Triển lãm mỹ thuật ứng dụng ‘Nam Tước – Những mảnh ghép’ hiện đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, khai mạc vào chiều ngày 2/8. Sự kiện này là kết quả của một hành trình sáng tạo và khám phá sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật và đời sống của Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước. Với kinh nghiệm hơn 25 năm trong lĩnh vực gốm và điêu khắc kiến trúc nghệ thuật, ông đã tạo ra những tác phẩm độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân và tư duy sáng tạo mới mẻ.

Không gian triển lãm được chia thành ba phần, giới thiệu đa dạng các tác phẩm mỹ thuật ứng dụng. Phần đầu tiên trưng bày các hình khối điêu khắc, trang trí truyền thống bằng chất liệu gốm, đất nung. Những hiện vật này không chỉ phản ánh kỹ năng và sự tỉ mỉ của nghệ nhân mà còn chứng minh khả năng kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật truyền thống và phong cách đương đại. Sự kết hợp này thể hiện một cách rõ ràng nỗ lực của nghệ nhân trong việc tìm kiếm và phát triển những giá trị nghệ thuật mới.

Phần hai của triển lãm tập trung vào các mảng chạm khắc gỗ tiêu biểu. Tại đây, công chúng có thể chiêm ngưỡng những tác phẩm độc đáo như ‘Tứ đại con gà (ò ó o o)’ và bộ cửa ’12 cánh Trung Hiếu Môn’. Bộ cửa này đã giúp Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước đoạt giải Nhất Mỹ thuật ứng dụng toàn quốc lần thứ 4 vào năm 2019. Những tác phẩm này không chỉ thể hiện kỹ thuật đục bấm tinh xảo mà còn phối hợp trang trí mảng màu tam lam hoặc sơn thếp truyền thống, tạo nên sự độc đáo và mới mẻ. Các tác phẩm này thể hiện sự hoàn thiện và tỉ mỉ trong từng chi tiết, thể hiện trình độ cao của nghệ nhân.

Phần ba của triển lãm giới thiệu các bản vẽ tay thủ công và tư liệu thiết kế. Đây là những tài liệu quý giá mà nghệ nhân đã ứng dụng vào nhiều công trình trong suốt sự nghiệp của mình. Triển lãm lần đầu tiên trình làng những bản vẽ này, mang đến cơ hội để công chúng hiểu rõ hơn về quá trình sáng tạo của Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước. Những bản vẽ này không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật độc lập mà còn thể hiện một phần quan trọng trong quá trình sáng tạo của nghệ nhân.

Triển lãm ‘Nam Tước – Những mảnh ghép’ mở cửa đến ngày 12/8, cung cấp cho công chúng một cơ hội hiếm có để chiêm ngưỡng những tác phẩm có tính ứng dụng cao nhưng vẫn giữ được giá trị nghệ thuật sâu sắc. Những mảnh ghép trong triển lãm không chỉ thể hiện sự hòa quyện giữa hơi thở đương đại và nét văn hóa cổ xưa mà còn thể hiện nỗ lực bảo tồn và phát triển di sản văn hóa truyền thống Việt Nam. Thông qua triển lãm này, công chúng có thể cảm nhận được sự kết hợp độc đáo giữa nghệ thuật và đời sống, cũng như đánh giá cao nỗ lực của Nghệ nhân Ưu tú Trần Nam Tước trong việc tạo ra những giá trị nghệ thuật mới.

Cỏ năn tượng, một loài thực vật ngập mặn đặc hữu tại Đồng bằng sông Cửu Long, đang nổi lên như một giải pháp tiềm năng để phát triển kinh tế bền vững và thân thiện với môi trường. Với khả năng sinh trưởng mạnh mẽ trong môi trường mặn và lợ, loại cỏ này không chỉ hỗ trợ đa dạng sinh học mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế đáng kể cho người dân địa phương.

Tiến sĩ Dương Văn Ni, một chuyên gia hàng đầu về đa dạng sinh học và là Chủ tịch kiêm Giám đốc Quỹ Bảo tồn Mekong, đã nhận thấy tiềm năng của cỏ năn tượng từ nhiều năm trước. Loại cỏ này có khả năng đặc biệt, với thân rỗng giúp dẫn khí oxy từ không khí xuống rễ, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật có lợi phát triển và hạn chế sự phát triển của rong tảo gây hại. Qua đó, cỏ năn tượng mở ra những triển vọng mới trong việc bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

Mô hình kết hợp trồng cỏ năn tượng với nuôi tôm, cua quảng canh đã chứng minh rằng môi trường nuôi tự nhiên được cải thiện đáng kể. Nhờ đó, tôm lớn nhanh hơn và dịch bệnh được giảm thiểu. Đây là một phương pháp ‘sống hài hòa với tự nhiên’, thay vì cố gắng áp đặt ý chí của con người lên môi trường. Mô hình này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn đóng góp vào bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững.

