Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu hàng đầu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức này.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng. Theo ông, có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn. Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu. Bằng cách tạo ra một môi trường cởi mở và tin tưởng, phụ huynh có thể giúp trẻ cảm thấy thoải mái khi chia sẻ những vấn đề của mình.

Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ. Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở. Điều này sẽ giúp trẻ phát triển những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những thách thức trong thời đại số hóa.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình. Bằng cách kết nối với con cái và trang bị cho chúng những kỹ năng cần thiết, phụ huynh có thể giúp bảo vệ trẻ em khỏi những kẻ lừa đảo tinh vi trong thời đại số hóa.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt khi các đối tượng lừa đảo lợi dụng tâm lý nóng vội “săn” giá rẻ phút chót của người tiêu dùng. Một trong những thủ đoạn phổ biến hiện nay là tạo ra các fanpage giả mạo trên Facebook, thậm chí có tích xanh để tạo lòng tin, nhằm giả mạo các cơ sở du lịch chính thống.

Các fanpage lừa đảo này thường đăng tải chương trình du lịch gần giống với những gì cơ sở chính thống cung cấp, nhưng với giá cả hấp dẫn hơn. Để tạo ấn tượng và thuyết phục người tiêu dùng, chúng yêu cầu chuyển cọc trước 50%. Sau đó, họ gửi mã đặt phòng giả và cắt đứt liên lạc, khiến nạn nhân không thể liên hệ lại.

Một trong những cách mà các đối tượng lừa đảo thực hiện là sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Sau đó, họ chạy quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn và đánh vào tâm lý ham rẻ của người dùng. Quảng cáo này thường nhắm đến những người đang tìm kiếm các deal giá rẻ vào phút chót.

Khi giao dịch xong, các đối tượng thường thông báo rằng phòng đã hết và hướng dẫn nạn nhân liên hệ với ‘kế toán’ để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách gọi, chúng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ. Nhiều người đã bị lừa mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng.

Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với ‘bên đặt phòng’, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn. Vì vậy, việc nhận biết các fanpage lừa đảo trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Để nhận biết fanpage lừa đảo, người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin ‘Giới thiệu’ không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức. Người dùng nên kiểm tra mục ‘Tính minh bạch của Trang’ để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage. Bằng cách tăng cường cảnh giác và có kiến thức về các thủ đoạn lừa đảo, người tiêu dùng có thể bảo vệ mình trước những kẻ lừa đảo trên mạng xã hội.

Khi gặp phải tình huống nghi ngờ, người dùng không nên ngần ngại liên hệ với các cơ quan chức năng hoặc hotline chính thức của các cơ sở dịch vụ để được hỗ trợ và tư vấn. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức và chia sẻ thông tin về các thủ đoạn lừa đảo cũng giúp cộng đồng trở nên cảnh giác và an toàn hơn trong môi trường trực tuyến.

Sở Y tế TP Hồ Chí Minh vừa lên tiếng cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới đang nhắm vào cộng đồng người hiến máu tình nguyện trên địa bàn thành phố. Theo đó, hàng trăm người hiến máu đã nhận được các cuộc gọi lạ từ những người tự xưng là nhân viên của Sở Y tế, Bệnh viện Truyền máu Huyết học, Trung tâm Hiến máu nhân đạo thành phố và các đơn vị tổ chức hiến máu.

Những đối tượng lừa đảo này thông báo rằng kết quả hiến máu của người dân có ‘bất thường’ và yêu cầu cung cấp hình ảnh căn cước công dân, tài khoản VNeID, kết bạn Zalo để ‘hướng dẫn đăng ký khám, làm xét nghiệm hoặc xác minh danh tính’. Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định đây là một hình thức lừa đảo mới, gây hoang mang trong cộng đồng người hiến máu tình nguyện và đe dọa nghiêm trọng đến quyền lợi của người dân.

