Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động khuyến nông đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phát triển của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia. Mục tiêu của trung tâm là chuyển đổi hoạt động khuyến nông từ môi trường truyền thống sang môi trường số, giúp nông dân tiếp cận kiến thức mới để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Từ năm 2021 đến 2023, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã triển khai dự án khuyến nông Trung ương thông qua mô hình sản xuất rau chất lượng cao ứng dụng công nghệ thông tin kết nối cung cầu tại một số tỉnh phía Bắc. Dự án đã đạt được những kết quả tích cực, với 55 ha sản xuất rau theo chuỗi thương phẩm chất lượng cao, 18 mô hình và 698 hộ dân tham gia. Năng suất bình quân của các mô hình đều đạt và vượt so với mục tiêu đề ra, trong đó, năng suất bình quân sản xuất dưa thơm đạt 33,8 tấn/ha, rau cải 25,2 tấn/ha, cà chua 59,3 tấn/ha.
Bên cạnh đó, dự án cũng xây dựng cổng thông tin quản trị kết nối cung-cầu, giúp khách hàng nắm được thông tin và kiểm soát từ khâu sản xuất đến sơ chế, đóng gói và ký kết tiêu thụ sản phẩm. Các mô hình cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất ngoài mô hình, cụ thể: Mô hình dưa thơm cao hơn 30,6%, rau cải 33,4% và cà chua 22,4%. Điều này cho thấy rằng việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động khuyến nông đã mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho nông dân.
Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng triển khai mô hình thí điểm nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh ứng dụng công nghệ số, giảm phát thải gắn với tiêu thụ sản phẩm tại tỉnh Thanh Hóa. Mô hình này đã mang lại những kết quả nhất định, với việc ứng dụng hệ thống quan trắc môi trường trong ao giúp người nuôi quản lý chất lượng nước tốt hơn, tiết kiệm chi phí.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia xác định, chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới. Để thực hiện chuyển đổi số lĩnh vực khuyến nông, trung tâm sẽ tập trung vào ba trụ cột là: Truyền thông số; đào tạo, tập huấn số; quản lý số hoạt động khuyến nông. Từ năm 2021, trung tâm đã xây dựng đề án chuyển đổi số trong hoạt động khuyến nông giai đoạn 2021-2025 và đã đạt được những thành công ban đầu.
Việc ứng dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp nói chung, hoạt động khuyến nông nói riêng còn gặp nhiều khó khăn do nhận thức của bà con nông dân hạn chế; cơ sở hạ tầng cho phát triển và ứng dụng các công nghệ mới chưa đồng bộ. Do đó, thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cần xây dựng hệ thống dữ liệu tập trung, bảo đảm tính kết nối, liên thông, chia sẻ và đồng bộ hóa từ Trung ương đến địa phương; xây dựng hệ thống khuyến nông số nhằm kết nối hiệu quả với toàn bộ hệ thống khuyến nông.
