Đẩy mạnh đầu tư công đang được Chính phủ và các địa phương nỗ lực thực hiện để đạt các mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Với kế hoạch giải ngân lên tới cả triệu tỷ đồng, đầu tư công dự kiến trở thành lực đẩy quan trọng cho nền kinh tế trong thời gian tới. Tuy nhiên, tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công tại nhiều dự án trọng điểm đã khiến các địa phương phải áp dụng các biện pháp mạnh mẽ để đẩy nhanh tiến độ.

Nhiều địa phương đã đặt ra mục tiêu cụ thể cho việc giải ngân vốn đầu tư công. Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau yêu cầu các chủ đầu tư phải giải ngân đạt 80% kế hoạch vốn trước cuối năm 2025, nếu không sẽ bị xem xét kỷ luật. Tương tự, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP.HCM cũng giao chỉ tiêu đảm bảo giải ngân 30% vốn đầu tư công trở lên vào cuối quý II. Những nỗ lực này đã góp phần giúp giải ngân đầu tư công tăng ấn tượng 40% trong nửa đầu năm nay.

Sự cải thiện trong thủ tục hành chính là một trong những nguyên nhân quan trọng giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án. Không chỉ các dự án cấp tỉnh, các dự án quy mô quốc gia như sân bay Long Thành, đường vành đai Hà Nội và TP.HCM, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng cũng được đẩy nhanh tiến độ, với thời gian khởi công và hoàn thành được rút ngắn tới 3 năm. Quốc hội đã thông qua các biện pháp cho phép chính quyền địa phương phê duyệt các dự án quy mô lớn, giúp bộ máy hành chính cả ở trung ương lẫn địa phương đẩy nhanh tiến độ phê duyệt.

Đồng thời, quy trình phê duyệt cho các dự án công đang được tinh giản và Chính phủ đang tích cực thúc đẩy mô hình đối tác công – tư. Việc sáp nhập 63 Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh thành 20 Kho bạc Nhà nước cấp khu vực cũng giúp giảm đầu mối của hệ thống Kho bạc với doanh nghiệp, rút ngắn thời gian giải ngân xuống còn 1-3 ngày.

Kế hoạch đầu tư công năm 2025 dự kiến ở mức hơn 790.000 tỷ đồng, với mục tiêu giải ngân lên tới 825.900 tỷ đồng, tăng 21% so với kế hoạch năm 2024. Để đạt mức tăng trưởng 8% trở lên, 6 tháng cuối năm, cần tăng trưởng 8,4-8,5%, một mức tăng trưởng cao trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều thách thức.

Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi để duy trì đà giải ngân mạnh mẽ cho đầu tư hạ tầng. Tuy nhiên, để có nguồn lực cho đầu tư công, Chính phủ có thể phải tăng cường vay nợ, và việc vay nợ có thể làm tăng lãi suất thị trường, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận vốn hơn. Do đó, việc quản lý vốn vay hiệu quả để tránh tạo gánh nặng lên ngân sách nhà nước là rất quan trọng.

Việc đẩy mạnh đầu tư công của Chính phủ tạo ra cơ hội vàng cho khối tư nhân, không chỉ thông qua việc trực tiếp tham gia dự án mà còn gián tiếp hưởng lợi từ sự phát triển chung của nền kinh tế. Tuy nhiên, cơ hội đầu tư vào các cổ phiếu niêm yết liên quan đến đầu tư công vẫn còn hạn chế, và các doanh nghiệp hạ tầng niêm yết thường gặp hạn chế về quản trị doanh nghiệp và năng lực tài chính.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, để đầu tư công thực sự trở thành động lực phát triển, cần có một hệ thống toàn diện bao gồm pháp luật, thể chế, quy trình, công cụ quản lý và năng lực thực thi. Các nước phát triển thường có hệ thống trách nhiệm cá nhân rất cao, gắn liền với hiệu quả công việc và kết quả dự án.

6 tháng cuối năm 2025, kỳ vọng giải ngân vốn đầu tư công sẽ được đẩy mạnh, góp phần tăng trưởng kinh tế nhờ vào việc phân cấp, phân quyền gắn với yêu cầu rõ ràng về trách nhiệm và kết quả. Theo báo cáo, trong 6 tháng đầu năm, giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 268.100 tỷ đồng, đạt 32,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2024.

