Vụ lật tàu Vịnh Xanh58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Dù cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, tàu Vịnh Xanh58 chở 49 người đã gặp giông lốc bất ngờ và lật giữa biển mà không hệ thống giám sát nào hay biết trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, mọi tàu du lịch phải được giám sát thời gian thực. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải, mà còn làm lộ ra khoảng trống lớn, thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số, công nghệ… có ý nghĩa khi nó chạm đến được những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tàu ra khơi phải có thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống IOC phải tích hợp AI phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’ trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không dừng lại là hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp – mà là ứng cứu người đúng lúc, trong nguy cấp.
Như vậy, để tránh lặp lại những tai nạn tương tự, việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và giám sát các tàu du lịch là điều cần thiết. Hệ thống giám sát thời gian thực có thể giúp cảnh báo sớm các tình huống nguy hiểm và giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, việc tích hợp AI vào hệ thống IOC có thể giúp phát hiện các lộ trình bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời.
Chuyển đổi số không chỉ là vấn đề của công nghệ, mà còn là vấn đề của quản lý và vận hành. Việc số hóa các tình huống khẩn cấp và ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho người dân. Vụ lật tàu Vịnh Xanh58 là một bài học kinh nghiệm để các địa phương và bộ, ngành liên quan rút kinh nghiệm và cải thiện công tác quản lý và giám sát.
