

Sau hơn một ngày xảy ra vụ việc, các cơ quan chức năng đã tìm thấy 45/49 người trên tàu, trong đó có 10 người sống sót, 35 người tử vong và 4 người mất tích. Lực lượng chức năng đã huy động tối đa để tìm kiếm các nạn nhân và triển khai các biện pháp cứu hộ khẩn cấp.

Bi kịch trên vịnh Hạ Long là một cú sốc lớn đối với du lịch Việt Nam. Nhưng hơn hết, đó là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về tính mạng con người và sự an toàn trong du lịch đường thủy, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết ngày càng khó lường.

Đại tá Hoàng Văn Thuyết, Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ninh, khẳng định chỉ sau 10-15 phút nhận được thông tin vụ việc, lực lượng chức năng đã có mặt tại hiện trường ứng cứu. Ông cũng giải thích về lý do không sử dụng trực thăng cứu nạn trong vụ việc này.

…

Sau sự cố lật tàu Vịnh Xanh58 trên vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) vừa qua, nhiều du khách cảm thấy lo lắng khi tham quan vịnh Hạ Long và đi tàu trên sông, biển. Sự việc này cũng đặt ra vấn đề về thiết kế và vận hành tàu du lịch trên vịnh.

Các chuyên gia nhận định, thiết kế và vận hành tàu tốt là chìa khóa để tạo tâm lý an toàn cho khách khi tham quan vịnh Hạ Long. Một chủ tàu chia sẻ, thay vì đổ lỗi cho các yếu tố khách quan hay thiên tai khi xảy ra tai nạn, cần thẳng thắn nhìn nhận vào các nguyên nhân chủ quan để có điều chỉnh hành vi đúng đắn trong việc đóng tàu và kinh doanh tàu du lịch trên vịnh Hạ Long.

Một kỹ sư thiết kế tàu khẳng định, nếu tàu được thiết kế và vận hành đúng tính năng, thì luôn đảm bảo an toàn cho khách dù gặp tình huống thời tiết bất lợi. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, nếu tàu bị cơi nới, lắp đặt các đồ vật làm mất cân bằng, làm gia tăng sức cản gió, hoặc không dằn tàu đủ trọng tải sẽ gây mất cân bằng và làm gia tăng rủi ro gặp nạn khi gặp tình huống thời tiết bất lợi.

Những năm qua, trên vịnh Hạ Long vẫn xảy ra những vụ tai nạn về tàu du lịch, gây thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản của người dân. Một chủ tàu du lịch có kinh nghiệm kinh doanh trên vịnh Hạ Long hơn 20 năm chia sẻ, phần lớn những vụ tai nạn tàu du lịch trên vịnh Hạ Long là do dông lốc bất thường và khó dự đoán trước.

Một kỹ sư thiết kế tàu có kinh nghiệm trên 20 năm hành nghề chia sẻ, tàu phải được dằn đủ trọng lượng để đảm bảo tính ổn định khi vận hành. Khi tàu dằn đủ trọng tải, tính chống lật và độ ổn định sẽ cao hơn. Tuy nhiên, khi tàu được dằn đủ thì việc vận hành sẽ tốn nhiên liệu hơn, do vậy nhiều tàu không được dằn đủ nên nguy cơ bị lật cao hơn khi gặp dông lốc.

Để giảm thiểu rủi ro và giảm thiểu số vụ tai nạn về tàu du lịch trên vịnh Hạ Long trong tương lai, chính quyền địa phương cần giữ quy hoạch số lượng tàu du lịch như hiện nay. Nhanh chóng thay thế những con tàu có thiết kế hiện đại hơn, an toàn hơn, thay thế cho nhóm tàu đã cũ; đồng thời, ngừng lắp đặt thêm những thiết bị và đồ đạc ngoài thiết kế trên sundeck, boong dạo, thượng tầng làm tăng sức cản gió và gây mất cân bằng tàu.

Liên quan đến vụ lật tàu Vịnh Xanh58 trên vịnh Hạ Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh Bùi Hồng Minh cho biết, 100% tàu du lịch trên vịnh Hạ Long có chất lượng an toàn đảm bảo cao hơn tiêu chuẩn quy định. Đơn cử, tàu Vịnh Xanh58 đạt tiêu chuẩn về hệ số an toàn và ổn định là 2,3 (trong khi tiêu chuẩn của đăng kiểm là hơn 1). Thông tin này cho thấy sự cần thiết của việc kiểm tra, giám sát và đảm bảo an toàn cho tàu du lịch trên vịnh Hạ Long.

Tóm lại, đảm bảo an toàn cho tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đòi hỏi sự quan tâm và phối hợp của nhiều bên. Cần có sự thay đổi trong tư duy và hành động để giảm thiểu rủi ro và mang lại trải nghiệm an toàn cho du khách.