Ngày 16/7, Công ty quốc phòng Mỹ SpektreWorks đã giới thiệu các nguyên mẫu thuộc Hệ thống Chiến đấu Không người lái Giá rẻ (LUCAS) tại Lầu Năm Góc. Sự kiện này có sự tham gia của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth. Theo hãng phát triển, phiên bản FML131 của LUCAS được cho là có sức hấp dẫn đối với quân đội Mỹ khi họ tìm kiếm các hệ thống tấn công tự sát mà không làm tăng chi phí.

Thông tin chi tiết về dòng FML131 vẫn chưa được công bố, tuy nhiên, hình ảnh của nó cho thấy thiết kế khá giống với phiên bản FML136. Phi cơ này có chiều dài gần 3 m, sải cánh 2,4 m và có thể đạt tốc độ tối đa 185 km/h khi mang theo tải trọng tối đa 18 kg.

LUCAS được giới thiệu là một dòng UAV có thể cung cấp cho Bộ tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (USINDOPACOM) của quân đội Mỹ một công cụ mô phỏng mối đe dọa tiềm tàng. Hơn nữa, hệ thống này cũng được cho là có chi phí vận hành và bảo trì thấp so với các loại tên lửa hoặc phi cơ truyền thống.

Một trong những tính năng đáng chú ý của LUCAS là thiết kế mô-đun. Các cụm thiết bị trên mũi máy bay có thể thay thế để phục vụ các nhiệm vụ khác nhau như tấn công, trinh sát và liên lạc.

Jake Epstein, biên tập viên quân sự của Business Insider, nhận định rằng các nguyên mẫu FML có thiết kế cánh hình tam giác, đầu tròn và đầu cánh dựng đứng, rất giống với dòng Shahed của Iran và phiên bản Geran do Nga chế tạo.

Hiện tại, LUCAS và 18 nguyên mẫu UAV khác đã được ra mắt trong bối cảnh quân đội Mỹ đang tìm cách tăng cường chế tạo khí tài không người lái giá rẻ để theo kịp diễn biến chiến trường hiện đại, nơi xuất hiện ngày càng nhiều hệ thống vũ khí không người lái và tự động.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã cho biết Mỹ đang phát triển UAV mới và đề cập tới dòng Shahed của Iran. Ông Trump bày tỏ quan tâm đến các mẫu UAV do Iran phát triển và cho rằng chúng rất tốt, nhanh và nguy hiểm.

Mới đây, Tổng thống Mỹ đã ký sắc lệnh yêu cầu đẩy nhanh tiến độ chế tạo UAV và thiết bị bay không người lái (drone). Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cũng ban hành chỉ thị xóa bỏ nhiều hạn chế và tăng quyền cho các sĩ quan Mỹ khi vận hành drone, nhằm vượt qua Nga và Trung Quốc trong lĩnh vực này.

Nhà sáng lập Nhậm Chính Phi từng nói: ‘Hoa mận nở sau mùa đông lạnh giá’ và Huawei giờ đây chính là bông hoa mận ấy, nở rộ sau những năm tháng khắc nghiệt. Năm 2021, ‘ông vua smartphone Android’ của Trung Quốc là Huawei rơi xuống đáy vực khi bị Mỹ cấm vận, mất quyền truy cập vào hệ điều hành Android, chip bán dẫn cao cấp và hàng loạt linh kiện chiến lược. Tập đoàn từng dẫn đầu toàn cầu buộc phải từ bỏ ánh hào quang quá khứ, xoay xở từng cách để sống sót.

Huawei phải bán mảng điện thoại Honor, lao vào ngành điện toán đám mây, ô tô điện, thậm chí mở rộng sang khai khoáng, những lĩnh vực mà trước đó họ chưa từng nghĩ đến. Tuy nhiên, chỉ sau vài năm, câu chuyện ngỡ như sụp đổ ấy lại chuyển hướng ngoạn mục. Huawei không chỉ sống sót mà đang trỗi dậy như một biểu tượng công nghệ mới của Trung Quốc, trở thành đối trọng với các ông lớn phương Tây như Nvidia, không chỉ trên thị trường chip AI mà còn trong cuộc đua thiết lập tương lai của trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu.

Từ ‘bước đường cùng’ đến ‘người hùng quốc gia’

‘Chúng tôi vẫn sống sót’ – đó là lời thú nhận cay đắng nhưng đầy kiêu hãnh của Tao Jingwen, thành viên hội đồng quản trị Huawei, khi công ty công bố lợi nhuận năm 2022 giảm tới 70%, xuống mức thấp nhất kể từ năm 2011. Thời điểm ấy, Huawei phải bán điện thoại, làm xe, đào mỏ để tìm lối thoát. Không còn là gã khổng lồ smartphone toàn cầu, Huawei gần như bị xóa tên khỏi sân chơi quốc tế bởi các lệnh cấm từ Mỹ.

