Cảnh báo về phần mềm gián điệp SparkKitty nhắm vào người dùng iPhone và Android

Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) Công an TP.HCM vừa phát đi cảnh báo về một phần mềm gián điệp mới, SparkKitty. Phần mềm này được thiết kế để nhắm vào người dùng iPhone và Android, với khả năng đánh cắp dữ liệu cá nhân và chiếm đoạt tài sản của người dùng.

Các chuyên gia bảo mật từ Kaspersky đã phát hiện ra phần mềm gián điệp này. SparkKitty có khả năng hoạt động trên cả hệ điều hành iOS và Android. Phần mềm này sử dụng công nghệ nhận diện ký tự quang học (OCR) để quét toàn bộ ảnh chụp màn hình trong thư viện ảnh của người dùng. Mục đích là tìm kiếm các dữ liệu nhạy cảm như mật khẩu, mã khôi phục ví tiền điện tử…

Sau khi thu thập thông tin, SparkKitty sẽ gửi dữ liệu bị đánh cắp về máy chủ do tin tặc điều khiển. Điều này có thể dẫn đến việc lộ thông tin cá nhân và tài sản của người dùng bị xâm phạm. Nếu người dùng đã tải về ứng dụng này, cần phải gỡ ngay khỏi thiết bị để bảo vệ an toàn thông tin cá nhân.

Để phòng tránh, PA05 đưa ra một số khuyến cáo cụ thể. Người dùng không nên lưu trữ hình ảnh chứa thông tin nhạy cảm trên điện thoại. Ngoài ra, tuyệt đối không cài đặt các ứng dụng không rõ nguồn gốc, và hạn chế cấp quyền truy cập thư viện ảnh cho các ứng dụng lạ.

Người dân cần thường xuyên kiểm tra lại danh sách quyền truy cập của các ứng dụng đã cài đặt trên điện thoại. Nếu phát hiện các ứng dụng đáng ngờ hoặc nghi ngờ bị xâm phạm dữ liệu cá nhân, cần liên hệ ngay với cơ quan công an để được hỗ trợ và hướng dẫn.

Ngày gần đây, Google và Cơ quan An ninh mạng Mỹ (CISA) đã phát đi cảnh báo quan trọng về một lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng trên trình duyệt Chrome. Lỗ hổng này đang bị các hacker tận dụng để thực hiện các cuộc tấn công mạng nhằm vào người dùng. CISA đã yêu cầu tất cả các cơ quan liên bang của Mỹ phải nâng cấp trình duyệt Chrome lên phiên bản mới nhất trước ngày 23/7/2025.

Đồng thời, cơ quan này cũng đưa ra khuyến nghị mạnh mẽ tới tất cả người dùng cá nhân và các doanh nghiệp về việc thực hiện cập nhật trình duyệt để đảm bảo an toàn cho thông tin. Lỗ hổng bảo mật mới được phát hiện và gán mã CVE-2025-6554, thuộc loại lỗ hổng ‘zero-day’, tức là đã bị các tin tặc khai thác trước khi bản vá lỗi được công bố chính thức.

Lỗ hổng này nằm trong V8, bộ xử lý JavaScript cốt lõi của Chrome, có thể cho phép kẻ tấn công thực thi mã độc từ xa hoặc khiến trình duyệt bị sập, dẫn tới nguy cơ mất dữ liệu cá nhân. Chuyên gia Clément Lecigne từ Nhóm Phân tích Mối đe dọa (TAG) của Google, người đã phát hiện ra lỗ hổng này, cho biết đây là một phần trong nỗ lực của nhóm nhằm săn lùng các cuộc tấn công mạng được bảo trợ bởi chính phủ, thường nhắm vào các mục tiêu có nguy cơ cao như nhà báo và các nhà hoạt động chính trị.

Mặc dù Google không tiết lộ chi tiết cụ thể về các cuộc tấn công, họ xác nhận rằng những cuộc tấn công này đang diễn ra, đặt những người dùng chưa cập nhật trình duyệt vào tình thế rủi ro cao. Đây là lỗ hổng zero-day thứ tư được phát hiện và vá lỗi trên Chrome trong năm 2025, sau các lỗ hổng được phát hiện vào tháng 3, tháng 5 và tháng 6.

