Nhiều chủ hộ kinh doanh tại Hà Nội đã bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7, sau khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực. Chị Trần Thị Hường, chủ một quán phở tại phố Phan Kế Bính, Hà Nội, cho biết đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện được một năm và vừa chuyển sang nhóm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sau khi được cán bộ bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội) tư vấn. Chị Hường chia sẻ rằng thu nhập của chị không ổn định và có nhiều chi phí như mặt bằng, nhân công, nguyên liệu hàng ngày, nên chị mong muốn Nhà nước xem xét hỗ trợ mức đóng bảo hiểm xã hội để giảm bớt gánh nặng tài chính.

Tại một quán bánh xèo ở phố Đội Cấn (Hà Nội), nhóm cán bộ của bảo hiểm xã hội Ba Đình đã tư vấn về mức đóng và quyền lợi cho đôi bạn trẻ Mai Thị Thu Hoài (20 tuổi) và Vũ Xuân Mạnh (21 tuổi). Hoài cho biết do chưa từng tham gia bảo hiểm xã hội bao giờ và mới bắt đầu kinh doanh, nên cô cần khoảng 20 phút để hiểu rõ về chế độ như thai sản. Sau đó, cô quyết định đóng bảo hiểm xã hội dựa trên thu nhập 10 triệu đồng/tháng của mình. Việc tư vấn này giúp Hoài hiểu rõ hơn về lợi ích của bảo hiểm xã hội và đưa ra quyết định tham gia.

Ông Lê Hiếu Cường, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội), cho biết điểm mới của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh sẽ thuộc diện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Về mức đóng, chủ hộ sẽ tham gia bảo hiểm xã hội với tỷ lệ 25% trên thu nhập hàng tháng do bản thân lựa chọn, trong đó mức thu nhập tối thiểu bằng mức tham chiếu (tức lương cơ sở hiện hành là 2,34 triệu đồng/tháng). Mức đóng thấp nhất khoảng 585.000 đồng/tháng. Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ phối hợp với cơ quan thuế để rà soát danh sách chủ hộ kinh doanh và vận động tham gia đúng quy định.

Khi tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, chủ hộ kinh doanh sẽ được hưởng đầy đủ các chế độ gồm lương hưu, ốm đau, thai sản, tử tuất và thẻ bảo hiểm y tế miễn phí theo quy định. Điều này giúp chủ hộ kinh doanh yên tâm hơn về tài chính và có thể tập trung vào hoạt động kinh doanh.

Bà Nguyễn Thùy Linh, cán bộ bảo hiểm xã hội Ba Đình (Hà Nội), cho biết thêm rằng việc xác định chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc căn cứ vào phương thức kê khai thuế. Nếu chủ hộ kinh doanh kê khai thuế theo phương pháp kê khai, họ sẽ thuộc nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Còn nếu họ kê khai thuế theo phương pháp khoán, sẽ vận động đối tượng chủ hộ kinh doanh cá thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Điều này giúp cơ quan bảo hiểm xã hội có thể quản lý và vận động chủ hộ kinh doanh tham gia bảo hiểm xã hội phù hợp.

Nếu chủ hộ kinh doanh không đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ bị phạt từ 18-20% tổng số tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp phải đóng tại thời điểm bị lập biên bản nhưng không vượt quá 75 triệu đồng. Trường hợp trốn đóng bảo hiểm xã hội sẽ bị phạt từ 50-75 triệu đồng. Điều này cho thấy cơ quan chức năng đang có những biện pháp cụ thể để đảm bảo quyền lợi của chủ hộ kinh doanh và người lao động.