Thế nhưng, chỉ một năm sau, bức tranh hoàn toàn đổi màu. Doanh thu Huawei năm 2023 tăng 9% bất chấp thị trường smartphone toàn cầu suy thoái. Đầu năm 2024, Huawei vượt mặt Apple tại Trung Quốc, với doanh số tăng 64% trong khi iPhone lao dốc 24%. Mate60 Pro – chiếc điện thoại 5G sử dụng chip Kirin 9000s tự phát triển – khiến giới công nghệ phương Tây sững sờ: Làm sao một công ty bị cấm toàn bộ công nghệ Mỹ lại có thể trở lại nhanh như vậy?

Câu trả lời nằm ở sự kiên cường, chiến lược đầu tư dài hạn và một cú bắt tay ngầm với mục tiêu quốc gia. Huawei đã cho thấy một tinh thần quật cường đáng kinh ngạc. Thay vì gục ngã, họ đã biến áp lực thành động lực, dồn toàn lực vào nghiên cứu và phát triển (R&D).

Trong bối cảnh Mỹ siết chặt xuất khẩu chip AI, Trung Quốc buộc phải phát triển lực lượng công nghệ nội địa và Huawei, với kinh nghiệm chiến đấu trong lệnh trừng phạt, được lựa chọn như một ‘quốc bảo’ công nghệ, nhận hỗ trợ tài chính khổng lồ để tự chủ hóa.

Năm 2022, Huawei chi hơn 161 tỷ Nhân dân tệ (23,5 tỷ USD) cho nghiên cứu phát triển, tương đương 1/4 doanh thu toàn tập đoàn, mức cao nhất trong lịch sử. Chỉ trong vài năm, hơn 13.000 linh kiện từng phải nhập khẩu từ Mỹ đã được Huawei và đối tác nội địa thay thế.

Kết quả là sự ra đời của Ascend 910B – dòng chip trí tuệ nhân tạo tiên tiến, được đánh giá là ‘người kế nhiệm nội địa’ của Nvidia A100, loại GPU hiện đang bị cấm bán cho Trung Quốc. Huawei không chỉ sản xuất phần cứng, mà còn tự phát triển hệ điều hành CANN, nền tảng thay thế CUDA – yếu tố quan trọng giúp các lập trình viên triển khai mô hình AI quy mô lớn.

Tháng 4/2024, Huawei tung ra hệ thống AI CloudMatrix 384 – liên kết 384 chip Ascend 910C, được đánh giá là có thể vượt qua hệ thống GB200 NVL72 của Nvidia ở một số chỉ số hiệu suất.

Bên cạnh nỗ lực tự thân, Huawei còn nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ chính phủ Trung Quốc, với hàng tỷ Nhân dân tệ được rót vào các dự án nghiên cứu trọng điểm. Điều này đã giúp Huawei không chỉ tồn tại mà còn phát triển các công nghệ cốt lõi, đặc biệt là trong lĩnh vực bán dẫn và AI.

Không dừng lại ở chip, Huawei còn xây dựng hệ sinh thái AI toàn diện, từ phần cứng, nền tảng điện toán, đến mô hình ngôn ngữ lớn. Bộ AI Pangu của Huawei không chạy đua với GPT hay Gemini ở quy mô, mà tập trung vào các ứng dụng theo ngành như khai thác than, logistics, y tế và tài chính.

Huawei cũng đã phát triển hệ thống phần mềm CANN của riêng mình, một giải pháp thay thế cho CUDA của Nvidia, dù vẫn cần cải thiện khả năng tích hợp.

Ở vùng khai thác xa xôi, xe tải tự hành dùng 5G và AI của Huawei đã thay con người vận chuyển hàng trăm tấn than mỗi ngày. Từ mô hình AI đào tạo trong phòng lab, Huawei đưa trí tuệ nhân tạo bám rễ xuống lòng đất – một cách tiếp cận rất khác biệt so với các gã khổng lồ phương Tây.

Các lệnh hạn chế đã vô tình thúc đẩy Huawei trở thành một ‘nhà vô địch quốc gia’ của Trung Quốc trong cuộc đua AI, nhận được nhiều động lực và sự hỗ trợ của nhà nước cho các kế hoạch AI của mình. Điều này được ví như ‘steroid’ cho mảng phần cứng và phần mềm AI của Huawei.

