TP.HCM đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước sau khi sáp nhập. Với diện mạo mới, thành phố này kết hợp hài hòa giữa không gian đô thị hiện đại và vẻ đẹp tự nhiên của biển đảo, núi rừng cùng di sản văn hóa đặc sắc của vùng đất phía Nam.

Trong không gian địa lý mới, TP.HCM sở hữu tài nguyên đa dạng, thị trường rộng lớn và hạ tầng hoàn chỉnh. Điều này giúp thành phố có cơ hội chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm du lịch đa tâm, hiện đại và bền vững. Cấu trúc trải rộng và phân vùng rõ ràng theo tính chất, từ đô thị, làng nghề, công nghiệp, ven sông đến biển đảo, tạo nên một không gian du lịch đa dạng và phong phú.

Từ các đô thị sôi động, các tuyến phố trung tâm đến những bãi biển nên thơ, vùng đồi núi xanh mát và hệ thống di tích văn hóa lịch sử, TP.HCM (mới) không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống. Không gian đô thị TP.HCM nổi bật với hệ thống di sản kiến trúc, bảo tàng hiện đại, chợ truyền thống, ẩm thực đường phố, không gian sáng tạo và lễ hội, là nơi phát triển mạnh du lịch MICE, city tour, du lịch văn hóa và các sản phẩm du lịch đêm.

Không gian công nghiệp – làng nghề – ven sông là vùng tiềm năng cho du lịch công nghiệp. Không gian biển đảo nghỉ dưỡng với hệ thống resort ven biển, sân golf, khu bảo tồn thiên nhiên và du lịch sức khỏe là nền tảng cho các sản phẩm nghỉ dưỡng cao cấp. Về không gian văn hóa, lịch sử và nghệ thuật, TP.HCM là nơi giao thoa của những lớp lang đô thị đặc trưng và chiều sâu văn hóa khu vực.

Các công trình kiến trúc thời Pháp thuộc, hệ thống bảo tàng hiện đại như Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật, Bảo tàng Áo dài kết hợp cùng các di tích văn hóa lịch sử như đình Thắng Tam, chùa Đại Tòng Lâm, căn cứ Núi Dinh… tạo nên các hành trình trải nghiệm phong phú từ thành thị đến ven biển. Những điểm đến như Phố đi bộ Nguyễn Huệ, chợ Bến Thành, Bãi Sau – Bãi Trước Vũng Tàu, bãi biển Long Hải, khu du lịch Hồ Tràm, Khu du lịch quốc gia Côn Đảo, tuyến phố Thủ Dầu Một hay làng nghề Lái Thiêu chính là nơi du khách cảm nhận được nhịp sống hiện đại, vẻ đẹp thiên nhiên cùng với nét văn hóa và chiều sâu lịch sử.

Bên cạnh đó, TP.HCM (mới) còn là điểm đến giàu trải nghiệm với các hoạt động khám phá thiên nhiên, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí và tương tác cộng đồng. Từ trung tâm TP.HCM (mới) đến các đô thị vệ tinh, khu vực ven sông, biển và núi, du khách có nhiều lựa chọn các tuyến, điểm mang tính biểu tượng và cả những tọa độ mới mẻ, đang dần định hình một thương hiệu điểm đến năng động và kết nối đa chiều.

Hiện nay, ngành du lịch TP.HCM đang hoàn thiện các nhóm sản phẩm đặc trưng, tổ chức theo trục trải nghiệm liên kết các khu vực. Nổi bật là hành trình “Từ phố theo sông ra biển” – kết nối các không gian đô thị trung tâm, vùng sinh thái ven sông và vùng nghỉ dưỡng biển trong một tuyến liên tục; hay chuỗi “Văn hóa biển” – tái định vị các điểm đến ven biển gắn với tín ngưỡng, di sản và sinh thái.