Với vai trò là đòn bẩy kích thích tăng trưởng kinh tế, vốn đầu tư công đã được tập trung vào những dự án trọng điểm quốc gia, nhất là các tuyến cao tốc và hệ thống giao thông liên vùng. Chính phủ đã ban hành nhiều chỉ thị, công điện và trực tiếp kiểm tra hiện trường để tháo gỡ điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công. Việc phân cấp, phân quyền đã tạo điều kiện thuận lợi để các bộ, ngành, địa phương chủ động hơn trong công tác quản lý, trong đó có công tác giải ngân vốn đầu tư công.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc, khó khăn cần được tháo gỡ để đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025. Việc đẩy mạnh phân cấp cho chính quyền cấp tỉnh và cấp xã theo nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm đã phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền địa phương các cấp. Giải ngân vốn đầu tư công đã trở thành thước đo quan trọng nhất phản ánh năng lực thực thi chính sách của các bộ ngành, địa phương.

Trong bối cảnh phân cấp, phân quyền, đòi hỏi các cấp chính quyền tỉnh, xã phải thực sự nhập cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn. Năm 2025 là năm bản lề của kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021-2025. Vì thế, giải ngân vốn đầu tư công nhanh, hiệu quả, thúc đẩy tăng trưởng đạt mục tiêu 8% không chỉ là nhiệm vụ trước mắt, mà còn là yếu tố then chốt để tạo bứt phá trong năm cuối của kế hoạch, góp phần hoàn thành các mục tiêu đã đặt ra.

Để đạt được mục tiêu đề ra, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền trong việc giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời, cần có các giải pháp cụ thể để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn và tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát việc giải ngân vốn đầu tư công.

Một số giải pháp cụ thể có thể được xem xét, như: tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giải ngân vốn đầu tư công; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công; và có các chế tài cụ thể để xử lý các trường hợp không thực hiện đúng quy định về giải ngân vốn đầu tư công.

Nhìn chung, giải ngân vốn đầu tư công là một nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Với sự quyết tâm và nỗ lực của các cấp chính quyền, các bộ, ngành và địa phương, chúng ta có thể đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025 và góp phần hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội đã đặt ra.

Tình hình giải ngân vốn đầu tư công tại TP Hồ Chí Minh đang gặp phải những thách thức đáng kể. Các dự án trọng điểm liên quan đến cải tạo môi trường và hạ tầng đô thị vẫn đang chậm tiến độ giải ngân. Ông Đậu An Phúc, Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP Hồ Chí Minh (Ban Hạ tầng), đã cung cấp thông tin về tình hình giải ngân vốn đầu tư công trong năm nay.

Ban Hạ tầng được giao nhiệm vụ giải ngân 12.029 tỷ đồng vốn đầu tư công trong năm nay. Tuy nhiên, tính đến tháng 6 vừa qua, mới chỉ có hơn 912 tỷ đồng được giải ngân. Điều này cho thấy còn một khoảng cách lớn để đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm.

Đặc biệt, bốn dự án trọng điểm về cải tạo ô nhiễm môi trường các tuyến kênh, rạch được giao giải ngân số vốn lên đến 8.400 tỷ đồng trong năm nay. Các dự án này bao gồm: Dự án xây dựng môi trường và cải tạo kênh Tham Lương với 3.567 tỷ đồng; Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi với 400 tỷ đồng; Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm với 3.206 tỷ đồng; và Dự án vệ sinh môi trường lưu vực Nhiêu Lộc – Thị Nghè với 1.227 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến tháng 6 vừa qua, bốn dự án này mới chỉ giải ngân được hơn 577 tỷ đồng, đạt tỷ lệ gần 6,9%.

Ban Hạ tầng đã đặt mục tiêu từ nay đến tháng 1/2026, tổng số tiền giải ngân hàng tháng sẽ tăng đều từ mức hơn 1 nghìn tỷ đồng/tháng lên mức 4 nghìn tỷ đồng/tháng vào cuối năm. Tuy nhiên, kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công từng tháng có đạt được hay không phụ thuộc vào khối lượng thi công của các nhà thầu tại dự án.

Thực trạng trên cho thấy năm nay các dự án trọng điểm vẫn tiếp tục phải chạy nước rút để giải ngân vốn đầu tư công của cả năm trong 6 tháng cuối năm. Vì vậy, TP Hồ Chí Minh cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do chậm được rót vốn hay do nhà thầu không đảm bảo khối lượng thi công trong những tháng đầu năm.

Thành phố Hải Phòng đang tích cực đẩy mạnh việc giải ngân vốn đầu tư công để đạt được mục tiêu đã đề ra cho năm 2025. Theo báo cáo, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước của thành phố trong năm nay là hơn 75.000 tỷ đồng. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao 35.893 tỷ đồng và vốn do thành phố giao là 39.298 tỷ đồng.