Do các áp lực bên ngoài, Huawei đã buộc phải chuyển đổi và mở rộng trọng tâm kinh doanh cốt lõi của mình trong thập kỷ qua. Tập đoàn này hiện diện trong nhiều lĩnh vực từ xe thông minh, hệ điều hành đến các công nghệ cần thiết cho sự bùng nổ AI như bán dẫn tiên tiến, trung tâm dữ liệu, chip và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Ngay cả CEO của Nvidia, Jensen Huang, cũng gọi Huawei là ‘một trong những công ty công nghệ đáng gờm nhất thế giới’ và cảnh báo rằng Huawei có thể thay thế Nvidia tại Trung Quốc nếu Washington tiếp tục hạn chế xuất khẩu chip của Mỹ.

Huawei giờ đây là hiện thân của quyết tâm ‘tự lực tự cường’ trong chiến lược công nghệ của Bắc Kinh. Họ không chỉ sống sót mà đang trở thành hình mẫu cho cách Trung Quốc chống lại sức ép công nghệ từ phương Tây, đặc biệt là trong cuộc đối đầu công nghệ Mỹ – Trung.

Nhà sáng lập Nhậm Chính Phi từng nói: ‘Hoa mận nở sau mùa đông lạnh giá’ và Huawei giờ đây chính là bông hoa mận ấy, nở rộ sau những năm tháng khắc nghiệt, trở lại không chỉ như một doanh nghiệp, mà như một thế lực công nghệ mang sứ mệnh quốc gia.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đưa ra quyết định cho phép xuất khẩu chip AI H20 của hãng Nvidia sang Trung Quốc. Cố vấn kinh tế quốc gia của Nhà Trắng, Kevin Hassett, đã tiết lộ thông tin này trong một cuộc phỏng vấn trên kênh Fox News vào ngày 29/7. Ông Hassett cho biết rằng Tổng thống Trump đã xem xét kỹ lưỡng và đưa ra quyết định này như một phần trong chiến lược duy trì lợi thế công nghệ của Mỹ.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh Mỹ đang cân nhắc các bước đi nhằm đảm bảo lợi thế công nghệ và ngăn chặn Trung Quốc phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực chip AI. Theo đánh giá của ông Hassett, nếu Mỹ tiếp tục hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ chip AI, điều đó có thể thúc đẩy Trung Quốc tự chủ động phát triển công nghệ của riêng họ và nhanh chóng bắt kịp hoặc thậm chí vượt qua Mỹ trong lĩnh vực này.

Trước đó, hai tuần trước, Nvidia đã thông báo nộp đơn xin cấp phép lên chính phủ Mỹ để tiếp tục bán dòng chip H20 cho thị trường Trung Quốc. Phía Washington đã đảm bảo rằng giấy phép sẽ sớm được cấp. Được biết, dòng chip H20 là dòng chip mạnh nhất mà Nvidia hiện có thể cung cấp hợp pháp cho Trung Quốc, mặc dù bị giới hạn một phần năng lực xử lý so với các phiên bản xuất khẩu sang các thị trường khác.

Điều này là do các quy định kiểm soát xuất khẩu được áp đặt từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump và tiếp tục dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden. Quyết định nới lỏng này cho thấy một sự điều chỉnh chiến lược trong chính sách công nghệ của Mỹ đối với Trung Quốc, trong bối cảnh cả hai quốc gia đang tăng cường cạnh tranh trong lĩnh vực công nghệ cao.

Hiện tại, Mỹ và Trung Quốc đang ở trong một cuộc cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực chip AI. Mỹ đang tìm cách duy trì lợi thế công nghệ của mình, trong khi Trung Quốc đang nỗ lực để bắt kịp và vượt qua Mỹ. Quyết định cho phép xuất khẩu chip AI H20 của Nvidia sang Trung Quốc có thể sẽ có tác động lớn đến cuộc cạnh tranh này.

Chip AI H20 của Nvidia là một trong những dòng chip mạnh nhất hiện nay, và nó được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng AI, bao gồm cả các trung tâm dữ liệu và các thiết bị điện tử. Việc cho phép xuất khẩu chip này sang Trung Quốc có thể sẽ giúp Trung Quốc tăng cường khả năng cạnh tranh của mình trong lĩnh vực AI.

Tuy nhiên, quyết định này cũng có thể sẽ gặp phải sự phản đối từ một số người tại Mỹ, những người lo ngại rằng việc xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc có thể sẽ giúp Trung Quốc tăng cường khả năng quân sự và cạnh tranh kinh tế của mình. Do đó, chính phủ Mỹ cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về quyết định này và đảm bảo rằng nó không gây hại cho lợi ích quốc gia của Mỹ.