Ngày 21-7, tại Ủy ban nhân dân phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp, Đại tá Nguyễn Việt Thắng, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp đã tham dự và trao tặng Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Văn Lập.

Liệt sĩ Nguyễn Văn Lập sinh năm 1955, tại xã Mỹ Trà, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp (nay là phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp). Ông nhập ngũ vào tháng 3-1973, công tác tại Tỉnh đội Kiến Phong – Quân khu 8 (nay là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp – Quân khu 9) và hy sinh vào ngày 6-6-1974 tại ấp Bình Dân, xã Nhị Mỹ, huyện Cao Lãnh (nay là phường Mỹ Trà, tỉnh Đồng Tháp). Hiện nay, hài cốt của liệt sĩ Nguyễn Văn Lập được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Tháp (phường Mỹ Trà).

Trước đó, tại Ủy ban nhân dân xã Bình Ninh, Đại tá Nguyễn Việt Thắng cũng đã trao Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho gia đình liệt sĩ Phạm Văn Lập. Liệt sĩ Phạm Văn Lập sinh năm 1935 tại xã Bình Ninh, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang (nay là xã Bình Ninh, tỉnh Đồng Tháp). Ông nhập ngũ vào năm 1952, chức vụ Đại đội phó, Cục Chính trị Quân khu 7. Ngày 18-5-1972, trong quá trình chiến đấu, đồng chí đã anh dũng hy sinh tại đầm Rây Phong, Karachê, Côngpôngchàm, Campuchia. Hiện nay, hài cốt của liệt sĩ được an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ xã Bình Ninh, tỉnh Đồng Tháp.

Quyết định công nhận liệt sĩ cho 2 liệt sĩ Nguyễn Văn Lập và Phạm Văn Lập đã được Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký vào ngày 27-6-2025.

Trao Bằng ‘Tổ quốc ghi công’ cho các liệt sĩ là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những cống hiến, hy sinh vô giá của các liệt sĩ đối với sự nghiệp đấu tranh, giành độc lập dân tộc. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Bình Ninh và phường Cao Lãnh đời đời ghi nhớ công ơn của các Anh hùng liệt sĩ và nguyện tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Đại diện thân nhân các gia đình liệt sĩ đã bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Quân đội. Đồng thời, khẳng định sẽ tiếp tục giáo dục con cháu phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình và quê hương.

Trong hơn một năm qua, hàng nghìn cán bộ công an đã không quản nắng mưa, ngày đêm rong ruổi khắp các làng quê Việt Nam để thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ. Nhờ vậy, hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” đã chuyển mình với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến, mở ra những bước đột phá đầy ý nghĩa.

Ngày 23/7/2024, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen. Tròn một năm sau, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng.

Đã có 16 gia đình tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa. Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.