Đợt sóng nhiệt gần đây vào đầu hè năm 2025 tại Hà Nội và các tỉnh thành khác ở đồng bằng Bắc Bộ đã khiến người dân trải qua những ngày tháng đầy thách thức. Nhiệt độ lên đến trên 40 độ C và độ ẩm từ 40-45% đã đẩy giới hạn chịu đựng của con người lên mức cao nhất. Đường phố vốn nhộn nhịp trở nên vắng vẻ, người dân tìm mọi cách để chống chọi với cái nắng gay gắt.

Không chỉ ở Việt Nam, sóng nhiệt đang trở thành một hiện tượng thời tiết cực đoan toàn cầu. Giáo sư Phan Văn Tân, một chuyên gia hàng đầu về khí tượng và khí hậu của Việt Nam, nhận định rằng sóng nhiệt là một hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu. Nếu xem xét lại lịch sử khí hậu trong nửa thế kỷ qua, có thể thấy rằng số ngày nắng nóng trong mùa hè đã tăng lên đáng kể ở hầu khắp các vùng trên cả nước.

Sóng nhiệt không chỉ đơn thuần là một hiện tượng thời tiết cực đoan mà còn gắn chặt với hạn hán, tạo thành một cặp hiện tượng thiên tai phức hợp. Sự kết hợp này đã khuếch đại mức độ nghiêm trọng của sóng nhiệt, gây ra những hậu quả khôn lường cho môi trường và sức khỏe con người.

Tác động của sóng nhiệt lên sức khỏe con người là vô cùng nghiêm trọng. Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo rằng sóng nhiệt và tiếp xúc với nhiệt độ cao gần như là một trong những mối nguy hiểm sức khỏe đáng lo ngại nhất trên toàn cầu trong thế kỷ 21. TS. Trần Nữ Quý Linh, một nhà khoa học nghiên cứu về ảnh hưởng của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan lên sức khỏe con người, cho rằng sóng nhiệt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, từ các triệu chứng nhẹ như đau đầu, chóng mặt, mất nước đến tử vong.

Những nhóm người dễ bị tổn thương nhất trước sóng nhiệt bao gồm trẻ em, người già, những người mắc bệnh mãn tính và công nhân, nông dân lao động ngoài trời. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sóng nhiệt làm tăng đáng kể số ca nhập viện do nhiều nguyên nhân và do bệnh truyền nhiễm. Do đó, việc tìm ra các giải pháp để thích ứng với sóng nhiệt đang trở thành một thách thức lớn đối với các nhóm dễ bị tổn thương.

TS. Trần Nữ Quý Linh cũng cho rằng cần phải nâng cao nhận thức của người dân về mối quan tâm đến sức khỏe trong điều kiện nhiệt độ cao. Đồng thời, cần có những giải pháp có chi phí thấp, dễ áp dụng và nhanh chóng, như tăng cường khả năng tự thích ứng của cá nhân và nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sức khỏe sớm.

Các chuyên gia cũng kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn đến việc xây dựng chính sách thích ứng với sóng nhiệt đa dạng, phù hợp với các nhóm yếu thế hơn và tạo ra những không gian công cộng thoáng mát, nhiều cây xanh, mặt nước và bóng râm. Bên cạnh đó, việc bổ sung các phương tiện làm mát như quạt, điều hòa nhiệt độ cũng là cần thiết để giúp người dân vượt qua những đợt sóng nhiệt khắc nghiệt.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc chung tay hành động để giảm thiểu tác động của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác đang trở thành một nhiệm vụ cấp thiết toàn cầu. Mọi người cần nâng cao nhận thức và cùng nhau hành động để xây dựng một tương lai bền vững hơn cho tất cả.

https://www.who.int/news-room/q-and-a/detail/who-qualitative-recommendation-evidence-summaries-(qrs)

https://www.unenvironment.org/resources/sun-and-heat-stress

Tình trạng bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc đang trở thành một vấn đề nhức nhối tại nhiều nhà thuốc và quầy thuốc tư nhân trên địa bàn thành phố. Mặc dù cơ quan chức năng đã liên tục đưa ra cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn như kháng kháng sinh, biến chứng thuốc và các rủi ro sức khỏe do tự ý dùng thuốc, nhưng tình trạng này vẫn chưa được kiểm soát một cách hiệu quả.

