Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) là một điển hình về xây dựng Đảng vững mạnh và hoạt động hiệu quả trong khối doanh nghiệp nhà nước hiện nay. Với việc triển khai Quy định số 60-QĐ/TW của Ban Bí thư về tổ chức Đảng trong doanh nghiệp nhà nước, Petrovietnam đã xây dựng hệ thống chính trị đồng bộ, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, thống nhất. Từ đó, tập đoàn đã nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Ngay sau khi Quy định số 60-QĐ/TW được ban hành, Đảng ủy Petrovietnam đã chủ động triển khai nghiêm túc, đồng bộ trong toàn hệ thống. Đảng bộ Petrovietnam được tổ chức theo mô hình 4 cấp, với Đảng bộ toàn Tập đoàn là tổ chức cấp trên cơ sở, định hướng và bao quát hoạt động của hơn 940 tổ chức đảng cơ sở, với hơn 13.800 đảng viên đang sinh hoạt tại các đơn vị thành viên.

Mô hình tổ chức đảng phù hợp với cơ cấu quản trị ‘Tập đoàn – công ty con – liên doanh/liên kết’, đảm bảo sự lãnh đạo xuyên suốt từ trên xuống dưới, thuận lợi cho việc quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và phát triển doanh nghiệp. Đặc biệt, Petrovietnam đang định hướng phát triển trên ba trụ cột chiến lược: năng lượng, công nghiệp và dịch vụ – trong đó, năng lượng giữ vai trò nòng cốt, đảm bảo sự tương hỗ toàn diện.

Một trong những điểm nổi bật của mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn là việc Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch hoặc Tổng Giám đốc, giúp nâng cao vai trò lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm và đảm bảo sự đồng bộ giữa lãnh đạo chính trị và điều hành doanh nghiệp.

Đảng ủy Petrovietnam chú trọng công tác cán bộ, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo nhân sự gắn liền với chiến lược phát triển ngành. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ các cấp được lựa chọn kỹ lưỡng, bảo đảm đủ phẩm chất, năng lực, tinh thần đổi mới sáng tạo. Công tác phát triển cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số cũng được triển khai có hiệu quả, góp phần làm phong phú và bền vững nguồn lực lãnh đạo trong dài hạn.

Từ năm 2010 đến nay, Petrovietnam đã thành lập mới 25 tổ chức cơ sở đảng, chuyển đổi 57 mô hình chi/đảng bộ, và tiếp nhận hơn 30 tổ chức từ các đơn vị có vốn góp. Tỷ lệ tổ chức đảng đạt danh hiệu ‘trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ’ luôn duy trì ở mức 36–45% trong ba nhiệm kỳ gần đây.

Bên cạnh đó, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng, chất lượng sinh hoạt chi bộ không ngừng được nâng cao. Cấp ủy các cấp bám sát diễn biến tư tưởng đảng viên, qua đó kịp thời định hướng dư luận, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của từng cán bộ, đảng viên.

Petrovietnam còn đẩy mạnh phối hợp với các địa phương có đơn vị trực thuộc, ký kết quy chế hợp tác với 7 tỉnh, thành ủy, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh trên địa bàn.

Thực tiễn gần 17 năm hoạt động cho thấy, mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn theo Quy định 60-QĐ/TW đã giúp nâng cao rõ rệt năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trong doanh nghiệp. Không chỉ bảo đảm tính thống nhất trong định hướng phát triển, Tổ chức Đảng còn trở thành trung tâm đoàn kết, sáng tạo, hỗ trợ các đơn vị thành viên phối hợp chặt chẽ, tận dụng hiệu quả nguồn lực trong tái cấu trúc, xử lý khủng hoảng, đầu tư chiến lược, chuyển dịch năng lượng và xây dựng văn hóa doanh nghiệp.

Petrovietnam không chỉ là đơn vị chủ lực trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, mà còn góp phần quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững chủ quyền biển đảo, đảm bảo an sinh xã hội. Thành công của Petrovietnam trong việc xây dựng tổ chức đảng đồng bộ, nhất quán từ trung ương đến cơ sở là một minh chứng sinh động cho hiệu quả lãnh đạo của Đảng trong các doanh nghiệp nhà nước.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch năng lượng ngày càng mạnh mẽ, việc duy trì tổ chức Đảng bộ toàn Tập đoàn với vai trò lãnh đạo toàn diện càng trở nên quan trọng, giúp Petrovietnam tiếp tục vững bước là lực lượng tiên phong trong ngành công nghiệp năng lượng; đồng thời là hình mẫu về tổ chức đảng trong các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam hiện nay.

Nguồn: Express

Nhiều doanh nghiệp do Bộ Tài chính Việt Nam làm đại diện chủ sở hữu đã cho thấy sự phục hồi và khả năng thích ứng tích cực trong nửa đầu năm 2025. Dựa trên báo cáo sơ bộ, phần lớn các chỉ tiêu sản lượng chủ yếu ước tính đã đạt khoảng 50-60% kế hoạch đặt ra cho cả năm. Đáng chú ý, một số lĩnh vực đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, từ 5-15% so với cùng kỳ năm trước.

