Miền bắc Pakistan đang đối mặt với tình hình lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng sau đợt mưa lớn gần đây. Tình trạng này đã gây ra sự gián đoạn giao thông trên một tuyến đường cao tốc quan trọng gần huyện Chilas, khiến hơn 200 du khách địa phương bị mắc kẹt. Một số phương tiện đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát, làm tăng mối lo ngại về số người mất tích.

Lực lượng cứu hộ đã nhanh chóng huy động máy móc hạng nặng để tiến hành tìm kiếm người mất tích. Song song đó, trực thăng quân đội đã được triển khai để sơ tán người dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em cần được hỗ trợ khẩn cấp. Công việc cứu hộ đang được thực hiện gấp rút để đảm bảo an toàn cho tất cả những người bị ảnh hưởng.

Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia Pakistan đã ban hành cảnh báo lũ lụt. Người dân được khuyến cáo tránh đến các khu vực miền bắc do nguy cơ sạt lở đất cao. Đầu tháng này, nhà chức trách cũng đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ xảy ra thời tiết khắc nghiệt tương tự như trận lũ lụt năm 2022. Trận lũ lụt đó đã khiến 1/3 đất nước bị nhấn chìm và gây ra 1.737 người thiệt mạng, là một trong những thảm họa lớn nhất trong lịch sử gần đây của Pakistan.

Tính từ ngày 26/6 đến nay, lượng mưa cao bất thường tại Pakistan đã gây ra hậu quả nghiêm trọng. Ít nhất 225 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương. Các chuyên gia nhận định rằng biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan trong khu vực. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với các thảm họa thiên nhiên, cũng như các biện pháp dài hạn để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh tình hình thời tiết tiếp tục phức tạp, người dân và chính quyền địa phương đang nỗ lực hết sức để ứng phó với tình hình. Việc hỗ trợ kịp thời và hiệu quả cho những người bị ảnh hưởng là ưu tiên hàng đầu. Đồng thời, các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro cần được tăng cường để hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực của các hiện tượng thời tiết cực đoan trong tương lai.

Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, nắng nóng khắc nghiệt và cháy rừng đã trở nên thường xuyên hơn và có tác động nghiêm trọng đến sản lượng nông nghiệp cũng như giá thực phẩm trên toàn thế giới.

Một nghiên cứu gần đây của tổ chức nghiên cứu Barcelona Supercomputing Center cho thấy rằng biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm. Điều này gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia. Theo nghiên cứu, trong những năm gần đây, nhiều loại thực phẩm đã trải qua những đợt tăng giá chóng mặt chỉ trong thời gian ngắn do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan.

Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu trên, cho rằng nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”.

Nhiệt độ đã “vượt xa khỏi phạm vi mà chúng ta có thể kỳ vọng trong hình thái khí hậu ổn định không có các hành vi gây ô nhiễm của con người”, ông Kotz nhấn mạnh. “Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”, ông Kotz cho biết.

Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times. Nghiên cứu kết luận rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại.

Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà. Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas.

Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý. Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique.

Đồng tác giả báo cáo trên, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài. Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

“Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói. Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng.