Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo và xin ý kiến về đề xuất xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một ý tưởng do các doanh nghiệp đề xuất. Trong báo cáo của mình, Bộ NN&MT đã dẫn chứng một loạt các văn bản pháp lý liên quan, nhấn mạnh sự khuyến khích đối với các cơ sở chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và tiên tiến. Mục tiêu chính là nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời đảm bảo an toàn sinh học và bảo vệ môi trường.

Ngành chăn nuôi lợn hiện là một trong những ngành chủ lực của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Theo số liệu mới nhất, vào năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đã đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 thế giới. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn, và các chỉ tiêu kinh tế cũng như kỹ thuật còn thấp. Điều này đã gây ra những khó khăn trong việc đảm bảo an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.

Đại dịch tả lợn châu Phi đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng, với hơn 9 triệu con lợn bị tiêu hủy và tổn thất ước tính lên tới hơn 30.000 tỷ đồng. Vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục là 105.000 đồng/kg, tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước và khiến nó tăng tới 6,73%.

Hai doanh nghiệp, CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam và CTCP Xuân Thiện Thanh Hóa, đã gửi văn bản đến Bộ NN&MT, xin ý kiến về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. BAF Việt Nam đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô 64.000 lợn nái sinh sản và sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm. Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.

Bộ NN&MT cho biết đã tiến hành nghiên cứu mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, nơi đã có hơn 2.000 mô hình tương tự, với gần 4.500 tòa nhà cao tầng nuôi lợn. Mô hình này ứng dụng công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ blockchain, giám sát bằng cảm biến, cũng như thu thập hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực. Điều này giúp phân tích và cảnh báo sớm dịch bệnh.

Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng thể hiện nhiều ưu điểm nổi trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Nó giúp nâng cao mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải, khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần. Một ưu điểm nữa là tiết kiệm nhân công, khi một người có thể giám sát tới 2.000 con lợn.

Trước những lợi ích tiềm năng của mô hình này, Bộ NN&MT đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là giải quyết các vấn đề liên quan đến an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh, và bảo vệ môi trường trong chăn nuôi lợn.

Một kỹ sư ở tỉnh Lâm Đồng đã gây chú ý khi quyết định nghỉ việc với mức lương 30 triệu đồng mỗi tháng để về quê khởi nghiệp với mô hình nuôi ruồi lính đen, nuôi trùn quế và chăn nuôi heo, gà. Anh Lê Ngọc Thống, sinh năm 1979, tốt nghiệp ngành kỹ sư chăn nuôi tại Trường Đại học Nông lâm, Đại học Huế vào năm 2002. Sau đó, anh được một tập đoàn chăn nuôi lớn nhận vào làm việc tại Lâm Đồng.

Trong 22 năm gắn bó, anh Thống đã đạt được mức lương lên đến 30 triệu đồng/tháng, một mức thu nhập đáng mơ ước. Tuy nhiên, vào đầu năm 2024, anh Thống đã quyết định nghỉ việc để về quê tại xã Hiệp Thạnh, Lâm Đồng và bắt đầu khởi nghiệp với mô hình nuôi ruồi lính đen, nuôi trùn quế, chăn nuôi heo và gà. Anh Thống chia sẻ rằng, với mong muốn xây dựng một nông trại theo hướng nông nghiệp hữu cơ và tuần hoàn, anh đã quyết định rời bỏ công việc ổn định để theo đuổi đam mê của mình.

Anh đã đầu tư vào một khu nhà xưởng rộng hơn 1.400m2 để nuôi ruồi lính đen và trùn quế. Sau khi cơ sở hạ tầng hoàn thiện, anh đã mua trứng ruồi lính đen và giống trùn quế để bắt đầu ươm và nuôi dưỡng. Kỹ sư chăn nuôi sinh năm 1979 này cho biết rằng, ấu trùng ruồi lính đen và trùn quế là nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng cho gia súc và gia cầm, giúp giảm chi phí đầu vào trong sản xuất.

Ngoài ra, việc nuôi ruồi lính đen và trùn quế còn góp phần xử lý các loại phế phụ phẩm nông nghiệp và chất thải trong sản xuất gia súc, bảo vệ môi trường. Hiện nay, mỗi tháng gia đình anh Thống thu hoạch khoảng gần 10 tấn ấu trùng ruồi, 4kg trứng ruồi lính đen và 1,6 tấn trùn quế. Trứng ruồi lính đen có giá 3,5-4 triệu đồng/kg, trong khi trùn quế có giá 80.000 đồng/kg.

Song song với việc nuôi ruồi và trùn quế, gia đình anh Thống còn liên kết với một công ty để chăn nuôi 2.000 con heo thịt và 30.000 con gà thương phẩm. Mô hình chăn nuôi của anh Thống mang lại lợi nhuận khoảng gần 100 triệu đồng mỗi tháng. Ông Trần Thế Quang, cán bộ Hội Nông dân tỉnh Lâm Đồng, đánh giá cao mô hình này, cho rằng nó mang nhiều lợi ích và góp phần bảo vệ môi trường.

Địa phương luôn khuyến khích người dân thực hiện mô hình này, hướng đến nông nghiệp hữu cơ và tuần hoàn. Việc anh Thống nghỉ việc với mức lương cao để theo đuổi đam mê của mình là một quyết định táo bạo, nhưng cũng cho thấy tiềm năng của mô hình chăn nuôi này. Với sự thành công của mình, anh Thống hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho nhiều người khác cũng như đóng góp vào sự phát triển của nông nghiệp bền vững tại địa phương.