Về hiệu quả hoạt động, tổng doanh thu hợp nhất của các doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt khoảng 1,07 triệu tỷ đồng. Con số này tương đương 100,3% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành 50,3% kế hoạch dự kiến cho cả năm. Bên cạnh đó, lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước đạt 82.100 tỷ đồng, đạt 60,9% kế hoạch và tương đương 93,1% so với cùng kỳ năm trước.

Ngoài ra, các doanh nghiệp do Bộ Tài chính làm đại diện chủ sở hữu đã đóng góp vào ngân sách Nhà nước ước đạt 102.700 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm. Mặc dù số này chỉ bằng 54,6% kế hoạch năm, nhưng tương đương 96,9% so với cùng kỳ năm trước, cho thấy sự ổn định trong đóng góp ngân sách.

Tổng quan, kết quả hoạt động của các doanh nghiệp do Bộ Tài chính Việt Nam làm đại diện chủ sở hữu trong nửa đầu năm 2025 thể hiện sự phục hồi và tăng trưởng ổn định. Với việc hoàn thành 50,3% kế hoạch doanh thu và 60,9% kế hoạch lợi nhuận, các doanh nghiệp này đang trên đà đạt được mục tiêu đề ra cho cả năm. Để có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về tình hình phát triển của các doanh nghiệp này, cần có các phân tích chi tiết hơn về từng lĩnh vực hoạt động cũng như những thách thức và cơ hội mà họ đang đối mặt.

Gần đây, ông Đỗ Thế Hiển đã lên tiếng phản ánh về vấn đề xác định tiền thưởng cho Ban điều hành của các doanh nghiệp nhà nước. Theo Nghị định số 44/2025/NĐ-CP và Thông tư số 003/2025/TT-BNV, tiền lương của Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm sẽ được dùng làm cơ sở để tính toán tiền thưởng. Cụ thể, mức tiền lương này sẽ được lấy từ quỹ tiền lương thực hiện của người lao động và Ban điều hành, dựa trên quy chế trả lương do chính doanh nghiệp ban hành.

Ông Hiển đặt ra câu hỏi liệu có nên sử dụng tiền lương của riêng Ban điều hành hay tiền lương của toàn bộ người lao động, bao gồm cả Ban điều hành, để xác định mức thưởng. Ông cũng bày tỏ lo ngại rằng nếu sử dụng mức tiền lương của người lao động làm cơ sở trích thưởng cho Ban điều hành, thì mức thưởng có thể thấp hơn nhiều so với trước khi Nghị định số 44/2025/NĐ-CP được ban hành.

Về vấn đề này, Bộ Nội vụ đã có lời giải đáp chính thức. Theo khoản 2 Điều 26 Nghị định số 44/2025/NĐ-CP, quỹ thưởng của thành viên Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm được xác định, quản lý và sử dụng theo quy định của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp.

Bộ Nội vụ khẳng định rằng tiền lương của Ban điều hành làm việc theo chế độ bổ nhiệm làm cơ sở xác định tiền thưởng là mức tiền lương từ quỹ tiền lương thực hiện của người lao động và Ban điều hành theo quy chế trả lương do doanh nghiệp ban hành. Điều này có nghĩa là mức tiền lương của cả người lao động và Ban điều hành sẽ được sử dụng để xác định tiền thưởng cho Ban điều hành.

Như vậy, việc xác định tiền thưởng cho Ban điều hành doanh nghiệp nhà nước sẽ được thực hiện một cách minh bạch và rõ ràng hơn, dựa trên mức tiền lương thực tế của cả người lao động và Ban điều hành. Điều này giúp đảm bảo công bằng và hợp lý trong việc đánh giá và trả lương cho Ban điều hành, đồng thời giúp tăng cường sự tin tưởng và minh bạch trong quản lý doanh nghiệp nhà nước. Nghị định số 44/2025/NĐ-CP và Thông tư số 003/2025/TT-BNV sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc thực hiện chính sách này.

Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (số 68/2025/QH15) dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/08/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bằng cách trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các doanh nghiệp này. Với những quy định mới, DNNN sẽ có quyền tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển cũng như kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần phải chờ sự phê duyệt từ cơ quan đại diện chủ sở hữu. Sự thay đổi này đánh dấu một bước tiến quan trọng từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường, nhằm mục đích khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.

Một trong những điểm nổi bật của Luật này là việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và nhân lực. Cụ thể, DNNN sẽ được trao quyền quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, và thù lao cho người lao động cũng như lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh và khả năng giữ chân nhân sự chất lượng cao. Hơn nữa, doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi.

