Ngành hàng không đang tích cực tìm kiếm giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là trong bối cảnh vệt khí thải từ các chuyến bay đang trở thành một vấn đề nóng. Được biết, vệt khí thải từ các máy bay chiếm hơn 35% tác động nóng lên toàn cầu của ngành hàng không. Hiện tượng này xảy ra khi máy bay đạt đến độ cao khoảng 10.000 – 13.000 mét, lúc mà khí thải nóng từ động cơ máy bay ngưng tụ trong điều kiện lý tưởng, tạo thành những vệt khói trắng. Đáng chú ý, những vệt khói này có thể tồn tại hàng giờ và thậm chí biến thành mây ti nhân tạo, giữ nhiệt và góp phần làm Trái Đất ấm lên.

Nhận thức được vấn đề này, Google đã tích hợp tính năng phân loại rủi ro vệt khí thải vào ứng dụng Google Flights. Tính năng này cho phép hành khách có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định sáng suốt khi đặt vé, dựa trên thông tin về lượng khí thải CO₂ và mức độ rủi ro vệt khí thải của từng chuyến bay. Cơ sở dữ liệu cho tính năng này được xây dựng dựa trên Mô hình Tác động Du lịch (Travel Impact Model API), một công cụ mạnh mẽ được giám sát bởi một ủy ban cố vấn độc lập. Ủy ban này bao gồm các chuyên gia hàng đầu thế giới về hàng không và phát triển bền vững, đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin cung cấp.

Trước đây, Google đã giới thiệu Travel Impact Model vào năm 2021 với mục tiêu cung cấp thông tin chi tiết về tác động môi trường của các chuyến bay. Tuy nhiên, do hạn chế về độ chính xác của dữ liệu cụ thể cho từng chuyến bay, thông tin về vệt khí thải đã bị tạm gỡ bỏ. Sau hai năm nghiên cứu và thử nghiệm không ngừng nghỉ, đội ngũ phát triển của Google đã nâng cấp mô hình. Lần này, họ sử dụng hệ thống tính toán ‘Contrail Energy Forcing’ để phân tích khả năng giữ nhiệt của vệt khí thải một cách chính xác hơn. Sự nâng cấp này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ hành khách lựa chọn các chuyến bay ‘xanh’, thân thiện với môi trường.

Không chỉ Google, nhiều hãng hàng không cũng đang chủ động thực hiện các biện pháp cắt giảm vệt khí thải. Dự án Contrails, sự hợp tác giữa American Airlines và Google, đã đạt được kết quả đáng kể với việc giảm khoảng 54% lượng vệt khí thải trên một số tuyến bay. Việc tối ưu hóa đường bay đã trở thành một trong những chiến lược quan trọng, không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn mang lại lợi ích về hiệu suất và chi phí cho các hãng hàng không.

Song song với những nỗ lực trên, các công ty công nghệ và hàng không đang tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu. GE Aerospace đã hợp tác với NASA Langley Research Center để xây dựng bản đồ 3 chiều chi tiết về cách thức hình thành và biến mất của vệt khí thải. Những dữ liệu chi tiết này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các chiến lược giảm thiểu vệt khí thải hiệu quả hơn.

Hiện tại, ngành hàng không chiếm khoảng 50% khí thải ra môi trường của toàn ngành du lịch. Trong bối cảnh này, việc kết hợp mạnh mẽ giữa công nghệ tiên tiến và trí tuệ nhân tạo đang mở ra hy vọng về một tương lai bay ‘sạch’ hơn. Khi công nghệ và sự hợp tác giữa các bên liên quan tiếp tục phát triển, ngành hàng không có thể giảm thiểu đáng kể tác động tiêu cực đến môi trường, hướng tới một thế giới bền vững hơn.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực chuyển mình vào một giai đoạn tăng trưởng mới, nơi mà đổi mới sáng tạo, khoa học và công nghệ đóng vai trò then chốt trong việc định hình tương lai của đất nước. Theo báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư công nghệ Việt Nam, được thực hiện bởi Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) cùng nhiều đơn vị khác, Việt Nam dự kiến sẽ tập trung vào các ngành nghề có tiềm năng phát triển cao trong giai đoạn mới.

