Trái cây Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cao giá trị gia tăng và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Mặc dù đã xuất hiện tại hơn 100 quốc gia, phần lớn trái cây Việt vẫn được xuất khẩu dưới dạng thô, với giá trị gia tăng thấp và dễ bị tổn thương trước các rào cản kỹ thuật quốc tế. Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang chuyển dịch sang mô hình minh bạch, bền vững và tiêu chuẩn cao, ngành trái cây Việt buộc phải tái định vị và chuyển đổi toàn diện hệ sinh thái sản xuất.

Thách thức từ tư duy giá trị

Với hơn 1,3 triệu ha cây ăn quả và tổng sản lượng khoảng 15 triệu tấn/năm, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm cung ứng trái cây cho thế giới. Tuy nhiên, nghịch lý là phần lớn sản phẩm vẫn xuất khẩu dưới dạng thô, phụ thuộc vào vài thị trường truyền thống như Trung Quốc, trong khi giá trị gia tăng còn thấp. Điểm yếu không phải vì thiếu tài nguyên, mà ở cách tổ chức sản xuất và mô hình phát triển chưa tương thích với yêu cầu của chuỗi giá trị toàn cầu. Việt Nam vẫn ưu tiên sản lượng hơn chất lượng, mở rộng diện tích thay vì tối ưu hóa hiệu quả, chú trọng tiêu thụ tức thời thay vì đầu tư vào chế biến và thương hiệu.

Chuyển đổi từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, tập trung vào chất lượng, chế biến, truy xuất và thương hiệu được xem là hướng đi bắt buộc nếu Việt Nam muốn nâng cao năng lực cạnh tranh và tiếp cận ổn định các thị trường có yêu cầu kỹ thuật cao như EU, Mỹ và Nhật Bản. Lấy ví dụ từ chuối, mặt hàng xuất khẩu chủ lực với sản lượng hơn 3 triệu tấn/năm, nhưng giá trị sản xuất hiện chỉ đạt khoảng 2.400 USD/ha. Để tạo được đột phá thật sự, cần tổ chức lại sản xuất theo hướng quy mô lớn, công nghệ cao và kiểm soát chất lượng chặt chẽ.

Ngược lại, chanh leo cho thấy mô hình phát triển hiệu quả hơn. Với sản phẩm chế biến, chanh leo Việt Nam đã đạt giá trị xuất khẩu 300 triệu USD và có thể chạm mốc 1 tỷ USD nếu thị trường Trung Quốc mở cửa hoàn toàn.

Kiến trúc lại chuỗi giá trị

Định vị lại trái cây Việt không thể là một khẩu hiệu đơn lẻ. Đó là quá trình tái cấu trúc sâu, từ quy hoạch vùng trồng, chọn tạo giống, nâng cấp công nghệ, kiểm soát chất lượng đến chuẩn hóa chuỗi cung ứng. Ba nguyên tắc cơ bản cần xác lập: truy xuất – tiêu chuẩn – liên kết. Về truy xuất và tiêu chuẩn hóa, đây là điều kiện tiên quyết để giữ và mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là châu Âu và Mỹ. Nếu không làm tốt truy xuất nguồn gốc, sẽ không có mã số vùng trồng, không thể vào chuỗi bán lẻ cao cấp.

Một yếu tố nền tảng khác là giống cây trồng. Người dân cần được hỗ trợ để trồng giống tốt, có chất lượng đồng đều. Bản đồ số vùng trồng, kiểm định giống và quy hoạch chuyên canh là điều bắt buộc. Bên cạnh đó, hiện đại hóa chế biến cũng là yếu tố quan trọng. Cần có chính sách cởi trói đất công, cho thuê dài hạn hoặc đấu giá minh bạch để doanh nghiệp yên tâm đầu tư dài hơi.

Tái định vị trái cây Việt không đơn thuần là đổi nhãn, cải tiến bao bì hay mở rộng thị trường. Đó là một quá trình chuyển đổi sâu rộng, từ quản trị sản xuất đến kiến tạo thương hiệu quốc gia. Sự thay đổi này đòi hỏi một “kiến trúc mới” của ngành hàng trái cây, trong đó Nhà nước đóng vai trò thiết kế thể chế, doanh nghiệp là đầu tàu công nghệ và thị trường, còn người nông dân là chủ thể sản xuất hiện đại, chuyên nghiệp.

