Chính phủ vừa ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP, mở rộng các ưu đãi về vốn, công nghệ, nhân lực và thị trường để thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp hỗ trợ Việt Nam. Nghị định này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều khó khăn về vốn, công nghệ, pháp lý và thị trường cho doanh nghiệp trong lĩnh vực then chốt này.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ. Chính sách mới này có hiệu lực từ ngày 1/9 tới đây. Theo các chuyên gia kinh tế, chính sách mới này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt, Nghị định 205/2025/NĐ-CP bổ sung quy định hỗ trợ tối đa 70% chi phí cho các hoạt động đào tạo chuyên gia, nâng cao năng lực tổ chức tư vấn và phát triển đội ngũ nhân lực kỹ thuật trong ngành. Đối tượng thụ hưởng gồm cả sinh viên xuất sắc, giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia kỹ thuật, công nhân lành nghề đang làm việc trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.

Nghị định mới cũng mở rộng hỗ trợ đối với các yếu tố gián tiếp nhưng mang tính quyết định, như môi trường đầu tư, thủ tục pháp lý, tiêu chuẩn kỹ thuật và phát triển thị trường. Doanh nghiệp đầu tư vào khu hoặc cụm công nghiệp hỗ trợ sẽ được hỗ trợ thực hiện các quy định bảo vệ môi trường. Về mặt pháp lý, doanh nghiệp nhỏ và vừa sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên sẽ được tiếp cận các chương trình hỗ trợ pháp lý hiện hành, đồng thời được miễn, giảm một số chi phí hành chính theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Cơ chế hỗ trợ kiểm định chất lượng cũng được đưa ra, doanh nghiệp sẽ được tài trợ một phần chi phí để thực hiện thử nghiệm, giám định, chứng nhận tiêu chuẩn, xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, đăng ký bản quyền thương hiệu, mã vạch và các hoạt động liên quan đến sở hữu trí tuệ. Ở khía cạnh thị trường, nghị định cho phép doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa 70% chi phí khi tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ – triển lãm trong và ngoài nước, cũng như các hoạt động liên kết với tập đoàn đa quốc gia để mở rộng chuỗi cung ứng.

Trong thời gian gần đây, Tổng cục Thống kê đã công bố số liệu sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước – mức cao nhất kể từ năm 2020 đến nay. Riêng ngành chế biến – chế tạo tăng 11,1%, góp 9,1 điểm % vào mức tăng chung.

Việt Nam hiện có khoảng 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Bắc Ninh, Đồng Nai… Tuy nhiên, phần lớn vẫn là doanh nghiệp quy mô nhỏ, năng lực tài chính và công nghệ còn hạn chế, chủ yếu làm gia công cấp thấp, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao.

Nghị định 205/2025/NĐ-CP vì vậy không chỉ là chính sách ngắn hạn nhằm gỡ khó về vốn và công nghệ, mà còn là bước đi dài hạn để xây dựng nền tảng tự chủ về sản xuất – một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo tăng trưởng bền vững, nâng cao vị thế của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Khi được triển khai bài bản và minh bạch, Nghị định 205/2025/NĐ-CP sẽ đóng vai trò ‘đòn bẩy’ thúc đẩy cả hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ phát triển theo hướng hiện đại, hiệu quả và hội nhập. Đây là điều kiện tiên quyết để Việt Nam tránh lệ thuộc vào nhập khẩu linh kiện, nguyên vật liệu; đồng thời tăng khả năng tham gia vào mạng lưới sản xuất khu vực, tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư quốc tế.

Bộ Tài chính Việt Nam đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính để thu hút dòng vốn gián tiếp từ quốc tế vào thị trường chứng khoán. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, những cải cách này bao gồm việc giảm yêu cầu về hợp pháp hóa lãnh sự, đơn giản hóa hồ sơ pháp lý và ứng dụng công nghệ số vào quy trình cấp phép và giám sát thị trường. Mục tiêu chính của những động thái này là nhằm gỡ bỏ các rào cản kỹ thuật, cải thiện trải nghiệm đầu tư và tạo ra bước tiến thực chất trong việc thu hút dòng vốn gián tiếp từ quốc tế vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Bộ Tài chính đang phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước để sửa đổi Thông tư 17, với hướng đi chính là cắt giảm các giấy tờ pháp lý phức tạp, linh hoạt hơn trong việc nhận diện nhà đầu tư và ứng dụng công nghệ số vào quy trình cấp phép và giám sát thị trường. Bên cạnh đó, Bộ cũng đang đề xuất một số giải pháp nhằm tăng tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán, như sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP để tăng cường tính công khai minh bạch về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, bỏ qua các quy định lỗi thời liên quan đến quyền quyết định giới hạn sở hữu của Đại hội đồng cổ đông, và mở rộng khung pháp lý cho hoạt động phát hành chứng khoán.

