Chính phủ Mỹ thông báo sẽ chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không Patriot tiếp theo từ dây chuyền sản xuất cho Đức, nhằm thay thế cho 2 khẩu đội Patriot trong kho vũ khí mà Berlin đã cam kết chuyển đến Kiev. Đây là lần đầu tiên Lầu Năm Góc tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao vũ khí tới Ukraine, kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố ủng hộ chương trình viện trợ quân sự bổ sung cho Kiev.

Trước đó, tờ Wall Street Journal dẫn lời 3 quan chức Mỹ cho biết, việc chuyển giao Patriot cho Ukraine sẽ được ưu tiên. Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ cũng thông báo việc Mỹ chuyển giao Patriot cho nước này dự kiến sẽ bị trì hoãn do Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định ưu tiên cho Ukraine. Theo tờ WSJ, động thái này diễn ra sau khi một số quốc gia châu Âu cam kết hỗ trợ sáng kiến của Mỹ trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Nhu cầu của Kiev về việc sở hữu các khẩu đội Patriot và đạn dược do Mỹ sản xuất ngày càng tăng trong những tháng gần đây, khi Nga liên tiếp triển khai không kích quy mô lớn vào Ukraine. Mỹ và các nước châu Âu đã cung cấp nhiều hệ thống Patriot cho Ukraine, nhưng hiện tại không phải tất cả đều hoạt động do chương trình bảo trì định kỳ.

Ngoại ra, Bộ Quốc phòng Australia thông báo lô hàng đầu tiên trong số 49 chiếc xe tăng M1A1 Abrams mà Australia từng cam kết cung cấp cho Kiev hiện nằm trong tay quân đội Ukraine. Lời hứa chuyển giao được Australia đưa ra vào tháng 10/2023, nhưng quá trình này được cho bị trì hoãn 9 tháng do sự phản đối từ phía Mỹ. Australia cam kết gửi cho Kiev 49 xe tăng Abrams “sắp nghỉ hưu” như một phần trong gói viện trợ quân sự rộng lớn trị giá 163 triệu USD.

Có thể thấy, các quốc gia đang nỗ lực hỗ trợ Ukraine trong việc tăng cường năng lực phòng thủ. Việc chuyển giao các hệ thống vũ khí như Patriot và xe tăng Abrams được xem là những bước đi quan trọng trong việc giúp Ukraine đối phó với tình hình an ninh hiện tại.

Hiện tại, tình hình xung đột giữa Ukraine và Nga vẫn còn phức tạp. Các bên liên quan đang tìm cách tăng cường năng lực quân sự và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này. Thông tin về việc chuyển giao vũ khí sẽ tiếp tục được cập nhật.

Wall Street Journal là một trong những nguồn tin cung cấp thông tin về việc chuyển giao vũ khí cho Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức, ông Boris Pistorius, thông báo rằng nước này sẵn sàng cung cấp thêm hai hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào việc sớm bổ sung thiết bị thay thế. Ông nhấn mạnh rằng việc bảo đảm năng lực tác chiến và hoạt động huấn luyện của quân đội Đức là ưu tiên hàng đầu. Nếu không có Patriot, lực lượng vũ trang sẽ không thể duy trì năng lực đào tạo trong vòng 1-2 năm.

Đức đang tích cực tìm cách phối hợp với các quốc gia châu Âu khác để xác định bên nào đang sở hữu hệ thống Patriot và có thể chuyển giao cho Ukraine. Các quốc gia này sẽ bán lại thiết bị để những nước khác viện trợ cho Kiev. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng điều kiện tiên quyết là các nước sở hữu Patriot phải đồng ý bàn giao.

Thủ tướng Na Uy, ông Jonas Gahr Store, thể hiện sự ủng hộ và tuyên bố rằng Na Uy sẵn sàng chia sẻ chi phí với Đức trong quá trình chuyển giao. Ông cho rằng đây là giải pháp tức thời nhất có thể đưa ra ở thời điểm hiện tại.

Thủ tướng Đức, ông Friedrich Merz, nêu rõ rằng trong số 9 hệ thống Patriot mà quân đội Đức hiện sở hữu, sẽ có 2 tổ hợp được chuyển cho Ukraine. Việc này được thực hiện với kỳ vọng Mỹ sẽ cung cấp các hệ thống thay thế. Tuy nhiên, hiện tại Đức vẫn chưa mua được thiết bị mới và vẫn đang thảo luận với Mỹ về nguồn cung.

Hệ thống Patriot là vũ khí có giá trị lớn nhất mà Mỹ và các đồng minh đã viện trợ cho Ukraine. Mỗi tổ hợp có giá gần 1,1 tỷ USD. Ukraine đang vận hành các tổ hợp Patriot được trang bị tên lửa PAC-3 MSE hiện đại do Mỹ sản xuất, với khả năng bắn hạ máy bay trong phạm vi 120km và tên lửa đạn đạo trong tầm 60km.

Các nguồn tin cho biết Ukraine đang có ít nhất 8 hệ thống Patriot, trong đó 6 tổ hợp đang hoạt động và 2 tổ hợp khác đang trong quá trình sửa chữa. Ukraine nhiều lần đánh giá cao hiệu quả của Patriot, coi đây là vũ khí duy nhất có khả năng đánh chặn tên lửa siêu vượt âm Kinzhal và tên lửa đạn đạo Iskander-M của Nga.

