Đất thương mại dịch vụ (TMDV) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội, tạo ra nguồn thu ngân sách đáng kể và tạo việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, tiềm năng của loại hình đất này vẫn chưa được đánh giá đúng mức và chưa có chính sách phù hợp để khai thác hiệu quả nguồn lực này.

Tại Tọa đàm ‘Đất thương mại dịch vụ – Từ nhận thức đúng đến đột phá chính sách’, các chuyên gia và doanh nghiệp đã tập trung thảo luận về tiềm năng, thách thức và giải pháp đột phá cho loại hình đất TMDV. TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho rằng tiềm năng của đất TMDV có thể được nhìn nhận từ bốn góc độ: phát triển đô thị hiện đại, kinh tế, pháp lý và quản trị đô thị, và thu hút đầu tư cũng như đổi mới mô hình tăng trưởng.

Đất TMDV là nơi hình thành các dòng bất động sản mang lại dòng tiền ổn định, hiệu quả cao như cho thuê, vận hành thương mại, tổ hợp tài chính – bán lẻ – lưu trú. Điều này không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn thu cho các doanh nghiệp mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản.

GS. TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế – Tài chính của Quốc hội, nhấn mạnh rằng đất TMDV tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm, đóng góp vào ngân sách nhà nước và góp phần hình thành các trung tâm kinh tế sôi động. Việc phát triển đất TMDV một cách hiệu quả sẽ giúp tăng cường năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra các rào cản pháp lý và điểm nghẽn trong phát triển đất TMDV. Bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng, cho rằng cần có cái nhìn tổng thể xuyên suốt từ công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng, kinh doanh sản phẩm, quản lý sản phẩm, cho đến mục đích sử dụng và các công cụ quản lý của nhà nước liên quan. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và sự rõ ràng trong quy định pháp luật là chìa khóa để tháo gỡ các khó khăn.

PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, cho rằng Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ quyền sử dụng đất được pháp luật bảo hộ và Nhà nước chỉ thu hồi đất trong trường hợp thật cần thiết vì mục đích quốc phòng an ninh và mục đích công cộng. Điều này tạo ra một khuôn khổ pháp lý ổn định và bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc hoàn thiện khung pháp lý về quản lý và sử dụng đất TMDV không chỉ là yêu cầu kỹ thuật của quá trình sửa đổi Luật Đất đai, mà còn là đòi hỏi mang tính chiến lược để tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, giải phóng nguồn lực đất đai cho phát triển khu vực dịch vụ. Sự hoàn thiện của khung pháp lý sẽ giúp khai thác hiệu quả tiềm năng của đất TMDV, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản và nền kinh tế.

Để khơi thông nguồn lực từ đất TMDV, các chuyên gia và doanh nghiệp đề xuất cần có những chính sách đột phá, bao gồm hoàn thiện khung pháp lý, cải thiện môi trường đầu tư, và tăng cường quản lý nhà nước. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ và đổi mới mô hình kinh doanh cũng là yếu tố quan trọng giúp tăng hiệu quả sử dụng đất và tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế.

Trước những thách thức và tiềm năng của đất TMDV, việc phối hợp giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chuyên gia là cần thiết để đưa ra các giải pháp toàn diện và hiệu quả. Từ đó, đất TMDV có thể trở thành một nguồn lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Hiện nay, việc tìm hiểu và nắm rõ các quy định về đất TMDV là rất quan trọng cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp. Mọi thông tin chi tiết có thể được tìm hiểu qua các nguồn tin cậy như Reuters, VietnamPlus, và các trang thông tin pháp luật như Văn bản pháp luật.

Tóm lại, đất thương mại dịch vụ có tiềm năng lớn để phát triển và đóng góp vào nền kinh tế. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, cần có sự phối hợp và chính sách phù hợp. Thông qua việc hiểu rõ về đất TMDV và những thách thức mà nó đang gặp phải, các bên liên quan có thể cùng nhau xây dựng một tương lai phát triển bền vững cho thị trường bất động sản Việt Nam.

Đất thương mại dịch vụ đang nổi lên như một nguồn lực sinh lời hiệu quả hơn so với đất ở, với mức tăng trưởng ấn tượng hơn 100% trong thập kỷ qua, đạt trên 50.000 ha. Tuy nhiên, đằng sau sức hấp dẫn này là những thách thức về pháp lý, đặc biệt là thời hạn sử dụng và hình thức trả tiền thuê đất, đang cản trở sự phát triển của lĩnh vực này.

TS. Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cho biết đất thương mại dịch vụ đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, phát triển dịch vụ, thương mại, đô thị hóa và hội nhập. Ở các quốc gia phát triển, đất thương mại dịch vụ được quy hoạch một cách bài bản và sử dụng hiệu quả để hình thành nên các trung tâm tài chính, dịch vụ logistics, hạ tầng tiêu dùng – giải trí, khu phức hợp thương mại – lưu trú – giáo dục – y tế…

Ở Việt Nam, mặc dù đã xuất hiện nhiều mô hình sáng tạo trên đất thương mại dịch vụ như shophouse, condotel, officetel, trung tâm thương mại, tổ hợp logistics…, đất thương mại dịch vụ vẫn còn nhiều hạn chế. GS. TS. Hoàng Văn Cường, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, phân tích đất ở chủ yếu phục vụ nhu cầu chỗ ở, có thể tạo ra giá trị sử dụng, nhưng khả năng sinh lợi kinh tế là hạn chế. Còn đất thương mại dịch vụ thì tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế, thúc đẩy sản xuất, tạo việc làm, đóng góp ngân sách, góp phần hình thành các trung tâm kinh tế phát triển sôi động.

Tuy nhiên, đất thương mại dịch vụ cũng đối mặt với nhiều thách thức. PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội, cho biết về đất thương mại dịch vụ, Luật Đất đai 2024 có Điều 206 quy định về loại đất này, được xếp vào nhóm đất phi nông nghiệp. Tuy nhiên, vẫn phải dẫn chiếu những điều khoản khác, bởi đất thương mại dịch vụ thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.

Ông Nguyễn Kiệt, Giám đốc Khối Tài chính Kinh doanh Tập đoàn Bcons, chia sẻ thực tế vướng mắc về pháp lý và thực thi khi triển khai các dự án thương mại dịch vụ. Thông tin pháp lý chưa thực sự rõ ràng khiến khách hàng còn rất dè dặt khi mua loại hình bất động sản này. Họ lo ngại căn hộ thương mại dịch vụ không được cấp sổ hồng, hoặc có thì cũng chỉ có thời hạn 50 năm, không phải sở hữu lâu dài như căn hộ ở.

Để tháo gỡ những vướng mắc này, TS. Nguyễn Văn Khôi kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định về thời hạn sử dụng đất, điều kiện gia hạn, chuyển nhượng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… cho sản phẩm hình thành trên đất thương mại dịch vụ. Đồng thời, đề xuất xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng cho các mô hình bất động sản mới như officetel, condotel, nhà phố thương mại… nhằm tháo gỡ rào cản tâm lý và tạo thuận lợi cho đầu tư.