Tại tỉnh Sóc Trăng, mô hình trồng và khai thác cỏ năn tượng đã được triển khai và mở rộng từ vài chục hộ gia đình lên hàng trăm hộ. Người dân có thể thu hoạch khoảng 2 tấn cỏ tươi mỗi vụ từ 1.000m² đất. Sau khi phơi khô, sản lượng còn lại khoảng 1 tấn, với chi phí đầu vào gần như không đáng kể. Điều này đã giúp người dân địa phương, đặc biệt là phụ nữ, có thêm nguồn thu nhập ổn định và bền vững.

Từ nguồn nguyên liệu cỏ năn tượng, người dân địa phương đã tạo ra các sản phẩm thủ công như giỏ, túi, khay… Mỗi tuần, một người có thể kiếm thêm từ 400.000 đến 500.000 đồng, một khoản thu nhập đáng kể và bền vững cho vùng nông thôn. Mô hình phát triển kinh tế từ cây năn tượng đã lan rộng và được tiếp nhận bởi nhiều tổ chức và doanh nghiệp.

Hội Phụ nữ huyện Mỹ Xuyên đã thành lập hàng chục tổ hợp tác đan lát, sản xuất hàng nghìn sản phẩm thủ công mỗi tuần. Công ty VietnamHousewares đang xây dựng một chuỗi cung ứng khép kín, từ vùng nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng, để xuất khẩu sang các thị trường cao cấp như Hoa Kỳ, Nhật Bản và châu Âu.

Cỏ năn tượng không chỉ có tiềm năng trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ mà còn có thể ứng dụng trong ngành nội thất công nghiệp, sản xuất viên nén sinh học, bột giấy và vật liệu cách âm. Để đánh thức tiềm năng này, Việt Nam cần xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, kết hợp với các tổ chức khoa học, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp để dẫn dắt thị trường.

Không chỉ dừng lại ở các doanh nghiệp lớn, cỏ năn tượng còn trở thành nguồn cảm hứng khởi nghiệp cho nhiều bạn trẻ, đặc biệt là những người muốn gắn bó với tài nguyên bản địa và phát triển bền vững. Với những lợi ích kinh tế và môi trường mà cỏ năn tượng mang lại, đây chắc chắn là một hướng đi hứa hẹn cho tương lai.

Mạt chược, một trò chơi giải trí truyền thống của Trung Quốc, đang dần mai một trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, tại Hong Kong, một số nghệ nhân vẫn đang cố gắng giữ gìn và phát triển di sản văn hóa này. Một trong số đó là Ho Sau-Mei, một nghệ nhân 68 tuổi, người đã dành hơn bốn thập kỷ để gắn bó với nghề làm mạt chược thủ công.

Cửa tiệm Kam Fat Mahjong của bà Mei, nằm dưới cầu thang trong một hẻm nhỏ ở Hong Kong, là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công. Từ nhỏ, bà đã học nghề từ cha và đã trở thành một trong những nghệ nhân giỏi nhất trong lĩnh vực này. Bà Mei cho biết, vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục đã sang Hong Kong trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng.

Tuy nhiên, hiện nay, phần lớn quân bài mạt chược được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục. Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược đã được chính quyền Hong Kong xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’, nhưng tại thành phố này, hiện chỉ còn vài người theo nghề, và bà Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng, bà Mei đều ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý. Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà Mei cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ.

Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa. Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng).

Tuy nhiên, ngành làm mạt chược thủ công đang dần biến mất do sự thay đổi của nền kinh tế và công nghệ. Cửa tiệm của bà Mei không có hệ thống đặt hàng online, khách hàng phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kỹ. Hiện nghệ nhân chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Bà Mei nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Trước đây, khi còn trẻ, bà Mei thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một.

Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Trong thời đại hiện nay, việc phát triển kỹ năng cho con trẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đã trở thành một phần quan trọng trong quá trình giáo dục, bên cạnh việc đầu tư cho con học kiến thức phổ thông tại trường học. Các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật, mà còn kích thích khả năng quan sát, phân tích và giải quyết vấn đề.

