Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh vừa phát đi cảnh báo về một thủ đoạn lừa đảo mới, gọi là “bắt cóc online”, nhắm vào học sinh, sinh viên và những người có trình độ. Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call, giả danh là cán bộ Công an đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân.

Quá trình lừa đảo diễn ra tinh vi khi các đối tượng yêu cầu nạn nhân “hợp tác điều tra” bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ ở yên một chỗ. Sau đó, chúng chiếm đoạt tài khoản Zalo, Facebook và yêu cầu nạn nhân không nghe điện thoại, không liên lạc với bất kỳ ai, kể cả người thân.

Nạn nhân sau khi bị cô lập hoàn toàn sẽ làm theo mọi chỉ dẫn của kẻ lừa đảo. Chúng điều khiển từ xa, yêu cầu nạn nhân thực hiện các hành vi phục vụ cho âm mưu đòi tiền chuộc từ gia đình.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Cần phải hiểu rõ rằng Công an không làm việc qua mạng xã hội, không yêu cầu công dân chuyển tiền để phục vụ điều tra. Nếu ai đó gọi điện mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền, thuê khách sạn… thì chắc chắn là lừa đảo.”

Ông Sâm cũng khuyến cáo học sinh, sinh viên, người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo, cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng.

Trong vài tháng gần đây, cơ quan Công an đã phát hiện và giải cứu nhiều vụ lừa đảo “bắt cóc online”. Điều đáng nói, nạn nhân phần lớn là sinh viên các trường đại học, cao đẳng, những người có trình độ, sử dụng công nghệ thành thạo, nhưng lại thiếu kỹ năng phản ứng trước các hành vi lừa đảo không phải là mới.

Cụ thể, vào ngày 5/7, một sinh viên L.T.K.Y. (SN 2004) nhận được cuộc gọi điện thoại tự xưng nhân viên giao hàng Shopee yêu cầu kết bạn Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an gọi video vào Zalo nói Y. liên quan đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y. cài phần mềm “Zoom Workplace” và đăng nhập theo mã riêng để “làm việc nội bộ”. Quá trình “làm việc”, các đối tượng biết Y. muốn đi du học Mỹ nên yêu cầu em chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng chúng chỉ định để “chứng minh tài chính”.

Trước đó, vào ngày 11/5, Phòng Cảnh sát hình sự đã giải cứu một nam sinh (SN 2007) cũng bị “bắt cóc online” tại một khách sạn, gia đình em đã chuyển khoản 200 triệu đồng cho nhóm lừa đảo để chuộc.

Ngày 26/6, Phòng Cảnh sát hình sự cũng giải cứu một nam sinh (SN 2006), em này đã chuyển khoản 51 triệu đồng đến tài khoản ngân hàng do nhóm lừa đảo chỉ định trước khi được giải cứu.

Chuyên gia cảnh sát hình sự khuyến cáo người dân cần tỉnh táo và cẩn trọng khi nhận được các cuộc gọi lạ, đặc biệt là những yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Người dân cần trực tiếp đến cơ quan Công an để được hỗ trợ và giải quyết khi gặp phải các tình huống tương tự.

Đoàn Thanh niên tỉnh Hưng Yên đã phát động chiến dịch ’30 ngày đêm cao điểm’ nhằm hỗ trợ người dân chuyển đổi số, giúp họ nắm bắt kiến thức và kỹ năng công nghệ trong thời đại số. Chiến dịch này bao gồm mở các lớp ‘Bình dân học vụ số’ trên toàn tỉnh, nơi các đoàn viên thanh niên sẽ hướng dẫn người dân, bao gồm cả nông dân, người cao tuổi và những người chưa từng sử dụng công nghệ.

Tại xã Vũ Tiên, một lớp học đặc biệt đã được tổ chức với những ‘giảng viên’ là các đoàn viên thanh niên. Ông Trần Xuân Nghiêm, 67 tuổi, một học viên của lớp học này, chia sẻ: ‘Trước đây, tôi không biết đến những công nghệ này, tưởng nó khó lắm. Nhưng giờ được hướng dẫn tận tay, mới thấy mình cũng làm được.’ Lớp học ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ giúp người dân nắm bắt kiến thức công nghệ mà còn giúp họ cảnh giác với các hình thức lừa đảo trên mạng.

Em Trần Minh Thư, một đoàn viên thanh niên, cho biết: ‘Tham gia lớp học này, em cùng các anh, chị đoàn viên đến từng nhà, từng xóm để hướng dẫn người dân cách sử dụng điện thoại thông minh, cài đặt ứng dụng VNeID, tra cứu thông tin dịch vụ công và cảnh giác với các hình thức lừa đảo trên mạng.’ Anh Trần Quốc Vấn, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vũ Tiên, cho biết: ‘Đoàn Thanh niên xã đã lựa chọn những hạt nhân tiêu biểu tham gia các đội hình ‘Bình dân học vụ số’ để hỗ trợ chuyển đổi số cho các bác lớn tuổi, những người còn hạn chế về công nghệ.’

Chiến dịch ’30 ngày đêm cao điểm’ mở lớp ‘Bình dân học vụ số’ đang được triển khai đồng loạt trên toàn tỉnh Hưng Yên. Tại xã Quỳnh Phụ, ngày 12/7 vừa qua, lớp học đầu tiên đã thu hút 200 người dân lớn tuổi tham gia. Anh Nguyễn Phú Tuấn Anh, Bí thư Đoàn thanh niên xã Quỳnh Phụ, cho biết: ‘Đoàn thanh niên xã đã thành lập 4 tổ với 200 đoàn viên, thanh niên trực tiếp hướng dẫn người dân tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã và đến từng hộ dân.’

Tỉnh đoàn Hưng Yên đã thành lập hơn 1 nghìn đội thanh niên xung kích, huy động hơn 20 nghìn lượt đoàn viên tham gia hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Anh Thiệu Minh Quỳnh, Bí thư Tỉnh đoàn, cho biết: ‘Với tinh thần ‘Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên’, từ ngày 7/7 đến nay, đã có hơn 180 nghìn người dân tỉnh Hưng Yên được tuyên truyền, hướng dẫn dịch vụ công trực tuyến và tiếp cận với các lớp học ‘Bình dân học vụ số’. Chúng tôi hy vọng rằng, qua chiến dịch này, sẽ giúp người dân Hưng Yên nắm bắt được kiến thức và kỹ năng công nghệ cần thiết để tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi số.’