Một trong những ngành được chú ý đặc biệt là năng lượng. Dự kiến nhu cầu điện của Việt Nam sẽ tăng đáng kể từ 290 TWh vào năm 2024 lên 471 TWh vào năm 2030 và lên tới 1.116 TWh vào năm 2050. Ngành năng lượng tái tạo, hiện chiếm 26,7% tổng sản lượng điện, dự kiến sẽ tăng lên hơn 61% vào năm 2050. NIC dự báo rằng năng lượng xanh và năng lượng tái tạo sẽ là thị trường tiềm năng mà các doanh nghiệp có thể khai thác trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, các công nghệ xanh như xe điện, tín chỉ carbon, và hệ thống lưu trữ năng lượng cũng được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) theo ngành dọc cũng được đánh giá cao, với khả năng đóng góp lên đến 130 tỷ USD cho nền kinh tế vào năm 2050. Sự phát triển của các công nghệ này không chỉ góp phần vào việc chuyển đổi mô hình kinh tế mà còn giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững.

Ngoài ra, các ngành như nông nghiệp thông minh, giáo dục, y tế, thương mại xuyên biên giới, và cho vay tiêu dùng cũng được đánh giá là giàu tiềm năng nhờ vào sự đổi mới công nghệ và dòng vốn đầu tư nước ngoài. Sự phát triển của các ngành này sẽ giúp đa dạng hóa nền kinh tế và tăng cường khả năng cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong dài hạn, Việt Nam được nhận định sẽ chuyển đổi tăng trưởng dựa trên ba trụ cột chính: kinh tế số, kinh tế xanh, và kinh tế công nghệ cao. Sự chuyển dịch chiến lược này sẽ giúp Việt Nam chuyển từ mô hình tăng trưởng thâm dụng lao động và phụ thuộc vào tài nguyên sang mô hình dựa trên đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao, và tính bền vững. Điều này không chỉ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về phát triển kinh tế mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững và lâu dài.

Quá trình chuyển đổi này sẽ đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác của tất cả các bên liên quan, bao gồm cả chính phủ, doanh nghiệp, và cộng đồng. Tuy nhiên, với sự quyết tâm và sự hỗ trợ từ các nguồn lực trong nước và quốc tế, Việt Nam có tiềm năng to lớn để đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững và trở thành một trong những nền kinh tế dẫn đầu trong khu vực.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế vừa tổ chức Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này là diễn đàn để các nhà khoa học, hoạch định chính sách, quản lý cùng thảo luận và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề ‘Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0’, hội thảo đã trở thành nơi hội tụ của các chuyên gia từ nhiều quốc gia. Hội thảo IFGTM 2025 được tổ chức thành 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, với hơn 24 báo cáo khoa học. Trong đó, phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời là các giáo sư hàng đầu từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam. Bên cạnh đó, còn có 27 báo cáo treo (poster), đa số là của các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh.

Theo PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và nỗ lực đạt đến phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero). Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào các nhóm nội dung: Các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm; Các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường; Năng lượng và biến đổi khí hậu; Kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Các báo cáo có chất lượng sẽ trải qua quá trình bình duyệt để công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí: Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế (trực tiếp là Khoa Môi trường) là thành viên tích cực của mạng lưới CGTMR từ những ngày đầu thành lập, đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015. Đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường là một trong các thế mạnh của Trường nhiều năm qua.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR) – mạng lưới bao gồm các đơn vị (Trường, Viện) có đào tạo và nghiên cứu về môi trường trong nước và các đối tác quốc tế. Hiện CGTMR có 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Kể từ khi hình thành đến nay, đã có 14 hội thảo IFGTM được các đơn vị khắp các miền đất nước đăng cai tổ chức.

