Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định số 1569 ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã năm 2025.

Kế hoạch này nhằm xác định cụ thể các nội dung công việc, thời hạn, tiến độ hoàn thành và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc triển khai thực hiện các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025. Theo đó, UBND cấp tỉnh cần rà soát, xác định chính xác diện tích tự nhiên của các đơn vị hành chính cấp xã mới hình thành sau sắp xếp và công bố công khai trước ngày 30/9.

Các bộ, ngành được yêu cầu thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kịp thời hướng dẫn theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính. UBND 23 tỉnh, thành phố mới hình thành sau sắp xếp được giao ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã năm 2025.

11 tỉnh, thành phố còn lại không thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng cần ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025. Cụ thể, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu cấp tỉnh căn cứ Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 của địa phương mình, chịu trách nhiệm rà soát, khẳng định chính xác số liệu về diện tích tự nhiên của các đơn vị hành cấp xã.

Số liệu này phải được tổng hợp và gửi báo cáo về Bộ Nội vụ trước ngày 30/8. Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng xem xét, thông qua và công bố số liệu về diện tích tự nhiên của các đơn vị hành chính cấp xã của các địa phương trước ngày 30/9.

UBND cấp tỉnh cũng được giao tổ chức triển khai công tác đo đạc, xác định phạm vi ranh giới của đơn vị hành chính các cấp trên thực địa của địa phương mình để lập hồ sơ, bản đồ địa giới đơn vị hành chính các cấp, gửi về Bộ Nội vụ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường trước ngày 30/9.

Bộ Nội vụ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổ chức thẩm định và nghiệm thu Hồ sơ địa giới đơn vị hành chính các cấp của địa phương trước ngày 31/12/2026. Trường hợp số liệu về diện tích tự nhiên của đơn vị hành chính cấp tỉnh khác với số liệu ghi trong Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ giao Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND của đơn vị hành chính cấp tỉnh đó báo cáo Chính phủ xem xét, ban hành nghị quyết cập nhật điều chỉnh số liệu diện tích tự nhiên và công bố công số liệu này.

Sau hai tuần vận hành bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều cán bộ, công chức đã bày tỏ sự quan tâm đến các chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Một trong những vấn đề được chú ý là việc cán bộ công chức cấp xã nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67 sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thì có phải trả lại tiền hay không?

Bộ Nội vụ đã có lời giải đáp cho vấn đề này. Cụ thể, căn cứ quy định tại Nghị định 178 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67), cán bộ, công chức cấp xã đã nghỉ hưu trước tuổi và sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố thì không phải hoàn trả lại tiền trợ cấp đã nhận. Quy định này mang lại sự yên tâm cho những người đã nhận trợ cấp và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ mới mà không phải lo lắng về việc hoàn trả chế độ đã được giải quyết.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng trả lời một số câu hỏi khác liên quan đến việc thực hiện Nghị định 178. Về vấn đề tính lương hiện hưởng để làm chế độ theo Nghị định 178 cho cán bộ, công chức làm công tác cơ yếu tại huyện ủy, Bộ Nội vụ cho biết rằng, tại khoản 6 Điều 5 Nghị định số 178 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 67) đã quy định tiền lương tháng hiện hưởng để tính hưởng chính sách, chế độ bao gồm các khoản phụ cấp. Các loại phụ cấp gồm: Phụ cấp chức vụ lãnh đạo; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp thâm niên nghề; phụ cấp công vụ; phụ cấp ưu đãi theo nghề; phụ cấp trách nhiệm theo nghề; phụ cấp đảng đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang.

Về vấn đề công chức điều động về xã đặc biệt khó khăn sau sáp nhập có được hưởng phụ cấp mới hay không, Bộ Nội vụ cho hay, tại Điều 13 Nghị quyết số 76 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 đã quy định: Người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang trên địa bàn đơn vị hành chính sau sắp xếp tiếp tục hưởng chế độ, chính sách đặc thù áp dụng theo vùng, theo khu vực hoặc theo đơn vị hành chính như trước khi thực hiện sắp xếp cho đến khi có quyết định khác của cấp có thẩm quyền.

Như vậy, những cán bộ, công chức và người lao động này sẽ tiếp tục được hưởng các chế độ, chính sách đặc thù như trước đây mà không bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp đơn vị hành chính. Điều này thể hiện sự quan tâm của nhà nước đối với những người đang công tác và sinh sống tại các khu vực sắp xếp.

Lai Châu đã tìm ra giải pháp linh hoạt để duy trì hoạt động giao dịch tín dụng chính sách sau khi sắp xếp đơn vị hành chính. Thay vì cắt giảm 106 xã, phường, thị trấn xuống 38 xã, phường như kế hoạch ban đầu, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) tỉnh đã tham mưu với tỉnh thống nhất giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã. Đây là quyết định sáng tạo, vừa đảm bảo tính ổn định trong cung ứng dịch vụ tài chính, vừa giúp người dân không bị gián đoạn tiếp cận vốn vay chính sách.

Ông Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Ngân hàng CSXH Chi nhánh tỉnh, cho biết rằng tín dụng chính sách không chỉ cung ứng vốn mà còn là công cụ hỗ trợ sinh kế, giúp hộ nghèo và các đối tượng yếu thế tiếp cận nguồn lực để vươn lên. Việc giữ nguyên các điểm giao dịch xã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và đảm bảo sự ổn định về mặt tâm lý và tổ chức trong quá trình giao dịch.

Tính đến ngày 13/7/2025, tổng dư nợ tín dụng chính sách toàn tỉnh đạt hơn 4.172 tỷ đồng, với 53.233 khách hàng đang còn dư nợ. Hoạt động giao dịch tại các điểm xã tiếp tục được tổ chức định kỳ hằng tháng, bảo đảm đủ điều kiện kỹ thuật, an toàn vốn và đúng quy trình nghiệp vụ.

Mô hình của Lai Châu được xem là giải pháp phù hợp, vừa đảm bảo hiệu quả vận hành, vừa không ‘bỏ rơi’ người dân vùng sâu, vùng xa. Các điểm giao dịch xã không chỉ là nơi ‘thu – phát vốn’ còn thể hiện tính nhân văn trong hành trình bảo đảm tài chính toàn diện và không để ai bị bỏ lại phía sau.

Việc giữ nguyên 106 điểm giao dịch tại xã của Lai Châu không chỉ mang lại lợi ích cho người dân mà còn thể hiện sự quan tâm của chính quyền địa phương trong việc đảm bảo quyền tiếp cận dịch vụ tài chính của người dân, đặc biệt là những người yếu thế. Đây là một điển hình về sự sáng tạo và linh hoạt trong việc triển khai chính sách tín dụng xã hội, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương.

Nhìn chung, giải pháp của Lai Châu đã cho thấy sự hiểu biết sâu sắc về nhu cầu và khó khăn của người dân, đặc biệt là trong việc tiếp cận vốn vay chính sách. Qua đó, địa phương đã và đang tiếp tục phát huy hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách, giúp người dân cải thiện đời sống và vươn lên thoát nghèo.