Hành vi này cũng gây mất an ninh trật tự xã hội và ảnh hưởng đến uy tín của ngành Y tế cũng như phong trào hiến máu nhân đạo trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Trước tình hình này, ngành Y tế TP Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều hoạt động truyền thông nhằm cảnh báo người dân thông qua ứng dụng ‘Giọt máu vàng’, website, fanpage chính thức và gửi tin nhắn SMS đến cộng đồng người hiến máu để cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng lạ.

Đồng thời, Sở Y tế cũng đã phối hợp với các cơ quan báo đài để truyền thông về quy trình hiến máu, giúp người dân hiểu biết và phòng tránh lừa đảo, đồng thời khuyến khích tham gia hiến máu tình nguyện. Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ.

Khi phát hiện các dấu hiệu nghi vấn, người dân không nên làm theo hướng dẫn của các đối tượng lạ mà cần chủ động báo cáo cho cơ quan Công an hoặc thông báo về các cơ sở y tế để được hỗ trợ và xử lý kịp thời. Ngành Y tế TP Hồ Chí Minh khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để theo dõi tình hình và phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm bảo vệ quyền lợi và bảo mật thông tin của người hiến máu.

Cũng theo Sở Y tế, các cơ sở y tế và đơn vị tiếp nhận hiến máu chỉ liên hệ với người dân qua các phương thức chính thống. Các tin nhắn gửi đến người hiến máu sẽ hiển thị tên thương hiệu ‘BVTMHH’ hoặc ‘TTHIENMAUTP’. Bệnh viện không yêu cầu người dân cung cấp thông tin cá nhân qua ứng dụng, Zalo hoặc bất kỳ đường link nào. Nếu có nghi ngờ, người dân có thể gọi ngay đến tổng đài của Bệnh viện Truyền máu Huyết học theo số 028.39557858 để xác minh.

Một trường hợp lừa đảo tình cảm sốc đã được một cặp đôi người Pháp tiết lộ trên mạng xã hội, làm dấy lên cảnh báo về những trò lừa đảo kiểu này. Theo đó, một người đàn ông Bỉ 76 tuổi, tên Michel, đã xuất hiện tại nhà của hoa hậu Sophie Vouzeland, người từng là á hậu 1 trong cuộc thi Hoa hậu Pháp 2007.

Michel tuyên bố rằng anh ta là chồng tương lai của Sophie, nhưng đã bị Fabien, chồng hiện tại của Sophie, chào đón và tiết lộ một sự thật sốc. Hóa ra, Michel đã bị lừa đảo bởi một kẻ mạo danh Sophie qua ứng dụng WhatsApp. Trong thời gian qua, anh ta đã gửi khoảng 25.000 bảng Anh cho người mà anh ta nghĩ là Sophie.

Khi Michel xuất hiện tại nhà của Sophie, anh ta đã bị sốc và nhận ra rằng mình đã bị lừa đảo. Cặp đôi đã đăng tải một video về khoảnh khắc này trên mạng xã hội, chia sẻ cuộc trò chuyện của họ với nạn nhân để cảnh báo mọi người về những trò lừa đảo tình cảm.

Hoa hậu Sophie, người đang mang thai, đã bày tỏ sự cảm thương với nạn nhân và cảnh báo mọi người cần cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội. “Chúng tôi rất sốc khi thấy có người đã bị lừa đảo như vậy. Chúng tôi muốn cảnh báo mọi người cần cẩn thận khi sử dụng mạng xã hội và không nên gửi tiền cho những người mà mình không biết rõ”, Sophie nói.

Trường hợp này là một lời cảnh báo về những trò lừa đảo tình cảm đang ngày càng phổ biến trên mạng xã hội. Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng cần cẩn thận khi sử dụng các ứng dụng như WhatsApp và không nên gửi tiền cho những người mà mình không biết rõ.

Hiện tại, Michel đã báo cáo vụ việc với cảnh sát và đang chờ đợi sự điều tra. Cặp đôi Sophie và Fabien hy vọng rằng trường hợp này sẽ giúp nâng cao cảnh giác của mọi người về những trò lừa đảo tình cảm.