Ngày 31/7 tới đây, Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường.

Thông tin về sự kiện cho biết, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được trình làng tại diễn đàn. Sự kiện cũng bao gồm khu vực triển lãm với các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp để thể hiện tính thực tế của các sáng kiến xanh.

Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững… Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, thành viên ban tổ chức, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới.

Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh. Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc…

Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, một tọa đàm về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế xanh và phát triển bền vững đã diễn ra với sự tham gia của nhiều đại biểu. Tại đây, các chuyên gia đã chia sẻ những ý kiến tâm huyết và giải pháp nhằm hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam.

TS. Đinh Hùng Cường, Trưởng phòng Nghiên cứu và Phát triển tại Viện Hoá học Nước biển Fukuoka (Nhật Bản), đã đặt ra một câu hỏi khiến cả khán phòng phải suy ngẫm: Vì sao một quả xoài Miyazaki (Nhật Bản) có thể được bán với giá hơn 2 triệu đồng, trong khi xoài Việt Nam dù ngon nhưng giá trị lại thấp hơn rất nhiều? Theo TS. Cường, câu trả lời không chỉ nằm ở thương hiệu, mà còn ở việc tạo ra một câu chuyện cho sản phẩm. Đó là câu chuyện về sự chăm chút tỉ mỉ, từ việc cắt tỉa để mỗi cây chỉ giữ lại vài chục quả, cho đến bọc từng quả trong túi lưới, thu hoạch đúng thời điểm quả vừa rụng khỏi cành – thời điểm ngon nhất, chất lượng nhất.

Tuy nhiên, TS. Cường cũng nhấn mạnh rằng, cần thiết phải có một nền tảng chất lượng ngay từ khâu đầu vào. Môi trường sản xuất xuống cấp, đất đai bạc màu, hệ sinh thái bị phá vỡ bởi hóa chất thì mọi nỗ lực marketing, mọi câu chuyện thương hiệu đều vô nghĩa.

Cũng tại tọa đàm, TS. Nguyễn Hoàng Chinh, Trung tâm nghiên cứu các sản phẩm sinh học bền vững trường ĐH Deakin, Úc, đã trao đổi về chủ đề khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong sản xuất xanh. Theo TS. Chinh, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý lớn: lãng phí hàng chục triệu tấn phụ phế phẩm mỗi năm. TS. Chinh đã gợi mở hướng để các startup có thể biến nguồn ‘rác’ khổng lồ này thành một ‘mỏ vàng’, thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn và cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường quốc tế. Chìa khóa để giải quyết bài toán này nằm ở việc chuyển đổi tư duy từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn.

Để biến ý tưởng thành hiện thực, TS. Nguyễn Hoàng Chinh đề xuất, Việt Nam cần một hệ sinh thái hỗ trợ hiệu quả, dựa trên mô hình hợp tác “kiềng ba chân”: Chính phủ – Viện nghiên cứu – Doanh nghiệp. Sự hợp tác này giúp giảm chi phí đầu tư riêng lẻ cho từng doanh nghiệp, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ và tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động.

TS. Đinh Hùng Cường cũng đề xuất một mô hình hỗ trợ “công thức 4 chân” để tạo ra một hệ sinh thái hỗ trợ thông minh cho các nhà sáng tạo Việt. Cụ thể, nhà nước cần xây dựng các phòng thí nghiệm mở (Open Lab) dùng chung, có một cơ chế tài chính linh hoạt, cho phép các nhà nghiên cứu được “ghi nợ” chi phí và chỉ hoàn trả khi dự án thành công.

Cuối cùng, các chuyên gia đều nhấn mạnh rằng, để hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa Chính phủ, Viện nghiên cứu và Doanh nghiệp. Sự hợp tác này sẽ giúp tạo ra một môi trường đổi mới sáng tạo sôi động, hỗ trợ các nhà sáng tạo Việt Nam phát triển và thành công.