Trong thời đại công nghệ số hiện nay, nhiều ngành học đang có cơ hội phát triển mạnh mẽ và được dự đoán sẽ bùng nổ trong 10-20 năm tới. Khi nhắc đến công nghệ, mọi người thường nghĩ đến các ngành học như Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, Công nghệ robot hay Kỹ thuật phần mềm. Tuy nhiên, cũng có những ngành học khác tưởng chừng không liên quan trực tiếp đến công nghệ nhưng lại đang âm thầm hưởng lợi và mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn.

Dưới đây là 5 ngành học đang ‘hưởng ké’ nhưng lại mở ra cơ hội nghề nghiệp rộng lớn, thậm chí còn dễ tiếp cận hơn với nhiều học sinh phổ thông không thiên về kỹ thuật nặng.

1. Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng: Ngành này đã trải qua một sự thay đổi lớn khi AI và dữ liệu lớn được áp dụng vào mọi khâu từ dự báo nhu cầu, theo dõi hàng hóa, quản lý tồn kho cho tới tối ưu tuyến đường. Các chuyên viên logistics hiểu công nghệ vừa giỏi quản lý vận hành, vừa có tư duy số hóa đang có cơ hội phát triển lớn.

2. Marketing số: Ngành Marketing số (Digital Marketing) trở thành điểm giao thoa thú vị giữa tư duy sáng tạo và kỹ năng phân tích dữ liệu. Người làm marketing buộc phải hiểu dữ liệu và biết cách phân tích tệp khách hàng, tối ưu chiến dịch bằng công nghệ. Đây là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng và đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng nghệ thuật và kỹ năng phân tích.

3. Ngôn ngữ học tính toán: Ngành Ngôn ngữ học tính toán vốn nằm giao thoa giữa Ngôn ngữ học và Khoa học máy tính bỗng trở thành mảnh đất màu mỡ nhờ sự phát triển mạnh mẽ của AI. Sinh viên ngành này học về cấu trúc ngôn ngữ, dịch máy, phân tích cảm xúc, gán nhãn văn bản, xây dựng chatbot… Những kỹ năng này đang được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực công nghệ và giao tiếp giữa người và máy.

4. Thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI): Ngành UX/UI hiện nay không chỉ còn là ‘mỹ thuật số’, mà đã phát triển thành lĩnh vực nghiên cứu hành vi, phân tích thói quen và thử nghiệm trên nền tảng dữ liệu lớn. Các chuyên gia UX/UI đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các sản phẩm công nghệ thân thiện và trực quan với người dùng.

5. Tâm lý học: Ngành Tâm lý học hiện đại đang ngày càng gắn chặt với công nghệ. Các chuyên gia tâm lý hiểu cách con người suy nghĩ và phản ứng đang có cơ hội phát triển lớn trong lĩnh vực công nghệ, giáo dục, trị liệu… Việc áp dụng kiến thức tâm lý vào công nghệ giúp tạo ra các sản phẩm và dịch vụ phù hợp hơn với nhu cầu và hành vi của con người.

Những ngành học này có thể không quá ‘kỹ thuật’, nhưng nếu được đào tạo bài bản và cập nhật công nghệ thường xuyên, bạn sẽ trở thành nhân sự mà cả thị trường đang khao khát vì vừa hiểu con người, vừa biết cách dùng công nghệ để phục vụ con người.

Nhiều phụ huynh lo lắng khi con mình không thích dọn dẹp và để giường ngủ bừa bộn. Tuy nhiên, các nghiên cứu tâm lý gần đây chỉ ra rằng sự bừa bộn có thể có tác động tích cực đến sự sáng tạo của trẻ.

Một nghiên cứu của nhà tâm lý học Vohs vào năm 2023 đã chỉ ra rằng những người ở trong môi trường bừa bộn có khả năng sáng tạo cao hơn 30% so với những người ở trong môi trường gọn gàng. Cụ thể, nghiên cứu này đã yêu cầu 48 người tham gia liệt kê những công dụng sáng tạo của quả bóng bàn trong một căn phòng ‘gọn gàng’ hoặc ‘bừa bộn’. Kết quả cho thấy số lượng và chất lượng ý tưởng sáng tạo do nhóm phòng bừa bộn đề xuất cao hơn đáng kể.

Ngoài ra, một nghiên cứu mở rộng khác cũng chỉ ra rằng những người có giường bừa bộn đánh giá khả năng sáng tạo của mình cao hơn 50% so với những người có giường gọn gàng. Điều này cho thấy rằng môi trường hỗn loạn có thể trực tiếp thúc đẩy tư duy phân kỳ, cho phép mọi người thoát khỏi khuôn khổ trong thời gian ngắn và có khả năng liên tưởng tự do.

Về cơ bản, một môi trường hỗn loạn truyền đi các tín hiệu ‘ngẫu nhiên’, và các tín hiệu ngẫu nhiên trong một môi trường hỗn loạn kích thích mạng lưới tư duy của con người. Ví dụ, kích thích tư duy sáng tạo, tư duy số không,… Tư duy từ con số không bắt nguồn từ khái niệm lập ngân sách từ con số không vào những năm 1970. Nó đề cập đến một cách suy nghĩ xem xét lại các vấn đề từ đầu bằng cách thoát khỏi khuôn khổ và kinh nghiệm hiện có.