Tuy nhiên, hiệu quả của Patriot tại Ukraine đang giảm dần do lượng tên lửa và bệ phóng ngày càng cạn kiệt, trong khi một số khẩu đội đã bị Nga phá hủy trong các cuộc tập kích. Đại tá Yuri Ignat, Thư ký báo chí Bộ Tư lệnh không quân Ukraine, thừa nhận rằng việc Nga liên tục nâng cấp tên lửa đạn đạo Iskander-M đã khiến Patriot không đạt hiệu quả như mong muốn.

Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, từng được ca ngợi là vũ khí hiệu quả giúp Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga, hiện đang gặp khó khăn trong việc đánh chặn tên lửa đạn đạo mới của Nga. Theo thông tin từ tờ Wall Street Journal (WSJ), các nguồn thạo tin cho biết rằng hệ thống Patriot đang gặp khó khăn trong việc phát hiện và đánh chặn tên lửa đạn đạo Nga do khả năng cơ động cao và khả năng tránh radar của chúng.

Trong vài tháng gần đây, đã có nhiều trường hợp radar của Patriot không phát hiện được tên lửa đạn đạo Nga. Sự xuất hiện của các tên lửa mới này đã đặt ra thách thức cho hệ thống phòng không của Ukraine. Việc này cho thấy rằng, mặc dù Patriot đã chứng minh được giá trị của mình trong các cuộc xung đột trước đây, nhưng nó vẫn còn những hạn chế khi đối mặt với các công nghệ mới của Nga.

Trước những thách thức này, châu Âu đang có kế hoạch chuyển giao cho Ukraine hệ thống phòng không SAMP/T, được cho là vượt trội hơn Patriot của Mỹ về hiệu suất đánh chặn. SAMP/T do liên doanh Pháp – Ý Eurosam phát triển, được trang bị radar mới có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách hơn 350km và có thể phóng tên lửa từ mọi hướng. Điều này cho phép SAMP/T có thể phản ứng nhanh chóng và linh hoạt hơn trước các mối đe dọa từ trên không.

Hơn nữa, hệ thống SAMP/T cũng cần ít người vận hành hơn so với Patriot, chỉ cần 15 người để vận hành toàn bộ hệ thống, trong khi một khẩu đội Patriot của Mỹ cần tới 90 người. Sự giảm thiểu về số lượng người vận hành không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro về thương vong mà còn cho phép Ukraine triển khai hệ thống phòng không của mình một cách linh hoạt hơn.

Mặc dù quân đội Ukraine trước đó đã bày tỏ lo ngại về hiệu suất của SAMP/T, nhưng một quan chức quốc phòng Ý nói với WSJ rằng hệ thống này đã nhận được phản hồi tích cực từ Kiev. Điều này cho thấy rằng, sau khi được chuyển giao, SAMP/T có thể trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phòng không của Ukraine.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố 17 Patriot sẵn sàng được chuyển đến Ukraine, nhưng không rõ con số này đề cập đến toàn bộ hệ thống hay các thành phần riêng lẻ của chúng. Ông Trump cũng nhấn mạnh vào việc bán gói vũ khí cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để cung cấp tới Ukraine. Việc này cho thấy rằng, Mỹ vẫn tiếp tục ủng hộ Ukraine trong việc tăng cường năng lực phòng thủ của mình.

Về phía Nga, nước này nhiều lần khẳng định việc cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ không thay đổi cục diện cuộc chiến mà chỉ làm tăng sự đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga. Quan điểm này của Nga cho thấy rằng, họ vẫn coi việc can thiệp của các bên ngoài vào cuộc xung đột ở Ukraine là một yếu tố nhạy cảm và có thể dẫn đến những hậu quả phức tạp hơn.

Như vậy, trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine đang diễn biến phức tạp, các bên liên quan đang nỗ lực tăng cường năng lực quân sự của mình. Trong khi Ukraine đang nhận được sự hỗ trợ từ Mỹ và châu Âu về vũ khí và thiết bị quân sự, Nga cũng không ngừng cảnh báo về những rủi ro và hậu quả của việc can thiệp từ bên ngoài.

Việc chuyển giao hệ thống phòng không SAMP/T cho Ukraine không chỉ giúp nước này tăng cường khả năng phòng thủ mà còn cho thấy sự ủng hộ của châu Âu và Mỹ trong việc giúp Ukraine bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình. Tuy nhiên, cục diện cuộc chiến và các diễn biến tiếp theo vẫn còn nhiều bất ngờ và phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp.

Hiện tại, tất cả các bên liên quan đang theo dõi sát sao các diễn biến và chắc chắn sẽ có những điều chỉnh chiến lược dựa trên tình hình thực tế. Sự hỗ trợ của quốc tế cho Ukraine và phản ứng của Nga trước những động thái này sẽ tiếp tục định hình tương lai của khu vực.

Ở thời điểm hiện tại, một điều chắc chắn là sự an ninh và ổn định của Ukraine cũng như khu vực xung quanh sẽ tiếp tục là tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế trong thời gian tới.