Bộ Tài chính đề xuất áp dụng hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Mục đích của việc này là đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc tính thuế, đồng thời tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Theo dự thảo, phương pháp đầu tiên được áp dụng khi người bán có thể xác định rõ giá mua và các chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng. Trong trường hợp này, cơ quan thuế sẽ áp dụng thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế, được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan. Điều này sẽ giúp giảm thiểu gánh nặng thuế đối với những cá nhân có thể chứng minh được nguồn gốc và giá trị của bất động sản.

Phương pháp thứ hai được áp dụng khi không xác định được giá mua và các khoản chi phí liên quan. Lúc này, thuế TNCN sẽ được tính trực tiếp trên giá chuyển nhượng, dựa trên biểu thuế suất lũy tiến theo thời gian nắm giữ tài sản. Ví dụ, nếu bất động sản được chuyển nhượng sau thời gian nắm giữ dưới 2 năm, mức thuế suất đề xuất là 10%. Nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, mức thuế là 6%. Trường hợp nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, mức thuế áp dụng là 4%. Điều này sẽ khuyến khích người nắm giữ bất động sản lâu dài và giảm thiểu việc đầu cơ.

Đặc biệt, đối với các trường hợp bất động sản có nguồn gốc từ thừa kế, thời gian nắm giữ sẽ không được tính để áp dụng biểu thuế lũy tiến. Khi cá nhân nhận thừa kế và thực hiện chuyển nhượng tài sản, thuế TNCN vẫn được tính theo thuế suất 2%, tương tự quy định hiện hành. Điều này đảm bảo sự công bằng đối với những trường hợp thừa kế bất động sản.

Thời gian nắm giữ được xác định kể từ thời điểm cá nhân có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với bất động sản cho đến lúc chuyển nhượng. Điểm mốc được tính từ thời điểm luật thuế mới có hiệu lực thi hành. Việc xác định thời gian nắm giữ sẽ giúp cơ quan thuế có thể xác định chính xác mức thuế suất áp dụng.

Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản dựa trên thu nhập thực tế phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Điều này cũng tương đương với cách đánh thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả phương pháp này, cần có hệ thống dữ liệu đầy đủ về lịch sử giao dịch bất động sản nhằm xác định chính xác giá vốn, kèm theo các điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh chi phí được khấu trừ. Đồng thời, việc thực hiện phải đồng bộ với chính sách liên quan đến đất đai, nhà ở và dựa trên nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh trong việc quản lý đăng ký và chuyển nhượng bất động sản.

Đề xuất thay đổi cách thu thuế trên giao dịch bán chứng khoán từ 0,1% trên mọi giao dịch sang thu 20% trên lợi nhuận ròng thực nhận đang gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư. Tuy nhiên, hướng đi này được coi là một bước tiến cần thiết cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Cách tính thuế hiện hành có ưu điểm là đơn giản, nhưng lại dẫn đến nghịch lý: nhà đầu tư bán cắt lỗ vẫn phải nộp thuế. Điều này đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của thuế thu nhập là chỉ đánh thuế khi có lợi tức. Việc chuyển đổi sang đánh thuế trên lợi nhuận thực tế là một sự sửa chữa cần thiết, đảm bảo công bằng và phản ánh đúng bản chất của hoạt động đầu tư vốn đầy rủi ro.

Tuy nhiên, mức thuế suất 20% dự kiến đang là một điểm nóng trong cuộc tranh luận. Mức thuế này có thể cao đối với một số nhà đầu tư, nhưng cũng cần so sánh với các mức thuế của các loại hình đầu tư khác và tính cạnh tranh trong khu vực. Việc đánh giá mức thuế suất phù hợp sẽ giúp thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn với nhà đầu tư cá nhân, từ đó tăng sức cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới.

Thị trường chứng khoán Việt Nam càng hấp dẫn với nhà đầu tư cá nhân, thì cũng càng hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài. Điều này sẽ giúp tăng cường sự cạnh tranh và phát triển của thị trường. Để thực hiện chính sách này, cần có một lộ trình áp dụng từ từ, hoặc một biểu thuế lũy tiến linh hoạt hơn, cùng với cuộc đối thoại sâu rộng và thực chất với các thành viên thị trường.