Để cập nhật Chrome và bảo vệ tài khoản cũng như thông tin cá nhân, người dùng có thể thực hiện theo các bước sau: Mở trình duyệt Chrome, nhấp vào biểu tượng ba chấm ở góc trên cùng bên phải, chọn ‘Trợ giúp’ > ‘Giới thiệu về Google Chrome’. Trình duyệt sẽ tự động kiểm tra và tải về phiên bản mới nhất. Hãy khởi động lại trình duyệt để hoàn tất cập nhật.

Duy trì trình duyệt ở phiên bản mới nhất là biện pháp phòng thủ hiệu quả nhất chống lại các mối đe dọa trực tuyến. Người dùng có thể tham khảo thêm thông tin về cách cập nhật trình duyệt Chrome tại đây.

Ngoài ra, người dùng cũng có thể tìm hiểu thêm về các biện pháp bảo mật khác để bảo vệ thông tin cá nhân và tài khoản của mình trên trang web chính thức của Google.

Cẩn Thận Với Tấn Công Mạng: Tập Tin Lạ Và Nâng Cao Ý Thức Bảo Mật

Ngày 12/6 vừa qua, một chủ thương hiệu túi xách nổi tiếng, N.N, đã trải qua một tình huống oan nghiệt khi nhận được một tập tin nén định dạng .RAR từ một người lạ qua ứng dụng Zalo. Người gửi tự nhận là khách hàng có nhu cầu mua sỉ và đề nghị mở tập tin để xem nội dung. Tập tin này có tên là ‘Đề nghị báo giá’. Không may, việc mở tập tin này đã trở thành bước đầu tiên trong chuỗi sự kiện kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh cũng như tinh thần của N.N.

Ban đầu, khi mở tập tin, hệ thống báo lỗi và không hiển thị gì cả. N.N đã tắt đi và dự định để hôm sau kiểm tra lại. Tuy nhiên, hành động này đã vô tình cho phép tin tặc cài đặt mã độc vào máy tính của cô. Kẻ gian đã âm thầm chiếm quyền kiểm soát toàn bộ thiết bị của cô mà không để lại bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Trong suốt 7 ngày tiếp theo, N.N vẫn làm việc bình thường. Tuy nhiên, các thao tác đăng nhập, bao gồm cả cookie, ID và thông tin bảo mật, đều bị theo dõi và ghi lại. Việc để máy tính hoạt động liên tục mà không tắt sau giờ làm việc cũng tạo điều kiện cho tin tặc có thời gian truy cập và thao tác không ngừng.

Đến ngày 19/6, tin tặc bắt đầu hành động. Họ chiếm quyền Facebook cá nhân của N.N và vô hiệu hóa tài khoản, khiến cô mất quyền quản lý Business Manager trên Meta. Điều này dẫn đến việc thất thoát tài sản kinh doanh gồm fanpage chính cùng các tài khoản quảng cáo liên kết và tài khoản Instagram.

Về mặt tài chính, do kết nối thẻ tín dụng với tài khoản quảng cáo, tin tặc đã gắn chiến dịch quảng cáo ảo và trừ tiền trực tiếp từ thẻ. Nền tảng Meta không yêu cầu OTP cho mỗi giao dịch, tạo kẽ hở cho hành vi này.

N.N hoàn toàn không biết mình đã bị tấn công máy tính cho đến khi hàng loạt thiệt hại xảy ra dồn dập vào ngày 19/6. Cảm giác hoang mang bao trùm khi nạn nhân tin rằng bản thân đã thiết lập bảo mật hai lớp đầy đủ và sử dụng mật khẩu phức tạp.

Mãi đến tối ngày 21/6, sau khi nhớ lại tình huống kỳ lạ hôm 12/6 và nhờ một người bạn kiểm tra tập tin ‘báo giá’, sự thật mới được phơi bày: đó chính là một tập tin chứa mã độc, đã giúp tin tặc cài đặt phần mềm điều khiển từ xa và theo dõi mọi hoạt động trong suốt bảy ngày trước khi ra tay.

Theo N.N, điều khiến cô kiệt quệ nhất không chỉ là tài chính mà là tổn thất tinh thần trong suốt hơn một tháng cố gắng vực dậy sau biến cố. Toàn bộ hệ thống kinh doanh, từ fanpage, tài khoản quảng cáo đến kênh Instagram đều bị sập đột ngột, buộc cô phải bắt đầu lại gần như từ con số 0.