Tính đến ngày 30/6/2025, thành phố đang triển khai hơn 3.000 dự án đầu tư trên địa bàn. Kết quả giải ngân vốn đầu tư công đạt 15.384 tỷ đồng, tương đương 42,9% tổng kế hoạch vốn do Thủ tướng Chính phủ giao và đạt 39,2% kế hoạch vốn do UBND thành phố giao. Tuy nhiên, vẫn còn một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân thấp so với mức trung bình của cả nước.

Để hoàn thành mục tiêu đề ra, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Lê Ngọc Châu đã yêu cầu Sở Tài chính nhanh chóng hoàn thiện Kịch bản giải ngân 6 tháng cuối năm 2025. Ông cũng nhấn mạnh việc khẩn trương thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư theo quy định pháp luật, đẩy mạnh giải phóng mặt bằng, rà soát và rút ngắn thời gian thi công nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật, chất lượng và an toàn công trình.

Hướng tới chào mừng Kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh 2/9, Chủ tịch UBND thành phố Lê Ngọc Châu giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư xây dựng kế hoạch tổ chức khởi công, khánh thành các công trình, dự án trọng điểm đã đăng ký với Bộ Xây dựng. Các dự án dự kiến khởi công gồm: Nhà ga T2 – Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, Trung tâm thương mại Mega Mall, cầu vượt sông Thái Bình, Đền thờ liệt sĩ và công viên phía Nam, phía Tây thành phố, đường tránh QL37 qua thị trấn Gia Lộc, đường kết nối QL17B với Cầu Dinh.

Các công trình dự kiến khánh thành gồm: cầu Máy Chai, Bệnh viện Phụ sản (giai đoạn 2), đường dẫn cầu Đồng Việt – phấn đấu hoàn thành trước ngày 25/7/2025.

Thành phố Hải Phòng đặt mục tiêu đến ngày 31/1/2026 sẽ giải ngân vượt mức 100% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao và ít nhất đạt 97,6% kế hoạch vốn do thành phố phân bổ.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719) đã được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa vùng đồng bào DTTS&MN và cả nước.

Sau hơn hai năm triển khai, Chương trình 1719 đã đạt được những kết quả tích cực. Theo Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng và Ban chỉ đạo đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Nhờ đó, kết quả giải ngân đã có sự cải thiện rõ rệt. Năm ngoái, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương đạt 83% kế hoạch, cao hơn nhiều so với năm 2022 chỉ đạt 25,6%.

Trong giai đoạn 2022-2025, tổng vốn ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình 1719 là khoảng 89,7 nghìn tỷ đồng, bao gồm 49,1 nghìn tỷ vốn đầu tư phát triển và gần 40,6 nghìn tỷ vốn sự nghiệp. Tính đến nay, kết quả giải ngân vốn ngân sách Trung ương đã phân bổ thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2024 đạt xấp xỉ 48 nghìn tỷ, tương đương 72,6% kế hoạch.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số vướng mắc và khó khăn trong triển khai chương trình. Cụ thể, đối tượng thụ hưởng một số chính sách hỗ trợ đầu tư từ Chương trình 1719 có xu hướng thu hẹp so với nhu cầu vốn của giai đoạn 2021-2025. Quy định áp dụng các tiêu chí số hộ nghèo, hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ nghèo, xã đặc biệt khó khăn… được xác định từ năm 2020, 2021 để áp dụng phân bổ vốn cho cả giai đoạn 2022-2025 đã không còn phù hợp với nhu cầu vốn thực tế.

Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc liên quan tới quy định đối tượng thuộc các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới không tiếp tục được hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung còn thấp, chưa thu hút, khuyến khích các đối tượng tham gia. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số địa phương còn bất cập, chưa sát thực tế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Để khắc phục những vướng mắc này, cần có sự điều chỉnh và cải thiện trong quá trình triển khai chương trình. Việc rà soát và cập nhật các tiêu chí, quy định để phù hợp với nhu cầu vốn thực tế là cần thiết. Đồng thời, cần tăng cường hỗ trợ và hướng dẫn các địa phương trong công tác chuẩn bị đầu tư, đảm bảo tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Nhìn chung, Chương trình 1719 đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo mục tiêu của chương trình. Với sự nỗ lực và phối hợp của các bộ, ngành và địa phương, chương trình sẽ tiếp tục được triển khai hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS&MN.

Thông tin thêm về chương trình mục tiêu quốc gia có thể được tìm thấy trên trang web của Chính phủ.