Trong bối cảnh căng thẳng giữa Ukraine và Nga, thông tin về việc Mỹ cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đã thu hút sự chú ý của dư luận. Theo đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã cân nhắc cung cấp cho Kiev tên lửa hành trình này, thậm chí còn hỏi Tổng thống Ukraine Zelensky về khả năng tấn công các thành phố quan trọng của Nga nếu họ được cung cấp vũ khí tầm xa của Mỹ.
Mặc dù Nhà Trắng đã nhanh chóng dập tắt những đồn đoán, thông tin này vẫn gây ra nhiều tranh cãi về khả năng cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine. Nếu Mỹ cung cấp tên lửa này, đây sẽ là một sự nâng cấp đáng kể cho kho vũ khí của Ukraine, đặc biệt là về khả năng tấn công tầm xa.
Tên lửa hành trình Tomahawk có tốc độ cận âm, được thiết kế để tấn công chính xác các mục tiêu trên bộ. Với tầm hoạt động từ 1.600 đến 2.500 km, Tomahawk là một trong những loại vũ khí quan trọng trong kho vũ khí tầm xa của Mỹ. Loại vũ khí này đã được sử dụng lần đầu tiên trong chiến đấu trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc của Mỹ năm 1991.
Giá của mỗi quả tên lửa Tomahawk khoảng 2 triệu USD, được sản xuất bởi tập đoàn Raytheon. Theo nhà nghiên cứu Federico Borsari của Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), tên lửa này là công cụ chính để Mỹ tấn công các mục tiêu trên bộ ở khoảng cách rất xa, chủ yếu được phóng từ các phương tiện hải quân như tàu ngầm và tàu nổi.
Tomahawk có khả năng bay ở độ cao thấp và thực hiện các động tác né tránh để giảm thiểu nguy cơ bị đánh chặn. Phiên bản mới nhất của tên lửa này có thể được lập trình lại giữa chuyến bay và thậm chí có thể bay lơ lửng trên đầu mục tiêu trước khi tấn công.
Ukraine hiện tại đang phụ thuộc vào các loại vũ khí do phương Tây cung cấp như Storm Shadow, vốn đã được sử dụng rất hiệu quả nhưng chỉ có tầm bắn khoảng 250 km. Để thực hiện các cuộc tấn công tầm xa, Ukraine chủ yếu sử dụng máy bay không người lái và các tên lửa như Palianytsia do chính nước này phát triển.
Tuy nhiên, nếu sở hữu tên lửa Tomahawk, Ukraine có thể nhắm vào nhiều mục tiêu hơn tại Nga khi tiến hành các cuộc tấn công tầm xa, đặc biệt là Moscow và St. Petersburg. Ông Serhii Bratchuk, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh Chiến dịch phía Nam của quân đội Ukraine cho biết, tên lửa Tomahawk sẽ cho phép Ukraine thực hiện các cuộc tấn công chính xác và mạnh mẽ hơn nhiều vào Moscow.
Tuy nhiên, thách thức đối với Kiev là tên lửa Tomahawk “không dễ sử dụng”. Ông Vadym Skibitskyi, Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo Quân sự Ukraine (HUR), cho rằng các phương tiện phóng chính là tàu chiến hoặc máy bay ném bom chiến lược, nhưng Ukraine không có máy bay ném bom chiến lược nào.
Nhà phân tích Borsari cho rằng Ukraine đang thiếu cơ sở hạ tầng hải quân cần thiết cho việc phóng tên lửa Tomahawk từ biển, ngoài ra việc triển khai phiên bản phóng từ mặt đất cũng sẽ đòi hỏi những hoạt động hậu cần phức tạp.
Khi các cuộc thảo luận về vũ khí tầm xa mà phương Tây cung cấp cho Ukraine vẫn tiếp tục, nhiều nhà phân tích cho rằng có những hệ thống khác khả thi hơn đối với Kiev trong tương lai gần. Ông Borsari lưu ý rằng Tên lửa Không đối đất Tầm xa Liên hợp (JASSM) có tầm bắn khoảng 1.000 km, rất mạnh mẽ và có thể là một giải pháp tốt cho Ukraine. Tên lửa này dễ dàng tích hợp vào máy bay của Ukraine hơn nhiều so với Tomahawk.