Quá trình liên hệ với Meta để khôi phục tài khoản cũng là một hành trình đầy thử thách. N.N chia sẻ hầu hết các biểu mẫu hỗ trợ của Meta đều được xử lý tự động bằng AI, khiến tỷ lệ được con người thật sự phản hồi là rất thấp.

Dưới góc độ kỹ thuật, ông Ngô Tuấn Anh – Tổng giám đốc Công ty An ninh mạng SCS cho biết hình thức lừa gửi các tập tin nén để chiếm đoạt tài khoản khá phổ biến. Kẻ lừa đảo đã lợi dụng lỗ hổng trên phần mềm giải nén WinRAR của nạn nhân, vốn chưa được cập nhật bản vá.

Khi nghi ngờ trở thành nạn nhân của tin tặc, chuyên gia khuyến nghị hành động nhanh chóng để giảm thiểu thiệt hại tối đa. Điều đầu tiên cần làm là ngắt kết nối mạng của máy tính vừa thao tác. Đồng thời, người dùng cần đổi ngay tất cả mật khẩu tài khoản mạng xã hội, email, dịch vụ ngân hàng trực tuyến và thiết lập bảo mật hai yếu tố (2FA).

N.N cũng đưa ra lời khuyên cho mọi người: nên cảnh giác với tập tin lạ, tách bạch tài khoản cá nhân và kinh doanh, không đăng nhập tài khoản quan trọng trên máy tính công cộng, mạng hay thiết bị lạ, sao lưu định kỳ tài liệu và luôn có tài khoản dự phòng để có thể làm quản trị viên thay thế trong trường hợp khẩn cấp.

Bộ Công an đề xuất yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử và lưu trữ dữ liệu phải tích hợp hệ thống lọc phần mềm độc hại trong toàn bộ quá trình gửi, nhận và lưu trữ thông tin.

Đề xuất này được nêu trong dự thảo Luật An ninh mạng sửa đổi, hiện đang được lấy ý kiến từ các bộ, ngành. Dự luật này được xây dựng trên cơ sở hợp nhất hai văn bản pháp luật hiện hành là Luật An toàn thông tin mạng (2015) và Luật An ninh mạng (2018).

Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là quy định cụ thể về việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý phần mềm độc hại. Theo đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử, truyền đưa và lưu trữ thông tin phải triển khai hệ thống giám sát, lọc mã độc trong suốt quá trình vận hành, đồng thời có trách nhiệm báo cáo cho cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Các nhà cung cấp dịch vụ Internet cũng phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn hành vi phát tán phần mềm độc hại. Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm tuân thủ hướng dẫn kỹ thuật của cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo an toàn thông tin.

Dự thảo luật cũng đưa ra định nghĩa phần mềm độc hại là các chương trình có khả năng gây rối loạn hệ thống thông tin hoặc thực hiện các hành vi xâm nhập trái phép như sao chép, chỉnh sửa, xóa dữ liệu trong hệ thống.

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất thế giới và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về số lượng tên miền quốc gia. Cùng với đó, Việt Nam đang tiến tới mô hình chính phủ điện tử toàn diện, với dân số trẻ, trình độ học vấn cao và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội cùng các nền tảng trực tuyến ở mức cao.

Quốc gia này cũng thường xuyên nằm trong top 10 nước có lưu lượng dữ liệu xuyên biên giới lớn nhất toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy an ninh mạng vẫn đang đối mặt nhiều rủi ro nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội và quyền lợi hợp pháp của người dân, tổ chức.

Các cuộc tấn công mạng, hoạt động gián điệp mạng và tình trạng rò rỉ, mất mát thông tin bí mật Nhà nước ngày càng tinh vi và phức tạp. Tin tặc liên tục nâng cấp mã độc, triển khai các chiến dịch tấn công có chủ đích nhằm vào hệ thống mạng của các cơ quan Trung ương, doanh nghiệp lớn và tập đoàn trọng điểm.

Trước tình hình này, Bộ Công an nhấn mạnh sự cần thiết phải khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh mạng và siết chặt công tác phòng, chống tội phạm công nghệ cao, đặc biệt là hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân.

Chính phủ dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo luật này tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào cuối năm nay.