Để thực hiện quá trình tái định vị này, cần có sự tham gia và phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan, bao gồm cả cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người nông dân. Với sự quyết tâm và nỗ lực của tất cả các bên, trái cây Việt Nam có thể nâng cao giá trị gia tăng và cạnh tranh trên thị trường quốc tế, cũng như góp phần tăng cường sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam.

Logistics xanh đang trở thành chiến lược sống còn đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động và cạnh tranh gay gắt. Tuy nhiên, việc triển khai logistics xanh vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Chuyển đổi xanh trong hoạt động logistics không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu tất yếu, quyết định sức cạnh tranh và thậm chí là yếu tố sống còn của doanh nghiệp trong quá trình hội nhập toàn cầu. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam hiện đứng thứ 43 trong bảng xếp hạng Chỉ số hiệu quả logistics toàn cầu. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai vẫn còn cách khá xa chính sách.

Các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp nhiều rào cản trong việc triển khai logistics xanh, bao gồm chi phí cao, thiếu thông tin và chính sách hỗ trợ. Để thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và tối ưu hóa quy trình vận hành, các doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ thiết thực từ các cơ quan quản lý nhà nước.

Hệ thống pháp lý chưa đầy đủ và thiếu tính liên kết để hỗ trợ logistics xanh. Dù Chính phủ đã có Chiến lược phát triển kinh tế tuần hoàn, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, hay Dự thảo Luật Giao thông đường bộ sửa đổi có đề cập đến hạ tầng hỗ trợ phương tiện xanh, nhưng việc triển khai còn chậm và thiếu liên kết.

Chuyển đổi xanh đòi hỏi chi phí đầu tư không nhỏ và các doanh nghiệp cũng gặp thách thức khi lựa chọn công nghệ cũng như thiếu đội ngũ chuyên gia am hiểu và đủ năng lực thực hiện. Hơn nữa, nhận thức, thói quen và hạ tầng hiện tại vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển phương tiện vận chuyển xanh.

Nền kinh tế toàn cầu đang biến động mạnh mẽ kéo theo xu hướng tái cấu trúc và dịch chuyển chuỗi cung ứng. Lĩnh vực logistics cũng theo đó chịu áp lực chuyển đổi sâu rộng chưa từng có, buộc doanh nghiệp phải thích ứng kịp thời để tồn tại giữa biến động.

Bên cạnh đó, Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế đã đưa ra những mục tiêu giảm phát thải chặt chẽ, như: Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon, các sáng kiến từ Gói Fit for55 của Liên minh châu Âu (EU) đến lộ trình giảm carbon của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO)… buộc doanh nghiệp logistics phải xanh hóa quy trình và hướng tới mục tiêu Net Zero…

Để triển khai logistics xanh, các doanh nghiệp cần chủ động chuyển đổi để tồn tại. Quá trình xanh hóa logistics tại Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, nhất là khi các doanh nghiệp muốn tiếp cận sâu hơn vào thị trường EU.

Các doanh nghiệp châu Âu đã chủ động triển khai nhiều giải pháp cụ thể tại Việt Nam như sử dụng năng lượng mặt trời tại kho vận, văn phòng; triển khai đội xe giao nhận xanh; tích hợp công cụ số để tối ưu lộ trình, tiết kiệm nhiên liệu và giảm phát thải… Đây là chiến lược dài hạn giúp tối ưu vận hành và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Tuy nhiên, các hạn chế như hạ tầng logistics tại Việt Nam chưa đồng bộ, một số chính sách, quy định thiếu nhất quán… khiến doanh nghiệp gặp nhiều vướng mắc khi áp dụng vào thực tế.

Phát triển xanh là quá trình không thể thuê ngoài mà cần sự chung tay giữa doanh nghiệp, Chính phủ và các bên liên quan. Với việc cải thiện nhận thức, nguồn lực tài chính, kỹ năng và kinh nghiệm cùng sự đồng bộ chính sách và thống nhất quan điểm, Việt Nam hoàn toàn có thể tiến rất nhanh.