Cách suy nghĩ này ủng hộ việc gạt bỏ dữ liệu lịch sử và khuôn khổ hiện có và tái cấu trúc bản chất của thông tin hiện có. Mục đích của chế độ tư duy này là tìm kiếm sự đổi mới. Ba đặc điểm của nó là thiết lập lại từ đầu, định hướng mục tiêu và đột phá sáng tạo. Một môi trường hỗn loạn về cơ bản là một sự thiết lập lại, khiến các quy tắc và môi trường có trật tự trở nên ngẫu nhiên, cho phép mọi người tìm ra các giải pháp mới trong sự hỗn loạn.

Con đường cơ bản của sự sáng tạo do sự hỗn loạn mang lại là môi trường định hình lại các mô hình nhận thức thông qua tính dẻo của não. Rối loạn làm suy yếu cảm giác kiểm soát và kích hoạt mạng lưới chế độ mặc định/ACC của vỏ não vành trước DMN, do đó thúc đẩy các mối liên kết không liên quan từ xa và giải phóng tư duy khác biệt và sáng tạo của mọi người.

Tuy nhiên, mọi thứ đều quá mức, và trong khi sự hỗn loạn phá vỡ sự cân bằng mang đến những ý tưởng tuyệt vời, nó cũng đi kèm với một số ‘rủi ro’ nhất định. Ví dụ, một loạt hiệu ứng cửa sổ vỡ xuất hiện trong tâm lý học. Khi con người ở trong môi trường hỗn loạn trong thời gian dài, chức năng thùy trước trán của họ sẽ bị ức chế.

Ngoài ra, môi trường lộn xộn sẽ làm tăng quá tải cảm giác ở một mức độ nhất định, làm tăng mức cortisol của một người, ức chế trạng thái thư giãn cần thiết cho tư duy sáng tạo và không có lợi cho tư duy phân kỳ.

Tóm lại, sự bừa bộn trong phòng sẽ có tác động đa chiều đến con người, vừa có lợi vừa có hại. Chúng ta cũng nên có thái độ biện chứng khi xem xét kết luận, bởi vì không bao giờ có một câu trả lời chuẩn mực cho việc làm thế nào để đạt được sự sáng tạo.

Khi nuôi dạy con cái, nhiều bậc phụ huynh thường gặp phải những thách thức khi con họ thể hiện những tính cách khác biệt. Tuy nhiên, thực tế là mỗi kiểu tính cách của trẻ đều ẩn chứa một ‘tình tiết cuộc đời’ riêng và có thể mang lại lợi thế cho sự thành công trong tương lai.

Một bà mẹ mới đây đã chia sẻ câu chuyện về con gái ‘hư’ của mình, khi cô bé cãi lại mẹ chỉ vì mẹ nói ‘chữ viết xấu quá’. Câu chuyện này đã gây chú ý và đặt ra vấn đề về cách cha mẹ nên tiếp cận và giáo dục con cái. Thực tế, không ít cha mẹ luôn chăm chăm sửa lỗi con, nghĩ rằng con mình đầy ‘thói xấu’ như hay cãi lời, bướng bỉnh, ham chơi, không nghe lời…

Nhưng sự thật là mỗi kiểu tính cách của trẻ đều có một ‘tình tiết cuộc đời’ riêng. Đặc biệt, có 5 kiểu trẻ mà cha mẹ tuyệt đối đừng ghét bỏ, vì có thể chúng sẽ rất thành công trong tương lai. Trẻ hay cãi thường có chính kiến mạnh mẽ và khả năng bảo vệ quan điểm của mình. Theo tâm lý học phát triển, trẻ trải qua 3 giai đoạn phản kháng tự nhiên và trẻ hay cãi thường có ý thức rõ ràng về bản thân và khả năng bảo vệ chính kiến.

Trẻ ham chơi có chỉ số thông minh cao và ‘chơi’ là nguồn dinh dưỡng cho trí não. Trung tâm Thần kinh học NYU phát hiện rằng hồi hải mã – trung tâm trí nhớ và học tập, phát triển tốt nhất khi trẻ được chơi tự do mỗi ngày. Điều này cho thấy rằng, thay vì hạn chế thời gian chơi của con, cha mẹ nên khuyến khích và tạo điều kiện cho con phát triển khả năng sáng tạo và học tập thông qua chơi.

Trẻ ‘mặt dày’ có độ bền tâm lý cao và khả năng tự chữa lành sau khi bị trách phạt. Chúng có khả năng chịu đựng áp lực, dẻo dai và không dễ gục ngã. Đây là một tính cách rất quan trọng giúp trẻ có thể vượt qua những khó khăn và thử thách trong cuộc sống.

Trẻ nói nhiều có nền tảng IQ cao và kết quả học tập tốt hơn. Chúng có tư duy linh hoạt hơn, khả năng diễn đạt cao hơn và kỹ năng xã hội mạnh mẽ. Điều này cho thấy rằng, thay vì hạn chế trẻ nói nhiều, cha mẹ nên khuyến khích và tạo điều kiện cho con phát triển khả năng giao tiếp và tư duy.

Trẻ hay khóc có tâm lý ổn định và biết trút bỏ áp lực. Chúng dễ dàng恢复 sau khi bị trách phạt và không để tâm quá lâu. Điều này cho thấy rằng, trẻ hay khóc không phải là trẻ yếu đuối, mà là trẻ có khả năng tự điều chỉnh và vượt qua những khó khăn.

Tóm lại, thay vì ghét bỏ và sửa lỗi con, cha mẹ nên tìm hiểu và chấp nhận tính cách của con. Trao cho con ‘tự do và quyền được là chính mình’, để con tìm thấy ý nghĩa cuộc sống và biết yêu quý thế giới này. Bằng cách hiểu và chấp nhận con, cha mẹ có thể giúp con phát triển khả năng và tiềm năng của mình, và trở thành người thành công trong tương lai.