Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang đối mặt với một nghịch lý đáng lo ngại trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động. Mặc dù bán được nhiều gạo hơn nhưng lại thu về ít tiền hơn, cho thấy những thách thức sâu sắc trong việc nâng tầm giá trị hạt gạo Việt trên trường quốc tế.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 4,9 triệu tấn, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu lại giảm 12,2%, chỉ còn 2,54 tỷ USD. Kéo theo đó, giá gạo xuất khẩu bình quân cũng đã giảm mạnh 18,4%, xuống mức 517,5 USD/tấn.

Tình trạng bán nhiều, thu ít trong xuất khẩu gạo không phải là vấn mới, mà là hệ quả kéo dài từ những hạn chế mang tính cấu trúc của ngành. Một trong những nguyên nhân cốt lõi là việc Việt Nam vẫn chủ yếu xuất khẩu gạo thô – loại sản phẩm có giá trị gia tăng thấp, khó cạnh tranh bằng chất lượng hay thương hiệu mà chủ yếu dựa vào giá rẻ. Bên cạnh đó, thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế còn khá mờ nhạt.

Trong bối cảnh ngành lúa gạo đối mặt nhiều thách thức, Việt Nam đang từng bước chuyển mình theo hướng chiến lược hơn, hướng tới phát triển bền vững và gia tăng giá trị. Nổi bật là xu hướng sản xuất gạo xanh phát thải thấp – được ví như tấm hộ chiếu xanh đưa nông nghiệp Việt ra thế giới. Đây là dòng sản phẩm tiên phong đáp ứng đúng xu hướng tiêu dùng thân thiện môi trường, đặc biệt tại các phân khúc cao cấp, và hiện Việt Nam là quốc gia duy nhất sở hữu sản phẩm này, tạo ra lợi thế cạnh tranh đáng kể trong việc xây dựng thương hiệu quốc gia.

Ngành lúa gạo Việt Nam đang ở một ngã rẽ quan trọng – nơi viên ngọc thô cần được mài giũa thành sản phẩm có giá trị cao. Hành trình này đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt giữa Chính phủ, doanh nghiệp và người nông dân, để không chỉ gia tăng sản lượng mà còn nâng tầm giá trị, khẳng định vị thế gạo xanh của Việt Nam trên bản đồ nông nghiệp thế giới.

Giá xăng dầu tại Việt Nam đã được điều chỉnh từ 15h hôm nay. Theo đó, giá xăng RON95-III giảm 220 đồng xuống còn 19.700 đồng một lít, trong khi E5 RON92 cũng giảm 210 đồng còn 19.270 đồng. Ngược lại, giá các mặt hàng dầu (trừ mazut) tăng từ 200-330 đồng một lít. Cụ thể, dầu diesel tăng 330 đồng lên 19.120 đồng mỗi lít; dầu hỏa có giá 18.620 đồng một lít.

Riêng mazut giảm về 15.370 đồng. Thông tin này được Bộ Công Thương cung cấp dựa trên diễn biến của thị trường xăng dầu thế giới trong 7 ngày qua. Thị trường này chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như chính sách thuế nhập khẩu mới của Mỹ và gói trừng phạt mới của EU đối với dầu của Nga. Những biến động địa chính trị – kinh tế đã khiến giá xăng dầu thế giới có xu hướng tăng giảm tùy mặt hàng.

Cụ thể, mỗi thùng xăng RON95 bình quân giảm 1,5% về 78,5 USD. Ngược lại, diesel và dầu hỏa tăng 1,2-2%, còn mazut giảm 1%. Trong bối cảnh này, Bộ Công Thương cũng thông báo rằng từ 1/8, Petrolimex và PVOIL sẽ thí điểm bán xăng E10 – loại nhiên liệu sinh học pha 10% ethanol vào xăng khoáng tại một số địa điểm.

Đây là bước đi đầu tiên trong lộ trình chuyển đổi toàn quốc sang nhiên liệu xanh, dự kiến bắt đầu từ năm 2026. Xăng sinh học E10 được xem là giải pháp quan trọng để giảm phát thải CO2 và đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Việc sử dụng xăng sinh học E10 không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn góp phần vào việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Trước đó, chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học, giảm thiểu nhập khẩu xăng dầu và bảo vệ môi trường. Với việc triển khai bán xăng E10, người tiêu dùng sẽ có thêm một lựa chọn nhiên liệu mới, góp phần vào việc thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Các chuyên gia đánh giá rằng việc chuyển đổi sang sử dụng xăng sinh học E10 là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu về bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, việc này cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng để đảm bảo việc triển khai được thuận lợi và hiệu quả.