Ngày 19/7, vụ tai nạn tàu du lịch Vịnh Xanh 58 trên vịnh Hạ Long đã gây ra một thảm kịch đau thương khi 37 người tử vong, 2 người mất tích và 10 người được cứu sống. Con tàu rời bến cảng Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh vào lúc 12h55 cùng ngày, nhưng chỉ 35 phút sau đó, nó đã bị giông gió mạnh xô lật úp, khiến tất cả người trên tàu rơi xuống biển.

Tại cuộc họp chiều 20/7, đại tá Hoàng Văn Thuyết, Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ninh, đã cung cấp thông tin về quá trình cứu hộ. Theo ông, đơn vị tiếp nhận tin báo tai nạn đầu tiên vào lúc 15h30, tức sau hai tiếng xảy ra sự cố. Chỉ 10 phút sau đó, tàu cứu hộ đã được triển khai đến hiện trường.

Đại tá Thuyết cũng cho biết, thiết kế và tiêu chuẩn của tàu Vịnh Xanh 58 đã đáp ứng yêu cầu cứu hộ cứu nạn. Theo chứng nhận đăng ký phương tiện thủy nội địa, tàu được đóng vào năm 2015, dài 24 m, rộng 6 m, trọng tải 12 tấn, công suất chở 48 hành khách. Tuy nhiên, việc cứu hộ chậm trễ do sau khi tàu lật, trời xuất hiện mưa đá, giông gió tiếp tục đến khoảng 15h nên thông tin tai nạn được báo chậm.

Không sớm được phát hiện và cứu hộ, nhiều nạn nhân tàu Vịnh Xanh 58 đã tự cứu nhau, một số người mắc kẹt trong tàu, được người khác cứu ra ngoài nhưng kiệt sức và tử vong. Hiện tại, các lực lượng vẫn đang tìm kiếm 2 người mất tích còn lại.

Để tránh lặp lại tai nạn tương tự, các chuyên gia đã đề xuất cần có thiết bị chuyên dụng giống đèn hiệu vô tuyến chỉ báo vị trí khẩn cấp (EPIRB) mà tàu biển thường lắp. Thiết bị này sẽ tự động được kích hoạt khi tàu chìm, nổi lên mặt nước và phát tín hiệu cấp cứu qua vệ tinh trực tiếp tới các trung tâm cứu hộ.

Một chuyên gia làm việc trong ngành thông tin hàng hải cho rằng để cảnh báo sự cố sớm và tự động cần có thiết bị chuyên dụng. Thiết bị này giúp đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro trong các tình huống khẩn cấp.

TS. Phạm Hà, CEO Lux Group, cũng đưa ra quan điểm rằng hiện các tàu trên vịnh chưa có hướng dẫn hay quy chuẩn chung về cách đối phó giông lốc. Để giảm thiểu tai nạn, cần hệ thống dự báo biển theo thời gian thực, sử dụng công nghệ radar ven bờ, phao đo sóng, dữ liệu vệ tinh, trí tuệ nhân tạo để mô phỏng và cảnh báo theo vùng cụ thể.

Tối 19/7, Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và các bộ, cơ quan, địa phương liên quan tập trung điều tra nguyên nhân vụ việc, xử lý nghiêm vi phạm (nếu có); rà soát, kiểm tra toàn bộ quy trình an toàn hàng hải, tổ chức rút kinh nghiệm, khắc phục ngay hạn chế, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho phương tiện, tàu thuyền đang hoạt động.

Sau vụ lật tàu Vịnh Xanh58 tại Hạ Long, nhiều người bày tỏ lo ngại về chất lượng của các tàu thủy nội địa đang hoạt động trên biển, đặc biệt khi những tàu này được cấp chứng nhận đăng kiểm tiêu chuẩn tàu sông nhưng lại được phép chạy trên biển.

Theo ông Vũ Anh, Trưởng phòng Tàu sông, Cục Đăng kiểm Việt Nam, phương tiện thủy nội địa được quy định rõ ràng trong Luật Giao thông đường thủy nội địa. Cụ thể, đường thủy nội địa gồm các tuyến nằm trong vùng vịnh hoặc các cửa sông, tuyến bờ ra đảo gần trong vòng 12 hải lý. Vịnh Hạ Long được xác định là vùng sông VR-SII với chiều cao sóng 1,2m. Thú vị là tàu Vịnh Xanh58 được thiết kế theo quy chuẩn VR-SI, cao hơn tiêu chuẩn của cấp VR-SII.

Ông Vũ Anh khẳng định rằng các phương tiện thủy nội địa cấp VR-SII, VR-SI, VR-SB hoàn toàn phù hợp để hoạt động tại Vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như giông bão, gió giật cấp 10 – lớn hơn so với quy chuẩn thiết kế, việc cho phép tàu chạy còn phụ thuộc vào nhiều cơ quan quản lý, trong đó có các cảng vụ khu vực.

Một chuyên gia trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa cho rằng, trước những diễn biến ngày càng cực đoan của thời tiết, cần thiết phải xem xét, điều chỉnh và bổ sung Luật Đường thủy nội địa và các quy chuẩn về tàu thủy. Điều này sẽ giúp đảm bảo an toàn cho hành khách và nâng cao chất lượng của các phương tiện thủy đang hoạt động.

Đồng thời, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chất lượng của các tàu thủy nội địa đang lưu hành, đặc biệt là những tàu hoạt động trên biển. Qua đó, có thể kịp thời phát hiện và xử lý những vấn đề tồn tại, hạn chế để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho hành khách cũng như người dân trên địa bàn.

Nguyên nhân vụ lật tàu Vịnh Xanh58 đang được điều tra, làm rõ. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là cần phải rút kinh nghiệm từ vụ việc để tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn cho hoạt động của các tàu thủy trong tương lai.