Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Lý do đằng sau quyết định này là UNESCO được cho là đang theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông Trump đang đề cao.
Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ rút khỏi UNESCO. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Mỹ cũng đã rút khỏi tổ chức này vào năm 2018. Tuy nhiên, dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ đã quay trở lại UNESCO. Với tuyên bố mới nhất của ông Trump, việc rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết, Tổng thống Trump đã quyết định rút khỏi UNESCO do tổ chức này ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Theo bà Kelly, những giá trị này không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia, vì cơ quan này được cho là thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Ngay sau tuyên bố của ông Trump, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định này. Tuy nhiên, bà Azoulay cũng cho biết rằng UNESCO đã lường trước và chuẩn bị cho tình huống này. Bà nhấn mạnh rằng Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của tổ chức, và UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ.
Về phần mình, tổ chức văn hóa Liên Hợp Quốc cho biết việc Mỹ rút khỏi UNESCO sẽ ảnh hưởng nhất định tới một số chương trình do Washington tài trợ. Tuy nhiên, tổ chức này cũng tin rằng họ sẽ tiếp tục hoạt động và hoàn thành sứ mệnh của mình.
Lãnh đạo các nước khác đã lên tiếng về quyết định của ông Trump. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
Tổng thể, quyết định rút khỏi UNESCO của Tổng thống Trump đã gây ra nhiều phản ứng từ cộng đồng quốc tế. Trong khi một số người ủng hộ quyết định này, nhiều người khác đã bày tỏ sự tiếc nuối và lo ngại về tác động của nó đối với hoạt động của tổ chức này trong tương lai.
UNESCO là một tổ chức chuyên ngành của Liên Hợp Quốc, được thành lập với mục đích thúc đẩy hòa bình và an ninh thông qua hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông. Tổ chức này có 193 quốc gia thành viên và có trụ sở tại Paris, Pháp.