Điều cốt lõi là thúc đẩy mô hình logistics tích hợp đa phương thức. Cùng với đó, xây dựng hành lang chính sách và tài chính bền vững để hỗ trợ doanh nghiệp thực thi chuyển đổi một cách thực chất.

Một số doanh nghiệp đang triển khai mô hình mới tại Việt Nam, tích hợp nhà ga hàng hóa hàng không, kho ngoại quan, kho thường và các giải pháp giao thông kết nối xuyên biên giới. Đây là mô hình chưa phổ biến trong khu vực nhưng có tiềm năng tạo ra lợi thế cho Việt Nam trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Tuy nhiên, chuyển đổi xanh của doanh nghiệp chỉ thực sự hiệu quả khi có sự đồng hành từ chính sách và tài chính. Do đó cần khuyến khích tài chính xanh và các cơ chế kết hợp công – tư, từ các tổ chức tài chính quốc tế như IFC, WB và hệ thống ngân hàng trong nước.

Trước những tuyên bố cứng rắn của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Liên minh châu Âu (EU), khối này đang tích cực chuẩn bị các biện pháp đối phó để giảm thiểu tác động tiêu cực đến nền kinh tế của họ. Mới đây, sau cuộc điện đàm giữa các nhà đàm phán thương mại châu Âu và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Luttrick, ông Luttrick cho biết vẫn còn nhiều cơ hội để đạt được thỏa thuận thương mại giữa hai bên. Tuy nhiên, với thông tin Tổng thống Trump công bố áp thuế 30% với hàng nhập khẩu của EU từ ngày 1/8, mối quan ngại về tác động tiêu cực đến nền kinh tế châu Âu ngày càng tăng.

Mỹ và EU hiện có mối quan hệ thương mại và đầu tư song phương lớn nhất thế giới, với tổng giao dịch xuyên Đại Tây Dương lên đến 1.960 tỷ USD trong năm ngoái. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích EU về mối quan hệ thương mại mà ông cho là không công bằng. Việc này đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại giữa hai khối kinh tế lớn nhất thế giới.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã đưa ra cảnh báo rằng mức thuế 30% mà Mỹ áp dụng đối với hàng nhập khẩu của EU sẽ giáng đòn mạnh hơn nữa vào nền kinh tế eurozone. Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế nhận định rằng EU cần phải chuẩn bị các biện pháp đối phó hiệu quả và tập trung vào việc củng cố nội lực để ứng phó với áp lực thuế quan từ Mỹ.

Để đối mặt với các áp lực này, EU đã đề xuất giảm thuế đối với ô tô và đang chuẩn bị các biện pháp đáp trả trị giá 72 tỷ euro đối với hàng hóa Mỹ. Châu Âu cũng đang nỗ lực gia tăng năng lực cạnh tranh toàn diện, không chỉ về kinh tế, thông qua gói ngân sách trị giá 2.000 tỷ euro. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết rằng trải nghiệm qua hàng loạt cuộc khủng hoảng gần đây đã trở thành nguồn cảm hứng cho bản kế hoạch ngân sách này.

Tuy nhiên, để gói ngân sách này được thông qua, cần có sự chấp thuận của tất cả 27 nước thành viên EU, và dự báo sẽ trải qua một quá trình bàn bạc căng thẳng. EU đang triển khai chiến lược 4 phần, bao gồm đàm phán thiện chí với Mỹ, chuẩn bị các biện pháp đối phó, theo dõi tiến độ đàm phán thuế quan của các nước khác với Mỹ, và gia tăng năng lực cạnh tranh toàn diện. Châu Âu đang tập trung vào việc củng cố nội lực và sẵn sàng đối mặt với các áp lực thuế quan từ Mỹ.

Ngày 22/7/2025, Newing tiếp tục mở rộng mạng lưới chuyên gia quốc tế khi công bố bà Shweta Shukla chính thức đảm nhận vai trò Cố vấn Chiến lược. Với vai trò này, bà Shweta sẽ dẫn dắt các sáng kiến kết nối chuyên gia quốc tế và nâng cao năng lực triển khai chuyển hóa tổ chức cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.