Đặc biệt, các lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo, nhảy múa, biểu diễn, ca hát đang được các em thiếu nhi yêu thích và phụ huynh lựa chọn cho con theo học. Các lớp học này không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng nghệ thuật, mà còn giúp trẻ tự tin hơn, hòa nhập được với các bạn và có thêm nhiều cơ hội được tham gia các buổi biểu diễn.

Một trong những lớp học như vậy là lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo của cô Trương Thị Quyên ở phường Sơn Đông. Tại đây, các bé từ 4-12 tuổi được học vẽ với nhiều cấp độ từ làm quen đến pha màu, tô màu, vẽ theo chủ đề. Cô giáo thực hiện vai trò như người hướng dẫn cơ bản và gợi mở để các bé có thể tự do phát triển khả năng nghệ thuật theo cách riêng.

According to cô Trương Thị Quyên, giáo viên phụ trách lớp mỹ thuật tư duy sáng tạo, việc tiếp cận hội họa giúp trẻ tự do và sớm bước vào chặng đường khám phá thế giới từ chính cuộc sống muôn màu xung quanh. Việc học mỹ thuật, thủ công sáng tạo giúp trẻ vừa chơi vừa học hỏi lẫn nhau, và phát triển những khả năng riêng của bản thân.

Phụ huynh cũng đánh giá cao việc cho con tham gia các lớp năng khiếu, kỹ năng này, giúp con được giải trí, tự tin hơn và có thêm nhiều trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở. Tuy nhiên, việc lựa chọn cho con tham gia các lớp học kỹ năng sống và trải nghiệm cần dựa trên niềm đam mê, sở thích, sự hứng thú của con.

ThS Hà Hoàng Hiếu, Tổng Giám đốc Hệ thống Giáo dục SAM EDTECH, cho biết các hoạt động phát triển kỹ năng mềm, kỹ năng sống cho thiếu nhi hiện nay được tổ chức rất nhiều, với các hình thức đa dạng như thao giảng trên lớp, sinh hoạt chuyên đề tại sân trường, hoặc các hoạt động nghệ thuật, thể thao, thủ công, STEM, trải nghiệm thực tế. Thông qua các hoạt động này, trẻ được rèn luyện, giúp phát triển tư duy và nhận thức cá nhân, khám phá bản thân, xác định điểm mạnh, điểm yếu, hình thành lối tư duy tích cực, chủ động trong học tập và cuộc sống. Việc đẩy mạnh các hoạt động này cũng giúp trẻ mở rộng kết nối bạn bè, gia tăng trải nghiệm cuộc sống ngoài sách vở.

Như vậy, việc phát triển kỹ năng cho con trẻ thông qua các hoạt động ngoại khóa và lớp năng khiếu sáng tạo đang là một hướng đi được nhiều phụ huynh và nhà giáo ủng hộ. Qua đó, trẻ không chỉ phát triển khả năng nghệ thuật mà còn hình thành những kỹ năng sống cần thiết để tự tin bước vào tương lai.

Phu nhân Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Nguyễn Thị Thanh Nga, đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam thăm Trung tâm Hỗ trợ trẻ em và thanh thiếu niên khuyết tật trí tuệ ESTEL tại thủ đô Dakar, Senegal, vào ngày 23 tháng 7. Đây là tổ chức phi lợi nhuận chuyên hỗ trợ trẻ em, thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi khuyết tật trí tuệ.

Trung tâm ESTEL, tọa lạc tại Ouakam, Dakar, hiện đang hỗ trợ 52 học sinh từ độ tuổi 4-30. Mục tiêu chính của Trung tâm là bảo vệ quyền của người khuyết tật trí tuệ, cung cấp giáo dục và đào tạo nghề để tăng cường tính độc lập và thúc đẩy sự hòa nhập xã hội. Trong buổi thăm, Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga và Đoàn đại biểu đã được chào đón nồng nhiệt bởi các nghệ sĩ và người dân địa phương.

Đại diện lãnh đạo Trung tâm ESTEL đã báo cáo về tình hình hoạt động của Trung tâm và chia sẻ về những nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm hỗ trợ trẻ em khuyết tật tại Senegal. Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga bày tỏ xúc động khi thăm Trung tâm và đánh giá cao tôn chỉ, sứ mệnh hoạt động của Trung tâm. Bà cũng vui mừng khi thấy sự nỗ lực của Trung tâm trong việc quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất chăm sóc, giáo dục các em học sinh.

Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga hy vọng rằng Việt Nam và Senegal sẽ tăng cường hợp tác để chia sẻ kinh nghiệm trong bảo vệ người yếu thế, người khuyết tật. Bà cũng đã trao tặng Trung tâm 5 máy tính và 1 máy in cùng các sản phẩm thủ công do người khuyết tật làm. Thông tin về chuyến thăm cho thấy sự quan tâm đặc biệt của Phu nhân và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng như Đoàn đại biểu Việt Nam đối với trẻ em khuyết tật tại Senegal.

Hoạt động của Trung tâm ESTEL đã thể hiện sự cam kết trong việc hỗ trợ trẻ em khuyết tật tại Senegal. Với sự hỗ trợ của các tổ chức và cá nhân, Trung tâm đã và đang mang lại cơ hội cho trẻ em khuyết tật để phát triển và hòa nhập vào xã hội. Đây cũng là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện quyền của người khuyết tật trên toàn thế giới.

Chuyến thăm của Phu nhân Nguyễn Thị Thanh Nga và Đoàn đại biểu Việt Nam đã thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ của Việt Nam đối với trẻ em khuyết tật tại Senegal. Qua đó, cũng mong muốn tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và Senegal trong lĩnh vực bảo vệ người yếu thế, người khuyết tật.

Jaeger-LeCoultre mới đây đã giới thiệu bộ sưu tập Reverso One ‘Precious Flowers’ 2025, một tác phẩm chế tác thủ công tinh xảo dành cho phái nữ. Điểm nhấn của bộ sưu tập này là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật trang trí và kỹ thuật chế tác đồng hồ truyền thống, lấy cảm hứng từ những loài hoa thanh cao.

Bộ sưu tập ‘Precious Flowers’ giới hạn chỉ 10 chiếc trên toàn thế giới, bao gồm hai mẫu mới: Green Arums và Purple Arums. Mỗi chiếc đồng hồ là một thế giới thu nhỏ, được vẽ nên bằng kỹ thuật men Grand Feu champlevé – đòi hỏi trình độ thủ công cao siêu. Các nghệ nhân phải chạm khắc thủ công trên vàng, phủ men từng lớp và nung nhiều lần ở nhiệt độ 800°C để tạo ra chiều sâu màu sắc và độ trong mờ hoàn hảo.

Quá trình hoàn thiện một chiếc đồng hồ có thể kéo dài 130 giờ, trong đó riêng phần khảm nạm và men đã chiếm hơn 100 giờ. Được đặt trong bộ vỏ vàng hồng 18K với dáng chữ nhật thanh mảnh đặc trưng của dòng Reverso One, hai mẫu đồng hồ là sự kết tinh tuyệt mỹ của nghệ thuật trang trí, kỹ thuật chế tác đồng hồ truyền thống và cảm hứng thi ca từ những loài hoa mang trong mình thông điệp của sự thanh cao.

Mỗi chiếc đồng hồ đòi hỏi sự phối hợp phức tạp giữa nhiều thợ thủ công khác nhau trong nhiều tháng, nhấn mạnh sự pha trộn giữa kỹ thuật truyền thống với thiết kế sáng tạo, trong đó nghệ thuật tráng men champlevé là trọng tâm của những thiết kế này. Sự tương tác phức tạp giữa vật liệu cứng và mềm này đặt ra những thách thức đặc biệt, vì khả năng phản ứng của kim loại thay đổi sau mỗi lần nung.

Những bông hoa được khắc họa sống động trên mặt đồng hồ, với các chi tiết như cánh hoa, thân cây và lá cây được chế tác tỉ mỉ. Trên phiên bản Green Arums, phải mất đến 15 giờ công để hoàn thiện lớp men xanh tươi tắn như những cánh lá sau cơn mưa; trong khi đó, Purple Arums yêu cầu đến 30 giờ công cho sự chuyển sắc cầu kỳ của men tím, hồng và xanh, ôm trọn những đường cong tinh tế của thân vỏ.

Bộ sưu tập ‘Precious Flowers’ không chỉ là một chiếc đồng hồ để xem giờ, mà là thời gian được đeo trên tay như một món nữ trang sống động, lưu giữ câu chuyện về một mùa hoa không bao giờ tàn. Với giá từ 3-3,5 tỷ đồng, bộ sưu tập này là một trong những tuyệt tác chế tác thủ công đắt giá nhất của Jaeger-LeCoultre. Jaeger-LeCoultre đã thể hiện sự cam kết với nghệ thuật chế tác đồng hồ truyền thống và thiết kế sáng tạo trong bộ sưu tập này.