Một trong những vướng mắc đáng kể khiến nhiều nhà đầu tư nước ngoài e ngại là các thủ tục hành chính phức tạp và kéo dài, đòi hỏi hợp pháp hóa lãnh sự tài liệu hoặc xác minh phức tạp các hồ sơ đầu tư. Song song với việc cải cách thủ tục hành chính, Việt Nam đã chính thức vận hành hệ thống giao dịch KRX từ tháng 5/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) dự kiến triển khai từ đầu năm 2027. Đây là nền tảng kỹ thuật được các tổ chức xếp hạng quốc tế đánh giá cao, giúp tăng độ an toàn và hiệu quả cho giao dịch thị trường.

Đại diện FTSE Russell đã bày tỏ ấn tượng với tiến trình cải cách thị trường tài chính của Việt Nam và cam kết tiếp tục hỗ trợ về kỹ thuật, chỉ số và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng tin rằng khi nền tảng pháp lý và kỹ thuật được đồng bộ, nhà đầu tư sẽ có trải nghiệm liền mạch, minh bạch và ổn định. Điều này sẽ giúp Việt Nam tạo dựng niềm tin thị trường. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc nâng hạng thị trường chứng khoán không phải là đích đến, mà là hệ quả tất yếu của quá trình cải cách bền bỉ, hướng tới một thị trường vốn công bằng, hiệu quả và đạt chuẩn mực quốc tế.

Bộ Tài chính cam kết tiếp tục đồng hành với các tổ chức quốc tế, trong đó có FTSE Russell, để hoàn thiện thể chế, tháo gỡ các vướng mắc và thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển toàn diện. Với quyết tâm cải cách và sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế, thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ sớm đáp ứng các tiêu chí nâng hạng.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang biến động không ngừng, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp (KCN) và khu kinh tế (KKT). Những thành tựu đạt được trong lĩnh vực này là kết quả của nhiều nỗ lực từ phía chính phủ trong việc tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn và thuận lợi. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, các nhà đầu tư vẫn phải đối mặt với một loạt vướng mắc về pháp lý và thủ tục, điều này không chỉ gây ra những khó khăn cho hoạt động của họ mà còn ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh và niềm tin của nhà đầu tư.

Đầu tiên, hệ thống pháp luật và quy định ở Việt Nam vẫn còn chồng chéo và thiếu thống nhất. Điều này dẫn đến việc giải thích và áp dụng luật khác nhau giữa các địa phương và cơ quan chức năng. Các nhà đầu tư thường gặp khó khăn trong việc hiểu và tuân thủ các quy định pháp lý phức tạp, từ đó gây ra chậm trễ và tăng chi phí không cần thiết. Hơn nữa, quy trình thủ tục hành chính còn cồng kềnh và mất nhiều thời gian, từ khâu đăng ký kinh doanh đến cấp phép xây dựng và hoàn thiện các thủ tục hải quan.

Ngoài ra, vấn đề chuyển đổi số đang là một thách thức đối với nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ số đang thay đổi nhanh chóng. Việc áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý và vận hành chưa được thực hiện đồng đều, dẫn đến sự thiếu hiệu quả trong việc trao đổi thông tin và thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến. Điều này không chỉ làm tăng chi phí và thời gian cho doanh nghiệp mà còn làm giảm khả năng cạnh tranh của họ trên thị trường quốc tế.

Về mặt chính sách, Việt Nam cần có những điều chỉnh và hoàn thiện chính sách thuế và hải quan để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư. Hiện nay, chính sách thuế đối với các doanh nghiệp hoạt động trong KCN và KKT còn nhiều bất cập, thủ tục phức tạp và yêu cầu về chứng từ, báo cáo còn gây ra nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, chính sách hải quan cũng cần được cải thiện để đẩy nhanh quá trình thông quan hàng hóa, giảm tồn đọng và chi phí lưu kho.

Để tháo gỡ những vướng mắc trên, việc hoàn thiện và đồng bộ hóa hệ thống pháp luật là cần thiết. Điều này bao gồm việc rà soát, sửa đổi và bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để đảm bảo sự thống nhất và phù hợp với thực tiễn. Cùng với đó là cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa và rút ngắn thời gian xử lý. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh chuyển đổi số cũng là một yêu cầu cấp thiết, không chỉ trong hoạt động quản lý nhà nước mà còn trong hoạt động của doanh nghiệp.

Ngoài ra, Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện chính sách thuế và hải quan theo hướng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, giảm thiểu chi phí và thời gian cho doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp cải thiện môi trường đầu tư, tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế.

Cuối cùng, trong quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách, cần có sự tham gia đóng góp tích cực từ phía doanh nghiệp và các bên liên quan. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng chính sách được ban hành phù hợp với thực tiễn và đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp, từ đó tạo ra một môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi và cạnh tranh.

https://www.vietnam.gov.vn/