Bà Shweta Shukla sở hữu hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản trị nhân sự và phát triển tổ chức. Trước khi gia nhập Newing, bà từng giữ các vị trí lãnh đạo cấp khu vực tại các tập đoàn toàn cầu như Netflix và Facebook. Sự tham gia của bà Shweta vào Newing được xem là một bước đi chiến lược trong khuôn khổ cam kết lâu dài của công ty nhằm kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các chuyên gia quốc tế đã trực tiếp dẫn dắt các quá trình chuyển hóa tổ chức quy mô lớn.

Mô hình tư vấn của Newing được thiết kế dựa trên những thách thức và khát vọng đặc thù của các doanh nghiệp trong nước. Newing áp dụng cách tiếp cận kết hợp nền tảng tri thức quốc tế với sự am hiểu sâu sắc về văn hóa và thực tiễn vận hành của doanh nghiệp Việt Nam. Mục tiêu là giúp đội ngũ lãnh đạo điều chỉnh hành vi, tái định hình văn hóa tổ chức và thúc đẩy hiệu quả hoạt động từ bên trong. Cách tiếp cận này đã giúp Newing trở thành đối tác tin cậy của nhiều doanh nghiệp trong nước.

Tính đến giữa năm 2025, Newing đã đồng hành cùng hơn 50 doanh nghiệp tại Việt Nam. Công ty triển khai các chương trình tư vấn dài hạn và phát triển năng lực cho hơn 1.000 lãnh đạo và 30.000 nhân viên. Sự hợp tác với bà Shweta Shukla hứa hẹn sẽ nâng cao năng lực tư vấn và triển khai của Newing, giúp công ty tiếp tục hỗ trợ mạnh mẽ cho các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình phát triển và chuyển hóa.

Trong vai trò Cố vấn Chiến lược, bà Shweta Shukla sẽ tập trung dẫn dắt các sáng kiến kết nối chuyên gia trong khu vực. Bà cũng sẽ tham gia xây dựng và hoàn thiện phương pháp tư vấn phù hợp với các doanh nghiệp đang trong hành trình chuyển hóa tổ chức. Ngoài ra, bà Shweta sẽ hỗ trợ Newing trong việc mở rộng mạng lưới chuyên gia tại Singapore và các thị trường trọng điểm khác trong khu vực Đông Nam Á.

‘Doanh nghiệp Việt Nam đang bước vào một chương mới – không chỉ để thích nghi, mà để dẫn dắt,’ bà Shweta Shukla chia sẻ. ‘Tôi rất vinh dự được đồng hành cùng Newing để cùng nâng tầm năng lực lãnh đạo và chuyển hóa hành vi tổ chức cho các doanh nghiệp đầy khát vọng tại Việt Nam.’ Sự tham gia của bà Shweta vào Newing không chỉ thể hiện cam kết của công ty trong việc hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mà còn đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc mở rộng và tăng cường năng lực tư vấn của công ty trên thị trường quốc tế.

Với sự hỗ trợ từ bà Shweta Shukla, Newing kỳ vọng sẽ tiếp tục mang lại những giải pháp sáng tạo và hiệu quả, giúp các doanh nghiệp Việt Nam đạt được mục tiêu chuyển hóa tổ chức và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trong nửa đầu năm 2025, Công ty Cổ phần Lọc dầu Bình Sơn (BSR) đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong vận hành Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất. Trước những biến động của thị trường và hàng loạt khó khăn trong đảm bảo nguồn dầu thô phục vụ sản xuất, chuyển dịch năng lượng và vận hành ở công suất cao, BSR đã triển khai linh hoạt nhiều giải pháp để đảm bảo NMLD Dung Quất hoạt động an toàn, hiệu quả.