Các sản phẩm chuyên đề như trải nghiệm ẩm thực, du lịch đêm, làng nghề cũng đang từng bước được TP.HCM phát triển nhằm phục vụ các đối tượng du khách khác nhau. Các tuyến cao tốc liên vùng như TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Bến Lức – Long Thành, TP.HCM – Chơn Thành sẽ kết nối hiệu quả các không gian đô thị, công nghiệp và ven biển, tạo thành trục hành lang phát triển du lịch theo cung đường chuyên biệt.

Ngoài ra, hệ thống cảng biển, logistics, giao thông thủy nội địa và các tuyến sông lớn như sông Sài Gòn, Nhà Bè còn nhiều dư địa phát triển du lịch đường sông. Với gần 93.000 phòng lưu trú, từ khách sạn cao cấp đến các resort, homestay, cùng hệ thống trung tâm mua sắm, sân golf, khu giải trí… TP.HCM hoàn toàn có khả năng đón tiếp các đoàn khách quy mô lớn và cả phân khúc cao cấp.

Bên cạnh đó, các sự kiện lớn cũng được nâng tầm và định vị lại như Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM (ITE HCMC) tiếp tục là đầu mối kết nối thị trường quốc tế và khu vực. Tuần lễ Du lịch TP.HCM được mở rộng quy mô toàn vùng, gắn với sản phẩm mới và điểm đến mới. Lễ hội Sông nước TP.HCM, Giải Marathon quốc tế TP.HCM và các chuỗi lễ hội sẽ góp phần tái định vị hình ảnh TP.HCM năng động, sáng tạo và giàu bản sắc.

Trong bối cảnh thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực tái định hình diện mạo thương mại đô thị, các chợ truyền thống – dù không còn là ‘ngôi sao’ trong chuỗi cung ứng hiện đại – vẫn giữ vai trò không thể thiếu. Để giữ gìn và phát triển đúng vai trò này, việc hiện đại hóa và tái cấu trúc các chợ theo định hướng quy hoạch đô thị mới là cần thiết.

Ông Lê Trường Sơn, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết rằng việc hiện đại hóa chợ truyền thống không hề đơn giản do vướng mắc lớn nhất hiện nay nằm ở cơ cấu sở hữu và vận hành hiện tại – vốn manh mún, phân tán và thiếu định hướng đầu tư bài bản. Một giải pháp được đề xuất là phân loại chợ thành hai nhóm chính: chợ đa năng như chợ Bến Thành, phục vụ cả mua sắm, du lịch và văn hóa; và chợ địa phương, đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho cộng đồng, đặc biệt là người lao động và nhóm thu nhập thấp.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp hạ tầng là yêu cầu cấp bách, khi nhiều chợ trung tâm như Bến Thành đang xuống cấp nghiêm trọng. Số hóa hoạt động chợ cũng là một hướng đi hiệu quả. Thay vì áp đặt một mô hình cứng nhắc, có thể học kinh nghiệm từ Indonesia – nơi cho phép tiểu thương tự lựa chọn công cụ số phù hợp, từ đó chủ động ứng dụng trong quản lý hàng hóa và thanh toán, tránh rào cản công nghệ hoặc tâm lý e ngại ban đầu.

Tái cấu trúc không gian thương mại trong siêu đô thị mới cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Ngành Công Thương TPHCM đã xác định 5 định hướng trọng tâm trong giai đoạn sắp tới, bao gồm phát triển không gian thương mại – dịch vụ gắn với đô thị đa trung tâm, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, tái cấu trúc chuỗi cung ứng cho các ngành hàng chiến lược, phát triển hạ tầng thương mại – logistics thông minh, và thúc đẩy liên kết vùng.

Cuối cùng, để khai thác hiệu quả thị trường, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ đặc thù tiêu dùng từng vùng, tránh triển khai dàn trải hoặc áp dụng chung một mô hình. Đầu tư bài bản, quy hoạch hợp lý và linh hoạt trong chuyển đổi số là những bước đi cần thiết để không chỉ giữ mà còn phát huy vai trò đặc biệt của các chợ truyền thống trong một đô thị hiện đại, đa trung tâm và hướng tới phát triển bền vững.