Mới đây, một chuyến đi kiểm tra thực tế tại một số nhà thuốc trên địa bàn thành phố đã phát hiện ra rằng tình trạng bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc vẫn đang diễn ra phổ biến. Người bán thuốc không yêu cầu đơn thuốc hay bất kỳ giấy chỉ định nào từ bác sĩ đã bán thuốc kháng sinh thuộc nhóm kê đơn cho người mua. Điều này không chỉ dừng lại ở việc bán thuốc kháng sinh, mà còn nhiều loại thuốc kê đơn khác cũng được bán một cách thoải mái mà không cần bất kỳ giấy tờ cần thiết.

Việc bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc tiềm ẩn nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe của người dân. Nguy cơ kháng thuốc và đa kháng thuốc là một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất. Khi sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách, vi khuẩn có thể phát triển khả năng kháng lại thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị của thuốc kháng sinh và gây ra nhiều khó khăn trong việc điều trị bệnh. Bên cạnh đó, việc tự ý dùng thuốc có thể dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm, thậm chí là tử vong.

Không chỉ vậy, tình trạng bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc còn cho thấy sự lỏng lẻo trong quản lý và kiểm soát chất lượng của các nhà thuốc và quầy thuốc tư nhân. Điều này đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong việc kiểm tra và xử lý các trường hợp vi phạm. Để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng, cần siết chặt quản lý và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và xử phạt các nhà thuốc và quầy thuốc tư nhân vi phạm quy định về bán thuốc kê đơn. Cùng với đó, cần nâng cao ý thức của người dân về tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc kê đơn đúng cách và dưới sự giám sát của bác sĩ. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan chức năng, nhà thuốc, và người dân, tình trạng bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc mới có thể được kiểm soát hiệu quả.

Một giải pháp quan trọng khác là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý và theo dõi việc bán thuốc kê đơn. Một số nước đã áp dụng hệ thống theo dõi và quản lý thuốc kê đơn điện tử để đảm bảo việc bán thuốc được diễn ra minh bạch và đúng quy định. Việc áp dụng công nghệ có thể giúp giảm thiểu tình trạng bán thuốc kê đơn mà không cần đơn thuốc, đồng thời giúp cơ quan chức năng theo dõi và kiểm soát dễ dàng hơn.

Cuối cùng, việc giáo dục và nâng cao nhận thức về nguy cơ của việc tự ý dùng thuốc và kháng kháng sinh là rất cần thiết. Người dân cần được thông tin đầy đủ về các rủi ro sức khỏe liên quan đến việc sử dụng thuốc kê đơn không đúng cách. Đồng thời, các chuyên gia y tế cũng cần tăng cường tư vấn và hướng dẫn người dân về việc sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả.

Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề nhức nhối trên thị trường, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng, nhưng việc xử lý triệt để các vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn do cơ chế hậu kiểm còn bất cập và quy định chưa đồng bộ. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã được chuyển từ khâu tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc vận dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro. Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu lên một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Theo báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm qua, đã có hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm được lấy để kiểm tra, và đã phát hiện ra nhiều mẫu không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường. Điều này cho thấy rằng công tác kiểm tra, giám sát thị trường vẫn còn nhiều hạn chế và cần được tăng cường.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất. Điều này sẽ giúp cho công tác quản lý và xử lý vi phạm được hiệu quả hơn.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn. Điều này sẽ giúp cho công tác quản lý và kiểm tra thị trường được hiệu quả hơn.

Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Điều này sẽ giúp cho công tác phòng chống hàng giả, hàng kém chất lượng được hiệu quả hơn.

Trước những thách thức trên, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để bảo vệ sức khỏe của cộng đồng. Việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thị trường và xử lý triệt để các vi phạm là cần thiết để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh và các cơ quan chức năng khác cần tiếp tục đẩy mạnh công tác này để mang lại môi trường tiêu dùng an toàn cho người dân.