Ngay từ đầu năm 2025, BSR đã đề ra nhiệm vụ chính trị với phương châm ‘Đổi mới từ cốt lõi – Phát triển mô hình vượt trội – Hội nhập chuỗi toàn cầu – Nâng tầm tri thức năng lượng – Bứt phá trong tăng trưởng – Tạo bước chuyển xanh bền vững’. Với định hướng đó, tập thể CBCNV BSR đã thể hiện bản lĩnh qua khả năng thích ứng linh hoạt. Nhà máy không chỉ vận hành tối đa công suất, mà còn liên tục thử nghiệm và sản xuất thành công các loại sản phẩm mới như nhiên liệu hàng không bền vững (SAF), lưu huỳnh hạt dạng rắn. Những sản phẩm mới chính là những bước đi tiên phong trên hành trình chuyển đổi xanh của BSR.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, NMLD Dung Quất đã duy trì hoạt động an toàn tuyệt đối, ghi nhận trên 52 triệu giờ công an toàn, không để xảy ra tai nạn gây mất ngày công lao động. Sản lượng sản xuất của NMLD Dung Quất đạt trên 3,84 triệu tấn, tương đương hơn 116% kế hoạch 6 tháng đầu năm.

Đội ngũ người lao động của BSR đã đảm bảo nhà máy hoạt động an toàn tuyệt đối. Qua đó, BSR đã đạt hơn 52 triệu giờ công an toàn, không có tai nạn mất ngày công. Trong công tác vận hành, đội ngũ người lao động của BSR đã đảm bảo NMLD Dung Quất duy trì hoạt động ổn định, an toàn và hiệu quả.

Để tiếp tục vận hành an toàn, ổn định, liên tục, hiệu quả, đồng thời nâng cao hiệu suất và năng suất lao động, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, BSR đã đề ra nhiều giải pháp trọng tâm trong vận hành NMLD Dung Quất. Về công tác điều hành, BSR tiếp tục xây dựng kế hoạch sản xuất cụ thể, khả thi; đẩy mạnh tiết kiệm, tiết giảm chi phí, tối ưu công suất và cơ cấu sản phẩm.

Bên cạnh đó, BSR hiện đang triển khai dự án Nâng cấp mở rộng (NCMR) NMLD Dung Quất, gắn với đó là định hướng chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho dự án. Đồng thời, cung cấp dịch vụ O&M cho các đơn vị bên ngoài, tiến tới thay thế hoàn toàn chuyên gia nước ngoài.

Với việc đảm bảo vận hành an toàn, ổn định, BSR hiện đang cung ứng hơn 30% lượng xăng dầu cho thị trường nội địa. Để NMLD Dung Quất vận hành ổn định, hiệu quả, việc đảm bảo nguồn nguyên vật liệu đầu vào đóng vai trò then chốt. Do đó, BSR sẽ mở rộng và đa dạng hóa nguồn dầu thô trong nước và nhập khẩu; đồng thời cải tiến hạ tầng và phương án phối trộn tối ưu, phù hợp cấu hình công nghệ của nhà máy.

Tới năm 2025, tỉnh Cà Mau phấn đấu cải cách hành chính đồng bộ trên tất cả lĩnh vực, trọng tâm là rà soát, hoàn thiện thể chế, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính. Mục tiêu cụ thể là nâng cao tỷ lệ người dân tự thực hiện dịch vụ công trực tuyến, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, tỉnh đặt mục tiêu số hóa 100% kết quả giải quyết thủ tục hành chính của cấp tỉnh, 95% cấp xã. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đã đề ra 7 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, yêu cầu các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh triển khai thực hiện trong thời gian tới.

Theo đó, tỉnh sẽ tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung của tỉnh; đẩy mạnh việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến và mức độ 3, 4. Đồng thời, tỉnh cũng yêu cầu các cơ quan, đơn vị tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính, cải thiện chỉ số cải cách hành chính.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng được tỉnh đề ra là tăng cường vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện cải cách hành chính. Cùng với đó, tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát việc thực hiện cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh.

Trước đó, tỉnh Cà Mau đã có nhiều nỗ lực trong việc cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đã đề ra, tỉnh sẽ cần phải tiếp tục nỗ lực và có những giải pháp cụ thể, hiệu quả hơn nữa.

Thông tin mới nhất về kế hoạch phát triển của tỉnh Cà Mau có tại https://caomau.gov.vn/ và các cổng thông tin điện tử của các cơ quan, ban ngành trên địa bàn tỉnh.