Ngày 1.8.1930 đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam khi Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, chính thức khai sinh ra ngành Tuyên giáo. Trong 95 năm qua, ngành Tuyên giáo đã không ngừng lớn mạnh, đóng vai trò lực lượng tiên phong trong mọi giai đoạn cách mạng, góp phần giữ vững ‘trận địa tư tưởng’ và lan tỏa đồng thuận xã hội. Đặc biệt, trong bối cảnh đất nước đang vận hành mô hình chính quyền hai cấp và sắp xếp lại tổ chức hành chính, vai trò của ngành Tuyên giáo – Dân vận trở nên then chốt hơn bao giờ hết.
Từ khi thành lập, công tác tư tưởng luôn được ngành Tuyên giáo xác định là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Mục tiêu là giác ngộ và vận động quần chúng nhân dân đứng lên đấu tranh giành độc lập dân tộc. Những cán bộ tuyên huấn đầu tiên đã truyền bá lý tưởng cách mạng, cổ vũ tinh thần yêu nước, giúp người dân hiểu và tin vào Đảng. Trong suốt 95 năm qua, ngành Tuyên giáo đã giữ vai trò tiên phong ‘đi trước, mở đường’, từ kháng chiến đến hòa bình, từ thời kỳ bao cấp đến đổi mới và hội nhập quốc tế.
Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, công tác tuyên giáo đã phát động và cổ vũ những phong trào cách mạng như ‘Giết giặc lập công’, ‘Ba sẵn sàng’, ‘Năm xung phong’… Những phong trào này đã góp phần tạo nên sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, giúp đất nước nhanh chóng giành được độc lập và xây dựng xã hội mới. Sau năm 1975, ngành Tuyên giáo tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc hàn gắn tinh thần, khơi dậy niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của đất nước.
Đặc biệt, từ năm 1986, khi công cuộc đổi mới của đất nước khởi đầu, ngành Tuyên giáo đã đi đầu trong việc lý giải và phổ biến những tư tưởng lớn như ‘cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa’, ‘đa sở hữu, đa thành phần’, ‘phát triển kinh tế tư nhân’… Nhờ đó, ngành đã giúp chuyển hóa nhận thức xã hội, hình thành đồng thuận chính trị và tư tưởng sâu rộng trong nhân dân, tạo tiền đề quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Năm 2025, ngành Tuyên giáo và Dân vận hợp nhất thành một khối thống nhất, theo chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy. Sự hợp nhất này không chỉ là thay đổi cơ cấu tổ chức, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược trong nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động quần chúng, gắn kết giữa lý luận và thực tiễn. Việc hợp nhất nhằm tối ưu hóa bộ máy, đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ trong công tác tuyên giáo và dân vận.
Trong bối cảnh đất nước đang triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại các tỉnh, thành phố sau sáp nhập, vai trò của ngành Tuyên giáo – Dân vận càng trở nên quan trọng. Việc triển khai này đang đặt ra nhiều vấn đề về nhận thức, tổ chức và tâm lý xã hội. Do đó, công tác tuyên giáo – dân vận cần phát huy vai trò nòng cốt trong tuyên truyền, tạo đồng thuận, ổn định tư tưởng, định hướng dư luận, giúp người dân hiểu và ủng hộ quá trình sắp xếp, sáp nhập.
Trong thời đại số hiện nay, ngành Tuyên giáo đang tích cực số hóa toàn diện, khai trương hệ thống thông tin tuyên giáo – dân vận, đào tạo đội ngũ báo cáo viên online, triển khai các chiến dịch truyền thông qua mạng xã hội… Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác tuyên giáo không chỉ giúp gia tăng hiệu quả truyền thông mà còn giúp ngành Tuyên giáo không chỉ ‘truyền đạt’ mà còn phải ‘truyền cảm’, khơi gợi được cảm xúc, ý chí, niềm tin trong nhân dân.
Hướng tới Đại hội XIV của Đảng, ngành Tuyên giáo – Dân vận tiếp tục phát huy mạnh nhất vai trò định hướng tư tưởng, tạo thống nhất nhận thức, khơi dậy khát vọng phát triển, hướng tới kỷ nguyên mới của dân tộc. Ngành sẽ tiếp tục kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp của 95 năm qua, sẵn sàng đương đầu với những thách thức mới, xây dựng nền tư tưởng – chính trị vững mạnh, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu của đất nước.