Công an TP.HCM đã có những phát hiện và thu giữ hàng loạt các vụ việc liên quan đến hàng giả, hàng lậu trong thời gian gần đây, với tổng giá trị hàng hóa lên đến 40 tỉ đồng. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng hàng giả, hàng lậu đang len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, gây ra những rủi ro lớn cho nền kinh tế và sức khỏe cộng đồng.

Mới đây, Công an TP.HCM đã phát hiện và triệt phá đường dây mua bán và phân phối khí N₂O (khí cười hay là bóng cười) trái phép. loại khí gây nghiện này bị cấm sản xuất, kinh doanh, sử dụng nhưng đang được nhiều đối tượng tung ra thị trường gây hại cho sức khỏe con người. Trước đó, cơ quan công an cũng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Nguyễn Văn Dương để điều tra về tội ‘buôn bán hàng giả’.

Cơ quan điều tra đã thu giữ hơn 30.000 đơn vị mỹ phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ tại Việt Nam như Johnson’s baby, Clear, Sensodyne, Nivea, Romano… tại kho hàng ở khu dân cư Nam Long (phường An Lạc, TP.HCM) do Dương thuê. Toàn bộ tang vật vi phạm được xác định có giá trị trên 2 tỉ đồng. Công an TP.HCM nhận định đây là vụ việc có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, nhất là các sản phẩm dùng cho trẻ nhỏ – đối tượng dễ bị tổn thương bởi các sản phẩm kém chất lượng.

Tội phạm hàng giả ngày càng tinh vi. Theo trung tá Phạm Thành Công, phó đội trưởng đội 6 (Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM), tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả đã chuyển từ phương thức truyền thống sang việc lợi dụng công nghệ hiện đại như liên lạc ẩn danh qua các ứng dụng, lợi dụng các đơn vị vận chuyển công nghệ để giao nhận hàng hoặc tiêu thụ hàng giả qua các nền tảng thương mại điện tử để che giấu hành vi vi phạm pháp luật.

Thượng tá Phạm Xuân Lâm, phó trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP.HCM, cho rằng TP.HCM là đô thị lớn và là nơi giao thương sôi động của cả nước nên tình hình sản xuất, mua bán hàng giả và kinh doanh hàng nhập lậu diễn biến rất phức tạp. Các vụ việc được phát hiện thường có quy mô lớn và liên quan đến nhiều chủng loại hàng hóa khác nhau. Để phân phối hàng giả, các đối tượng thường sử dụng các tài khoản ảo Facebook, Zalo, Telegram để trao đổi, rao bán sản phẩm với các đầu mối và người mua lẻ.

Công an TP.HCM xác định tội phạm sản xuất hàng giả, hàng lậu là loại tội phạm nguy hiểm cho xã hội, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, uy tín của doanh nghiệp làm ăn chân chính và ảnh hưởng môi trường đầu tư. Công an TP.HCM đã tập trung đấu tranh đối với tội phạm làm giả, buôn bán các mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe như thuốc, thuốc chữa bệnh; thực phẩm chức năng; mỹ phẩm và các thiết bị y tế.

Theo đó, trong cao điểm từ 15-5 đến 14-8, Công an TP.HCM đã phát hiện 67 vụ việc, 77 đối tượng có hành vi sản xuất, mua bán hàng giả, hàng cấm, xâm phạm sở hữu trí tuệ… Qua đó, thu giữ trên 840.000 đơn vị sản phẩm hàng hóa với tổng giá trị khoảng 40 tỉ đồng. Trong đó, đã khởi tố 19 vụ án, 52 bị can và chuyển các cơ quan thẩm quyền để đề nghị xử phạt vi phạm hành chính 18 người.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội (Quốc hội) Nguyễn Đắc Vinh cho hay vấn đề liên quan hàng giả, hàng kém chất lượng, Thường trực Ủy ban đã thảo luận với Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường, các cơ quan thống nhất kế hoạch dự kiến tháng 8-2025 sẽ tổ chức phiên giải trình liên quan 2 nhóm chính là thuốc giả – thực phẩm giả. Ông nhấn mạnh cần thiết lập lại trật tự, kỷ cương trong lĩnh vực này, qua đó bảo đảm sức khỏe của nhân dân.