Phương Mỹ Chi – ‘Ẩn số đáng gờm’ của Việt Nam trên sân chơi âm nhạc quốc tế

Phương Mỹ Chi đã tiếp tục gây sốt với màn trình diễn ‘Vũ Trụ Có Anh’ tại vòng Bán kết2 Sing! Asia2025. Với sự kết hợp độc đáo giữa truyền thống và hiện đại, nghệ thuật kể chuyện dân gian và âm nhạc điện tử đương đại, cô đã khẳng định vị thế của mình trên bản đồ âm nhạc châu Á.

Màn trình diễn này không chỉ là một tiết mục dự thi mà còn là một sự ‘xuất khẩu văn hóa’ bằng âm nhạc thực thụ, mang đến một câu chuyện cổ tích hiện đại và rất Việt. Sự kết hợp giữa ca trù, EDM, giao hưởng và nhạc cụ dân tộc trong ‘Vũ Trụ Có Anh’ đã tạo nên một bản hòa âm đa lớp, cân bằng giữa yếu tố bản địa và thẩm mỹ toàn cầu.

Phần rap do rapper Pháo viết riêng cho phiên bản Sing! Asia, thể hiện bằng chất giọng dứt khoát, cá tính của Phương Mỹ Chi, như một lời tuyên ngôn của thế hệ nghệ sĩ Việt trẻ: mạnh mẽ, độc lập, tự chủ nhưng không đánh mất gốc rễ.

Chỉ trong thời gian ngắn, màn trình diễn của Phương Mỹ Chi đã vượt mốc 1 triệu lượt xem trên YouTube, lọt vào top thịnh hành và nhận được sự trân trọng từ khán giả quốc tế. ‘Chúng tôi lại một lần nữa bị sốc. Cô ấy không đến đây để thi đấu, mà đến để thưởng thức sân khấu và giới thiệu văn hóa, đặc trưng của đất nước mình’, một khán giả Trung Quốc bình luận.

Phương Mỹ Chi đang hiện thân cho một hình mẫu nghệ sĩ Việt mới: tài năng, hiện đại nhưng luôn giữ gìn bản sắc. Với tư duy nghệ thuật bản địa hóa ngược (glocalization), cô có thể là một trong những gương mặt tiên phong, mở ra con đường mới cho âm nhạc Việt chạm đến thế giới.

Xuất hiện trên sân khấu quốc tế, Phương Mỹ Chi không chỉ thể hiện tài năng của mình mà còn quảng bá văn hóa, đặc trưng của Việt Nam đến với công chúng toàn cầu. Việc kết hợp các yếu tố truyền thống và hiện đại trong các màn trình diễn của cô đã đem lại một làn gió mới cho âm nhạc Việt Nam.

Một buổi chiều dừng chân tại ngôi nhà làng của người Ve, xã Đắc Pring, thành phố Đà Nẵng, đã mang đến cho chúng tôi cơ hội chiêm ngưỡng vách mái nhà làng với những câu chuyện phong phú. Bên cạnh những đầu trâu – biểu tượng cho sự tri ân và háo hức trong những mùa lễ hội lúa mới, là những cây sáo làm từ tre nứa, được đặt trang nghiêm và cẩn thận. Chúng không chỉ đơn thuần là nhạc cụ, mà còn đại diện cho ký ức của làng, cho sự hiện diện của bao lớp người Ve giữa núi rừng Trường Sơn hùng vĩ.

Bản làng người Ve, một nhóm địa phương của dân tộc Gié Triêng, ở xã Đắc Pring hiện lên với vẻ mộc mạc, m淳 giữa đại ngàn. Tại đây, bên tiếng suối róc rách, giữa thung lũng thấp thoáng khói bếp chiều, những âm thanh xưa cũ vẫn đang được lưu giữ bằng nhạc cụ đơn sơ – những cây sáo bằng nứa. Không phải là nhạc cụ biểu diễn chuyên nghiệp, cũng không dành riêng cho sân khấu, nhưng trong mỗi sự kiện của cuộc đời của họ, âm thanh tiếng sáo thân thương này luôn hiện diện.

Chúng tôi đã tìm hiểu về những cây sáo này và được ông Zơ Râm Ngăm, 65 tuổi, chia sẻ về một sự tích được người Ve truyền đời. Câu chuyện bắt đầu từ một làng Bút Zriêng Dac Bloong, nơi có một gia đình Ve nghèo khổ. Vì nghèo, họ thường bị nhà giàu trong làng hắt hủi, xua đuổi. Sau khi người cha qua đời, hai đứa con trai chỉ biết lặng lẽ cắt một ống nứa nhỏ, đưa lên miệng thổi, mỗi lần nhớ cha. Đó chính là cây sáo Pà bam – tiếng khóc ngắn, nghẹn lại trong lòng.

Ít lâu sau, người mẹ cũng ra đi. Lần này, hai anh em thực sự côi cút. Họ không được khóc, và một lần nữa, họ chọn một ống nứa khác, dài hơn, để tạo ra thứ âm thanh dài, nghẹn ngào, vọng mãi trong rừng sâu. Đó là Đinh buôn – tiếng khóc dài, tiễn mẹ về suối. Những cây sáo này không chỉ là nhạc cụ, mà còn là phương tiện để người Ve thổ lộ, tưởng niệm, và tâm sự những điều mà họ không thể nói bằng lời.

Người Ve đã lưu giữ lại những ký ức, cảm xúc bằng cách tạo ra nhạc cụ – không để biểu diễn, mà để kết nối với quá khứ, với cộng đồng. Ngày nay, người Ve xã Đắc Pring không chỉ cần cù trong lao động mà còn rất tự hào trong việc giữ gìn văn hóa. Trong các lễ hội, trong các sinh hoạt văn nghệ, tiếng sáo Pà bam, Đinh buôn, Tuốt léc vẫn vang lên giữa đại ngàn như một gạch nối giữa quá khứ và hiện tại.

Những cây sáo ấy không chỉ là món ăn tinh thần, mà còn là biểu tượng văn hóa – lặng lẽ nhưng bền bỉ của cả một cộng đồng. Khi rời khỏi Đắc Pring, chúng tôi vẫn có thể nghe thấy tiếng sáo Pà bam, sáo Tuốt léc của ông Zơ Râm Ngăm, sáo Đinh buôn của ông Hiên Dân thổi tặng. Những tiếng sáo vừa nghe còn ngân nga đâu đây. Âm thanh ấy, những tiếng lòng, tình yêu, hạnh phúc hay đau khổ qua tiếng sáo thân thương vẫn vang lên cùng gió, cùng rừng, cùng thời gian.