Một số chuyên gia cho rằng, việc áp dụng mức thuế suất 20% trên lợi nhuận ròng thực nhận có thể giúp tăng thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, cần phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo rằng mức thuế suất này không quá cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán và các nhà đầu tư.

Cuối cùng, việc thay đổi cách thu thuế trên giao dịch bán chứng khoán là một bước tiến cần thiết cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, cần phải thực hiện một cách thận trọng và linh hoạt, đảm bảo rằng chính sách này không gây ra những tác động tiêu cực đến thị trường và các nhà đầu tư.

Cục Hải quan vừa ban hành hướng dẫn chi tiết về việc xử lý tờ khai và cập nhật thuế suất theo Nghị định số 199/2025/NĐ-CP của Chính phủ. Nghị định này sửa đổi, bổ sung Nghị định số 26/2023/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi và các quy định liên quan đến Danh mục hàng hóa cũng như mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp và thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.

Mục đích chính của nghị định là điều chỉnh mức thuế suất thuế xuất khẩu và thuế nhập khẩu ưu đãi đối với một số mặt hàng, đồng thời bổ sung chính sách ưu đãi mới cho ngành sản xuất và lắp ráp ô tô. Theo đó, Nghị định đã tăng mức thuế xuất khẩu đối với một số mặt hàng quan trọng. Chẳng hạn, mức thuế suất đối với Phospho vàng sẽ tăng từ 5% hiện hành lên 10% từ ngày 1/1/2026 và lên 15% từ ngày 1/1/2027.

Ngoài ra, mức thuế nhập khẩu ưu đãi 0% đối với tấm thép đen cán để tráng thiếc chỉ được duy trì đến hết tháng 8/2025, sau đó sẽ tăng lên 7% kể từ ngày 1/9/2025. Điều này nhằm mục đích bảo hộ sản xuất trong nước và điều chỉnh hoạt động nhập khẩu.

Một điểm đáng chú ý khác trong Nghị định là việc bổ sung quy định về áp dụng thuế ưu đãi cho doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp xe ô tô sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường. Theo đó, các doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ô tô sử dụng nhiên liệu xăng, dầu nếu đồng thời sản xuất các dòng xe thân thiện môi trường như xe ô tô chạy điện, xe sử dụng pin nhiên liệu, xe hybrid, xe sử dụng nhiên liệu sinh học hoàn toàn hoặc xe sử dụng khí thiên nhiên sẽ được phép cộng hợp sản lượng của các dòng xe xanh này vào sản lượng chung tối thiểu và sản lượng riêng tối thiểu của từng nhóm xe xăng, dầu tương ứng khi xét hưởng ưu đãi thuế.

Quy định này giúp các doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp ô tô có chiến lược chuyển dịch sang xe xanh – vốn thường có sản lượng thấp trong giai đoạn đầu – vẫn đủ điều kiện được hưởng các ưu đãi thuế nhập khẩu linh kiện theo chương trình ưu đãi. Nghị định cũng cho phép doanh nghiệp sở hữu trên 35% vốn điều lệ tại một hoặc nhiều công ty sản xuất, lắp ráp ô tô được cộng gộp sản lượng xe của các công ty này để tính sản lượng tối thiểu xét hưởng ưu đãi.

Để triển khai thực hiện Nghị định số 199, Cục Hải quan đã có văn bản chỉ đạo các Chi cục Hải quan khu vực nhanh chóng tra cứu và phổ biến nội dung Nghị định. Các cán bộ, công chức và doanh nghiệp sẽ được hướng dẫn thực hiện đầy đủ và đúng quy định khi làm thủ tục hải quan. Mức thuế suất mới đã được cập nhật trên hệ thống VNACCS/VCIS và sẽ tự động áp dụng từ ngày 13/7/2025.

Đối với các tờ khai xuất nhập khẩu phát sinh từ ngày 8/7 đến trước 13/7/2025 nếu có thay đổi mức thuế theo Nghị định, các Chi cục Hải quan sẽ hướng dẫn doanh nghiệp khai báo bổ sung và xử lý thuế kịp thời theo quy định. Trường hợp phát sinh vướng mắc trong quá trình thực hiện, yêu cầu gửi phản ánh qua Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan) để được hỗ trợ xử lý.