Thủ tướng Nga Mikhail Mishustin đã ra chỉ thị cho Bộ Ngoại giao thông báo với Berlin rằng Hiệp ước quốc phòng năm 1996 giữa Nga và Đức đã không còn hiệu lực. Đây là một động thái đánh dấu sự thay đổi lớn trong mối quan hệ giữa hai quốc gia, vốn đã định hướng cho sự hợp tác quốc phòng giữa họ trong gần ba thập kỷ qua.
Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Nga và Đức đang ngày càng căng thẳng. Hồi tháng 7, Bộ Ngoại giao Nga đã lưu ý rằng thỏa thuận đã mất đi tính phù hợp do chính sách ‘thù địch công khai’ của Đức. Điện Kremlin đã bày tỏ sự bất an ngày càng tăng trước những tuyên bố gần đây của Đức, đặc biệt là khi Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius tuyên bố rằng quân đội nước này sẽ sẵn sàng mạnh tay nếu biện pháp răn đe không hiệu quả và Nga tấn công.
Trước đó, Mátxcơva đã nhiều lần bác bỏ suy đoán rằng Nga có kế hoạch tấn công NATO. Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng các quốc gia phương Tây đang lừa dối người dân để làm phình ngân sách quân sự và che đậy những yếu kém về kinh tế. Trong bối cảnh này, Berlin đã công bố kế hoạch tăng tổng ngân sách quân sự lên 153 tỷ euro vào năm 2029, cao hơn nhiều so với con số 86 tỷ euro trong năm nay.
Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier đã kêu gọi thảo luận về việc khôi phục chế độ nghĩa vụ quân sự phổ thông. Thủ tướng Friedrich Merz phát biểu trước quốc hội Đức rằng ‘các biện pháp ngoại giao đã cạn kiệt’. Những phát biểu này cho thấy sự thay đổi trong quan điểm của Đức về mối quan hệ với Nga.
Đức là nhà cung cấp vũ khí lớn thứ hai cho Kiev kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào tháng 2/2022, chỉ sau Mỹ. Kiev đã sử dụng xe tăng Leopard do Berlin cung cấp trong cuộc tấn công năm ngoái vào tỉnh Kursk của Nga. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã tuyên bố rằng ‘sự tham gia trực tiếp của Berlin vào cuộc xung đột giờ đây đã rõ ràng’.
Nga liên tục chỉ trích việc cung cấp vũ khí của phương Tây, cho rằng chúng không thay đổi được tiến trình chung của cuộc xung đột mà chỉ làm gia tăng nguy cơ leo thang. Việc Nga thông báo về việc hủy bỏ Hiệp ước quốc phòng với Đức có thể làm tình hình căng thẳng giữa hai bên thêm trầm trọng.
Trong bối cảnh hiện nay, dường như việc tìm kiếm một giải pháp ngoại giao để giảm căng thẳng giữa Nga và Đức là rất khó khăn. Các bên dường như đang chuẩn bị cho các kịch bản xấu hơn và điều này có thể dẫn đến những hậu quả không tốt cho khu vực và thế giới.