Về mặt tài chính, Luật mới này mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn cho DNNN. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần phải chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Điều này giúp doanh nghiệp có thể nắm bắt cơ hội thị trường một cách kịp thời và chủ động triển khai các dự án đầu tư. Luật cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty.

Để triển khai Luật một cách hiệu quả, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp. Mục tiêu là tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho DNNN, giúp它们 có thể phát triển bền vững và đóng góp nhiều hơn vào nền kinh tế.

Liên quan đến triển vọng của DNNN trong thời gian tới, các chuyên gia kinh tế đánh giá rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ có tác động tích cực. Việc trao quyền tự chủ nhiều hơn cho DNNN không chỉ giúp họ hoạt động hiệu quả hơn mà còn khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo. Tuy nhiên, việc triển khai Luật cũng đòi hỏi sự giám sát và quản lý chặt chẽ để đảm bảo rằng DNNN sử dụng nguồn lực công một cách hiệu quả và minh bạch.

Cuối cùng, với việc Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp chuẩn bị có hiệu lực, các DNNN cần nhanh chóng thích nghi với những thay đổi về cơ chế quản lý và đầu tư. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp này đổi mới, tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh kinh tế thị trường đang ngày càng hội nhập sâu rộng.

Trong bối cảnh hiện nay, khu vực kinh tế nhà nước (KTNN) đang đóng vai trò chủ lực trong các ngành, lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế. Không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh lương thực, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo vệ chủ quyền quốc gia, KTNN còn là lực lượng sản xuất chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang nắm giữ vai trò trụ cột trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, viễn thông, khai thác tài nguyên chiến lược, và phát triển hạ tầng kỹ thuật quốc gia.

Các DNNN không chỉ là lực lượng sản xuất chủ đạo mà còn đóng vai trò quan trọng là công cụ điều tiết thị trường, hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và công bằng xã hội. Tuy nhiên, thực tế những năm qua đã cho thấy khu vực DNNN cũng bộc lộ nhiều bất cập. Chỉ số ICOR trung bình của DNNN ở mức 6,1, cao hơn nhiều so với khu vực tư nhân và doanh nghiệp FDI. Nhiều dự án do DNNN làm chủ đầu tư vẫn xảy ra tình trạng chậm tiến độ, đội vốn, hiệu quả thấp, gây lãng phí nguồn lực.

Về quản trị doanh nghiệp, nhiều DNNN vẫn duy trì mô hình quản lý mang tính hành chính, chưa ứng dụng đầy đủ thông lệ quản trị tiên tiến; chuyển đổi số còn chậm, dữ liệu phân tán. Từ Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX (năm 2001) về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, đến Nghị quyết số 12-NQ/TW (năm 2017), Đảng ta luôn nhất quán quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế; DNNN phải trở thành lực lượng vật chất quan trọng, dẫn dắt và hỗ trợ các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.

Luật số 68/2025/QH15 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, đã tạo hành lang pháp lý mới cho việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Luật này thể hiện bước tiến quan trọng trong thể chế hóa chủ trương của Đảng: tăng quyền tự chủ, tăng trách nhiệm giải trình, tách bạch chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Để phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả KTNN, cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Đó là hoàn thiện thể chế; đổi mới quản trị doanh nghiệp; đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn; chuyển đổi số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; phân cấp gắn với trách nhiệm giải trình. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp KTNN phát huy tối đa vai trò chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển.

Trong bối cảnh phát triển mới, KTNN với lực lượng nòng cốt là các DNNN vẫn giữ vai trò nền tảng trong phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, để khu vực này thực sự phát huy vai trò chủ đạo, không còn con đường nào khác ngoài tái cấu trúc toàn diện: vận hành theo nguyên tắc thị trường, quản trị hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế vững mạnh, bền vững.

Tóm lại, KTNN và các DNNN có vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tuy còn nhiều thách thức và bất cập, nhưng với các giải pháp toàn diện và quyết liệt, KTNN có thể phát huy tối đa vai trò của mình. Đồng thời, việc Quốc hội thông qua Luật số 68/2025/QH15 đã tạo tiền đề pháp lý quan trọng cho sự phát triển và đổi mới của DNNN trong thời gian tới. Xem thêm: https://vietnamnet.vn/loi-giai-cho-doanh-nghiep-nha-nuoc-202213045759.htm, https://tuoitre.vn/doanh-nghiep-nha-nuoc-phai-la-luc-luong-san-xuat-chu-dao-20220122113514537.htm, https://dangcongluan.vn/tai-sao-doanh-nghiep-nha-nuoc-van-phai-co-chu-tong-tien-tu-kinh-doanh-co-hieu-qua-406351.html, https://baoxaydung.com.vn/doanh-nghiep-nha-nuoc-dau-la-loa-hinh-kinh-te-trung-cau-39173.html, https://thanhtra.vn/tang-quyen-tu-chu-cho-doanh-nghiep-nha-nuoc-m78952-p54268470.htm.