Dự án bất động sản hoành tráng của Mark Zuckerberg tại Hawaii đang dấy lên những lo ngại về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa. Khu đất mà CEO Meta đang phát triển nằm tại đảo Kauai, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng.
Một người bản địa, Julian Ako, đã phát hiện ra rằng tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg. Mảnh đất này trước đây thuộc về gia đình ông cố của Ako, nhưng đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ trị giá hàng trăm triệu USD. Quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg đã giúp Ako được phép tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii.
Sau khi tiếp cận khu đất, Ako đã tìm thấy một số ngôi mộ nhưng vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho cũng chôn tại đây. Điều khiến Ako lo ngại là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA), khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp và khó khăn.
Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này. Đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa.
Dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa. Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York.
Không chỉ Zuckerberg, nhiều tỷ phú công nghệ khác như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii. Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii.
Các chuyên gia và cư dân bản địa đang kêu gọi chính quyền Hawaii cần có biện pháp bảo vệ di sản văn hóa và quyền lợi của người bản địa trước sự xâm nhập của các dự án bất động sản lớn. Trong khi đó, Zuckerberg vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức về vấn đề này.
Việc các tỷ phú công nghệ liên tục mua đất tại Hawaii đã gây ra nhiều lo ngại về tương lai của tiểu bang này. Một số người lo ngại rằng sự xuất hiện của các dự án bất động sản lớn sẽ đưa đến những biến đổi lớn trong cấu trúc xã hội, văn hóa và môi trường của Hawaii.
