Chứng rối loạn tiền bạc, hay còn gọi là “money dysmorphia”, đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Tình trạng này mô tả một cái nhìn sai lệch hoặc méo mó về tài chính cá nhân, dẫn đến cảm giác bất an hoặc thiếu thốn về tiền bạc, ngay cả khi cuộc sống của họ vẫn đang ổn định. Các chuyên gia tài chính và tâm lý học chỉ ra rằng chứng rối loạn tiền bạc có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm khủng hoảng tài chính trong quá khứ, áp lực xã hội, hoặc thậm chí là từ quá trình nuôi dạy thời thơ ấu.

Các dấu hiệu của chứng rối loạn tiền bạc có thể bao gồm sự lo lắng kéo dài về việc không có đủ tiền, ám ảnh về những khoản chi tiêu nhỏ nhặt, né tránh mọi hình thức chi tiêu, so sánh tình hình tài chính với người khác, tránh nói chuyện về tiền bạc do lo lắng, và cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ sau khi chi tiêu. Những dấu hiệu này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn có thể tác động tiêu cực đến cách quản lý tài chính của một người.

Nguyên nhân của chứng rối loạn tiền bạc rất đa dạng, có thể phát sinh từ các vấn đề về bất ổn kinh tế, văn hóa so sánh, hối hả gia tăng, chấn thương trong quá khứ, và các khuynh hướng cá nhân. Đặc biệt, các thế hệ trẻ ngày nay có khả năng mắc chứng rối loạn tiền bạc cao hơn so với các thế hệ trước do dành nhiều thời gian trên mạng xã hội. Tại đây, họ thường xuyên tiếp xúc với những hình ảnh về cuộc sống sang chảnh và du lịch khắp nơi, dễ dẫn đến cảm giác không đủ và bất mãn với cuộc sống hiện tại.

Ở Việt Nam, theo các số liệu gần đây, thời lượng sử dụng mạng xã hội trung bình mỗi ngày của giới trẻ lên đến 7 giờ, một con số đáng báo động. Việc tiếp xúc thường xuyên với mạng xã hội có thể làm gia tăng nguy cơ rối loạn tiền bạc. Các chuyên gia khuyến cáo rằng giới trẻ cần có cái nhìn trung thực về tài chính, đặt mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch tài chính cá nhân, và quan trọng nhất là luôn theo dõi và kiểm soát tình hình tài chính của mình.

Để đối phó với chứng rối loạn tiền bạc, các chuyên gia tài chính và tâm lý học khuyên rằng mọi người nên xem tiền là công cụ, xác định nguồn gốc của những lo lắng về tài chính, thay đổi góc nhìn về tiền bạc và tiêu dùng, cẩn thận với thông tin trên mạng xã hội, đánh giá thực trạng tài chính cá nhân một cách chính xác, học cách biết ơn những gì mình đang có, và xóa bỏ sớm các “điểm mù” về tài chính. Việc bình thường hóa các cuộc trò chuyện về tiền bạc và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu hoặc cố vấn tài chính cũng là những cách giúp giải quyết chứng rối loạn tiền bạc một cách hiệu quả.

Tóm lại, chứng rối loạn tiền bạc là một vấn đề cần được quan tâm và giải quyết. Bằng cách nâng cao nhận thức, thay đổi cách nhìn về tài chính, và áp dụng các biện pháp quản lý tài chính hợp lý, mỗi người có thể giảm thiểu những tác động tiêu cực của chứng rối loạn tiền bạc và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Trình Nhã, một cô gái 30 tuổi sống tại tỉnh Quảng Châu, Trung Quốc, đã tìm thấy công thức cho một cuộc sống lý tưởng, không cần đến công việc “9 to 5” truyền thống nhưng vẫn đảm bảo thu nhập ổn định. Sau 4 năm làm việc cho một tập đoàn lớn trong lĩnh vực bán lẻ, Trình Nhã đã quyết định thay đổi cuộc sống và tìm kiếm sự tự do, ít căng thẳng hơn.

Với 3 nguồn thu nhập hàng tháng, trong đó có 2 nguồn thu nhập thụ động, Trình Nhã đã có thể trang trải cuộc sống một cách dễ dàng. Đầu tiên, cô kiếm tiền từ việc cho thuê nhà tại tỉnh Phật Sơn, cách Quảng Châu khoảng 2 tiếng đi tàu. Căn nhà này là tài sản được bà ngoại để lại cho Trình Nhã trước khi qua đời. Cô đã quyết định tu sửa căn nhà và cho thuê với giá 5.500 NDT/tháng (khoảng 19,5 triệu đồng). Nguồn thu nhập này đã giúp Trình Nhã có một khoản tiền ổn định mỗi tháng.

Nguồn thu thứ hai của Trình Nhã đến từ kênh blog trên Xiaohongshu mà cô đã xây dựng từ 4 năm trước. Mỗi tháng, cô nhận được khoảng 4.000 – 5.000 NDT (14 – 17,5 triệu đồng) từ tiền quảng cáo và làm tiếp thị liên kết. Đây là một nguồn thu nhập thụ động đáng kể, giúp Trình Nhã có thể tận hưởng cuộc sống mà không cần phải làm việc chăm chỉ.

Khoản tiền cuối cùng và cũng là nguồn thu nhập thụ động thứ 2 của Trình Nhã đến từ một khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Với khoản đầu tư này, kỳ vọng của Trình Nhã chỉ đơn giản là an toàn sinh lời đều đặn. Trung bình mỗi năm, số tiền cổ tức mà cô nhận được là 10.000 NDT (khoảng 35 triệu đồng), tương đương 833 NDT/tháng (3 triệu đồng).

Như vậy, trung bình hàng tháng, thu nhập của Trình Nhã dao động trong khoảng 13.500 – 14.500 NDT (47 – 51 triệu đồng). Để “giữ được tiền”, Trình Nhã cho biết hàng tháng cô chỉ tiêu tối đa 28 triệu đồng trên tổng thu nhập kiếm được.

Chi phí lớn nhất của Trình Nhã là tiền thuê nhà, hiện tại cô đang thuê 1 căn hộ studio rộng 40 mét vuông tại Quảng Châu với giá 3.000 NDT (10,6 triệu đồng). Chi phí ăn uống, đi lại chiếm khoảng 2.500 – 3.000 NDT (9 – 10,6 triệu đồng) mỗi tháng. Phần còn lại, khoảng 2.000 – 2.500 NDT (7 – 8,8 triệu đồng), Trình Nhã dùng để mua sắm, gặp gỡ bạn bè hoặc thi thoảng đi du lịch.

Hiện tại ở tuổi 30, dù không có nhà cũng chẳng có xe hay bất kỳ tài sản lớn nào, nhưng Trình Nhã vẫn cảm thấy hài lòng với cuộc sống có thời gian để theo đuổi sở thích, đi du lịch, chăm sóc sức khỏe và hơn hết là cảm giác an tâm, không bị lệ thuộc vào bất kỳ điều gì.